Suriye’de ilk post-Esad parlamento sonuçları açıklandı: Yeni Halk Meclisi büyük oranda Sünni ve erkeklerden oluşuyor

Suriye’de ilk post-Esad parlamento sonuçları açıklandı: Yeni Halk Meclisi büyük oranda Sünni ve erkeklerden oluşuyor

Tarih: 6 Ekim 2025 · Saat: 17:00 (Şam Saati) · Okuma süresi: 3 dakika

REUTERS

Suriye’de, eski Devlet Başkanı Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana düzenlenen ilk parlamento seçimlerinin resmi sonuçları açıklandı. Yüksek Seçim Komisyonu’nun ilanına göre dolaylı sistemle belirlenen 119 milletvekilinin çoğunluğunu Sünni Müslüman ve erkek adaylar oluşturuyor; kadın ve azınlık temsili görece düşük kaldı.

Neler açıklandı?

• Yüksek Seçim Komisyonu sözcüsü Nawar (Nevvar) Nejmeh, düzenlenen basın toplantısında iki gün önce yapılan sayımların ardından 119 milletvekilinin isimlerinin kesinleştiğini duyurdu. Meclisin toplam 210 sandalyesinden geriye kalan 70 sandalyeyi Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şaraa atayacak, dolayısıyla parlamento resmen tamamlanmış sayılmıyor.

• Seçimler, doğrudan halk oyu yerine bölgesel seçim kurulları/elektroral kolezyonlar aracılığıyla (yaklaşık 6.000 seçmen) yürütüldü; uygulanan bu dolaylı yöntem ve bazı bölgelerdeki seçimlerin ertelenmesi eleştirilerin merkezinde.

Temsildeki dağılım ve eleştiriler

Komisyonun verdiği ilk bilgilere göre yeni milletvekilleri arasında kadın ve dini/etnik azınlıkların oranı düşük. Uluslararası haber ajanslarının aktardığı rakamlara göre kadın temsili birkaç kişiye (yüzdelik olarak tek haneli) inerken Hristiyan, Alevi, İsmaili, Kürt ve Türkmen gibi azınlıkların sayısı da sınırlı kaldı. Bu sonuç, geçiş döneminin kapsayıcılığı ve meclisin toplumsal çeşitliliği yansıtıp yansıtmayacağı konusundaki soruları gündeme getirdi.

Muhalif gözlemciler ve bazı uluslararası kuruluşlar, dolaylı seçme yöntemi ile bölgesel bazı bölgelerde (ör. Kürt ve Dürzî kontrolündeki alanlar) seçimlerin askıya alınmasının meclisin tam temsil gücünü azalttığını, yürütmenin atama yetkilerinin ise yeni siyasal aktörlere geniş bir kontrol alanı bıraktığını ifade ediyor. Analistler, Şaraa’nın atayacağı 70 ismin nihai meclis yapısını belirlemede belirleyici olacağını vurguluyor.

Süreç ve sonraki adımlar

Yapılan açıklamaya göre yeni Halk Meclisi öncelikle yeni anayasa taslağı, seçim kanunları ve yeniden yapılanma ile ilgili düzenlemeler üzerine çalışacak. Komisyon yetkilileri sürecin meşruiyetini sağlamaya yönelik adımlar atılacağını belirtirken; muhalefet temsilcileri ve yurtdışı topluluklar ise daha şeffaf, doğrudan ve kapsayıcı seçim taleplerini sürdürüyor. Uluslararası toplulukların tepkileri ve Şaraa’nın atama tercihleri, Suriye siyasetinin önümüzdeki aylarındaki yönünü tayin edecek.

Uzman yorumu (kısa)

Analistler, dolaylı seçim yönteminin ve Cumhurbaşkanına ayrılan atama yetkisinin geçiş döneminde istikrar ile meşruiyet arasında gerilim yaratabileceğini söylüyor. Kadın ve azınlık temsili küçük kalsa da, bazı gözlemciler atanan üçüncüye bırakılan sandalyelerin daha dengeli bir temsil sağlayabileceğine dikkat çekiyor — ancak bu, tamamen atama sürecine bağlı.