Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz “Sayın Cumhurbaşkanımızın güçlü siyasi iradesiyle ortaya koyduğumuz ve koordineli bir şekilde hayata geçirdiğimiz ekonomi programımız başarıyla uygulanmaktadır. Bunun somut sonuçlarını da hep birlikte görüyoruz. Geçtiğimiz yıl Eylül ayında uygulamaya koyduğumuz OVP’den bu yana küresel ve bölgesel düzeyde pek çok olumsuz gelişme yaşanmış, ticaret politikalarındaki belirsizlikler tarihi zirvelerini görmüş, artan jeopolitik risklerle dünya genelinde büyüme görünümü baskılanmıştır. Bu dönemde yaşanan pek çok menfi hadiseye rağmen temel makroekonomik politika yaklaşımımız kararlılıkla sürdürülmüş; fiyat istikrarı, mali disiplin ve sürdürülebilir büyüme hedeflerimizden sapma olmamıştır. Bu dönemde ekonomimiz benzer ülkelere kıyasla olumlu ayrışmaya devam ederek, dış şoklara dayanıklılığını bir kez daha ortaya koymuştur.” dedi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 2026-2028 dönemini içeren Orta Vadeli Program’ı açıklıyor.

ENFLASYONDA KESİNTİSİZ DÜŞÜŞ

Yılmaz “Programımızın ana odağında yer alan enflasyonla mücadele kapsamında, geçiş sürecinin ardından, Haziran 2024’ten itibaren kesintisiz bir dezenflasyon sürecine girilmiştir. Bu dönemde olumsuz dışsal koşullar ve konjonktürel gelişmelere rağmen dezenflasyon süreci kararlılıkla sürdürülmüş, enflasyon oranı toplamda 42,5 puanlık önemli bir gerileme kaydetmiştir. Enflasyondaki bu önemli gerileme, uyguladığımız sıkı para ve maliye politikalarının etkisini açıkça göstermektedir. Enflasyon beklentileri ve ana eğilim göstergelerindeki iyileşmeyle, Eylül ayı ve yılın geri kalanında da dezenflasyon sürecinin kesintisiz bir şekilde devam etmesini bekliyoruz.” ifadesini kullandı.

TÜRK LİRASINA GÜVEN ARTIYOR

Yılmaz “Uyguladığımız program ve öngörülebilir politikalar çerçevesinde TL’ye güven artmış, bu sayede Kur Korumalı Mevduat hesapları yabancı para mevduatlara dönüşmeden ve herhangi bir kur baskısı oluşturmadan sağlıklı bir şekilde neticelendirilmiştir. Son iki yıl içerisinde, TL’ye artan güvenle TL mevduatlarımızın toplam mevduat içindeki payının yüzde 31,6 seviyesinden yüzde 60,7 seviyesine çıkması bu açıdan oldukça önemlidir. Bu dönemde KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki payı yüzde 26,2’den yüzde 1,7’ye kadar gerilemiştir. KKM hesaplarının açma ve vadesinin uzatılması uygulamasının 23 Ağustos itibarıyla sonlandırılmasıyla 2026 içinde bu hesapların tamamen kapanacağını da görmüş olacağız. KKM hesapları sona ererken, döviz hesaplarına dönüşme endişelerinin de zemin bulmadığını görmüş olduk. Nitekim bu dönemde yabancı para mevduatların payı artmamış, aksine yüzde 43’lerden yüzde 37,7 seviyesine gerileyerek TL’ye güveni pekiştirmiştir.” dedi.

REZERVLERDE TARİHİ ZİRVE, RİSK PRİMİNDE HIZLI DÜŞÜŞ

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz “Son iki yılda sürdürdüğümüz politikalar neticesinde, uluslararası rezervlerimiz önemli tutarda artarak tarihi yüksek seviyelere çıkmış ve ekonomimize güveni daha da artıran bir düzeye ulaşmıştır. Bu dönemde brüt rezervlerimiz yaklaşık 80 milyar dolar artmıştır. Böylece rezervlerimiz Ağustos ayı sonu itibarıyla 178,4 milyar dolar seviyesine ulaşarak, ekonomimize güveni pekiştiren, dış şoklara karşı ekonominin dayanıklılığını artıran önemli göstergelerden biri haline gelmiştir. Ekonomide sağlanan kazanımlarımız sayesinde risk primimiz de önemli ölçüde gerilemiş ve 700’lü seviyelerden 5 Eylül itibarıyla 270 seviyesinin de altına gerilemiştir.” açıklamasında bulundu.

İLKLER BAŞARILDI

Ekonomik verilere değinen Yılmaz, “2025 yılını tamamlarken Programımızın en temel performans göstergeleri olarak;
• İlk defa 1,5 trilyon doları aşan bir milli gelir büyüklüğüne,
• İlk defa kişi başına 17 bin doların üzerine çıkan bir milli gelire,
• Ve yine ilk defa, Dünya Bankasınca yapılan sınıflandırmaya göre yüksek gelirli ülkeler grubuna adını yazdıran bir Türkiye’ye ulaşmış olacağız.
• Böylece ülkemiz 2025 yılı sonu itibarıyla dünyanın 16’ncı, Avrupa’nın 6’ncı büyük ekonomisi konumunda olacaktır.” dedi.

BÜYÜME TAHMİNLERİ

Yılmaz “2024 yılında yüzde 3,3 seviyesinde gerçekleşen büyümenin, 2025’te yine aynı düzeyde kalmasını öngörüyoruz. Ancak burada esas önemli olan, dezenflasyon süreci ilerledikçe ve yapısal dönüşümlerimiz hayata geçtikçe büyümenin de kademeli olarak güçlenecek olmasıdır.
Bu kapsamda, 2026 yılında büyümenin yüzde 3,8’e, 2027’de yüzde 4,3’e ve 2028’de yüzde 5’e ulaşmasını hedefliyoruz.” sözlerini söyledi.

İŞSİZLİKLTE BİR İLK HEDEFLENİYOR

Yılmaz “2024 yılı itibarıyla yüzde 8,7 seviyesinde gerçekleşmesini beklediğimiz işsizlik oranının, 2025’te yüzde 8,5’e, 2026 yılında yüzde 8,4’e ve 2027’de yüzde 8,2’ye gerilemesini öngörüyoruz. 2028 yılı sonunda ise işsizlik oranının yüzde 7,8’e düşerek, tarihinde ilk kez yüzde 8’in altına inmesi hedeflenmektedir.” dedi.

ENFLASYON TEK HANEYE DÜŞECEK

Enflasyon rakamlarına ilişkin olarak Yılmaz “2024 yılında yüzde 44,4 seviyesinde gerçekleşen enflasyonun, 2025 yılında yüzde 28,5’e, 2026’da yüzde 16’ya, 2027’de yüzde 9’a ve 2028 yılında ise yüzde 8 seviyesine gerileyerek, Program dönemi sonunda tek haneli seviyelere kalıcı olarak inmesini hedeflemekteyiz.” dedi.

Dünya Bankası, ihracat büyümesinin güçlü bir ilk yarının ardından normale dönmesiyle birlikte ılımlılaşan faaliyeti gerekçe göstererek, Vietnam için 2025 büyüme tahminini Mart ayındaki yüzde 6,8’den yüzde 6,6’ya düşürdü ve hükümetin yüzde 8,3-yüzde 8,5 hedefinin oldukça altında kaldı.

Banka, “İhracat odaklı bir ekonomi olarak Vietnam, küresel büyümenin yavaşlamasına ve başlıca ticaret ortaklarından gelen talebin zayıflamasına karşı savunmasız kalmaya devam ediyor” dedi ve “ticaret politikası belirsizliğinin de iş dünyası ve tüketici güvenini olumsuz etkileyebileceğini” ekledi.

Bu indirim, Vietnam’ın en büyük ihracat pazarı olan ABD‘nin 7 Ağustos’tan itibaren mallarına yüzde 20 gümrük vergisi uygulamasının ve üçüncü ülke aktarmalarının yüzde 40 vergiyle karşı karşıya kalmasının ardından geldi.

Orta vadede, küresel ticaretin toparlanması ve Vietnam’ın imalat sektöründeki rekabet gücünün desteğiyle 2026’da yüzde 6,1 büyüme öngörülmeden önce 2027’de yüzde 6,5’e yükselmesi bekleniyor. Bu arada Başbakan Pham Minh Chinh, ticaret gerginlikleri, jeopolitik çatışmalar ve tedarik zinciri kesintilerinin enflasyon ve döviz kuru üzerinde baskı yarattığı konusunda uyardı.

Revize edilen verilere göre Japonya ekonomisi 2025 yılının ikinci çeyreğinde beklenenden daha hızlı büyüyerek yıllık bazda yüzde 2,2 oranında genişledi. Kabine Ofisi tarafından açıklanan rakam, %1,0’lik ön büyüme tahminini keskin bir şekilde geride bıraktı ve ekonomistlerin medyan tahminini aştı.

GSYH çeyreklik bazda yüzde 0,3’lük ilk tahminden yüzde 0,5’e revize edilerek, küresel rüzgarlara ve iç belirsizliğe rağmen dünyanın en büyük dördüncü ekonomisinin dayanıklılığına işaret etti.

Japonya’nın GSYH’sinin yarısından fazlasını oluşturan özel tüketim yüzde 0,4 oranında artarak, ön okumadaki yüzde 0,2’lik artışa göre bir iyileşme gösterdi. Ancak, sermaye harcamaları sadece yüzde 0,6 oranında artarak daha önceki yüzde 1,3’lük orandan aşağı yönlü revize edilmiş ve medyan tahmin olan yüzde 1,2’nin altında kalarak iş yatırımlarında bir miktar tereddüt yaşandığına işaret etmiştir.

Pazar günü Başbakan Shigeru Ishiba’nın ani istifasının ardından siyasi istikrarsızlığın gölgelediği görünüm, önümüzdeki aylarda politikanın devamlılığına ilişkin soru işaretlerini artırıyor.

Şimdi dikkatler, ABD’nin son gümrük tarifelerinin tam etkisini ortaya koyacak olan üçüncü çeyrek GSYH rakamlarına çevrilmiş durumda. Geçen hafta yürürlüğe giren ve Japon otomobil ihracatına daha düşük gümrük vergileri getiren yeni Tokyo-Washington ticaret anlaşması, Japonya’nın ihracata dayalı ekonomisine bir miktar destek sağlayabilir.