Açıklaması
Türkiye’de yerli ve milli imkânlarla geliştirilen yapay zeka destekli mobil radar cihazları, hız ve emniyet kemeri ihlallerini tespit edip cezaları dakikalar içinde e-Devlet’e aktaracak; trafikte şeffaflık ve etkin denetim dönemi başlıyor.,

Giriş

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya tarafından Mayıs 2025’te duyurulan yeni “Radarsan” yapay zeka destekli mobil radar sistemi, Türkiye genelinde devreye alınmaya hazırlanıyor. Sistem, hız ihlallerinin yanı sıra emniyet kemeri kullanımı ve kırmızı ışık ihlallerini de tespit ederek, kesilen cezaları dakikalar içinde e-Devlet hesabına yansıtacak

Yenilikçi Mobil Radar Sisteminin Özellikleri

• Yapay Zeka Destekli Analiz: Hız, plaka tanıma ve emniyet kemeri kontrolünü gece-gündüz yüksek doğrulukla gerçekleştirebilen yapay zeka algoritmaları kullanılıyor .

• Operatörsüz Çalışma: Cihazlar, insan müdahalesine gerek duymadan tüm hava koşullarında kesintisiz kayıt alabiliyor .

• Anlık İletim: Tespit edilen her ihlal, fotoğraf ve geçiş zamanıyla birlikte saniyeler içinde Emniyet Genel Müdürlüğü’nün PolNet ağına ve e-Devlet’e aktarılıyor .

e-Devlet Entegrasyonu ve Şeffaflık

• Dakikalar İçinde Ceza Görüntüleme: Sürücüler, ihlal bilgilerini e-Devlet kapısından anlık olarak takip edebilecek; bu sayede ceza süreçleri şeffaf ve hızlı bir hâl alacak .

• Mobil Uygulama ile Konum Bilgisi: Vatandaşlar, geliştirilen mobil uygulama üzerinden radar cihazlarının yaklaşık konumlarını görebilecek; “tuzağa düşme” algısını kırarak farkındalık yaratmayı hedefliyorlar .

• Şeffaf Denetim: İçişleri Bakanı Yerlikaya, “Amacımız ceza yazmak değil, ‘dikkat et, buradayız’ mesajı vermek.” sözleriyle sistemin sürücüyü caydırmaya yönelik olduğunu vurguladı

Uygulama Alanları ve Zaman Çizelgesi

• Öncelikli Bölgeler: Özellikle kaza riskinin yüksek olduğu okul ve hastane çevreleri ile yerleşim yeri içindeki kritik noktalar belirlendi .

• Pilot Uygulama: 14 Haziran 2024’te Bayram tatilinde beş pilot ilde başlayan testler sırasında 6.551 hız ihlali tespit edildi; bu başarı üzerine ulusal yaygınlaştırma kararı alındı

• Genel Devreye Alma: Mayıs–Haziran 2025 döneminde Türkiye genelindeki ana arterlere ve şehir içi caddelere kademeli dağıtım planlanıyor .

Toplumsal Etki ve Beklentiler

• Trafik Kazalarının Azaltılması: 2019–2024 arasında okul ve hastane civarlarında meydana gelen yaklaşık 1.356 ölümün önemli bir kısmının hız ve kemer ihlallerinden kaynaklandığı verileri, denetimlerin sıkılaştırılmasını gerektiriyor

• Sürücü Davranışının İyileştirilmesi: Anlık ve görünür denetim mekanizması, sürücüleri hız yapmaktan ve kemersiz araç kullanmaktan caydırarak trafik güvenliğine olumlu katkı sağlayac

• Yerli ve Milli Teknoloji: Türkiye’de geliştirilen bu sistem, dışa bağımlılığı azaltırken yerli sanayinin güçlenmesine de destek veriyor

Sonuç

Yapay zeka destekli mobil radar sistemi “Radarsan”, trafikte hem caydırıcılık hem de şeffaflık odaklı yaklaşımıyla Türkiye’nin dört bir yanında hızla yaygınlaştırılıyor. e-Devlet entegrasyonu sayesinde sürücüler cezalarını anında görecek; bu sayede trafik kültüründe kalıcı bir iyileşme hedefleniyor. Bu yenilik, hem trafik kazalarının azaltılmasında hem de ulusal teknolojik kapasitenin artırılmasında önemli bir adım niteliği taşıyor.

MADDE 16:
5275 sayılı Ceza İnfaz Kanununun 11. maddesinde yapılan değişiklikle, çocuk hükümlülerin cezalarının önce çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında infazına başlanması, ardından çocuk eğitimevlerine gönderilmeleri öngörülerek infaz sürecinde çocuklara uygun bir geçiş süreci sağlanmaktadır.

MADDE 17:
5275 sayılı Kanunun 15. maddesinde yapılan düzenlemeyle, çocuk hükümlülerin cezalarına çocuk kapalı ceza infaz kurumlarında başlanması ve iyi hâl değerlendirmesi sonucuna göre çocuk eğitimevine geçişleri sağlanmaktadır.
Kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda 5 yıl veya daha az ceza alan çocuklar doğrudan eğitimevlerinde kalabilecektir. Uygun şartları taşıyan bazı çocuk tutuklular da eğitimevlerinde barındırılabilecek, ancak güvenlik riski taşıyanlar hariç tutulacaktır.

MADDE 18:
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 105/A maddesinde yapılan değişiklikle, denetimli serbestlikten yararlanmak isteyen hükümlülerin, koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az onda birini ceza infaz kurumunda geçirmesi zorunlu hale getirilmiş ve bu sürenin beş günden az olamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu düzenlemeyle, hükümlülerin cezaevinde belirli bir süre kalması sağlanarak cezanın caydırıcılığı ve infazın etkinliği artırılmak istenmektedir.

MADDE 19:
5275 sayılı Kanunun 108. maddesinde yapılan değişiklikle, ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilme imkânı tanınmaktadır. Süreli hapis cezaları için koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacaktır. Hükümlünün salıverilmeden yararlanabilmesi, 89. maddeye göre yapılacak iyi hâl değerlendirmesine bağlıdır. Bu değerlendirmede; hükümlünün kurallara uyumu, yükümlülüklerini yerine getirme düzeyi, eğitim ve iyileştirme programlarına katılımı ile sosyal davranışları dikkate alınacaktır.

MADDE 20:
5275 sayılı Kanunun 110. maddesinde yapılan değişiklikle, geceleyin ve hafta sonu infaz sınırı kasten işlenen suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda 5 yıl olarak belirlenmiştir. Hafta sonu infazı, cezaevinin uygun görmesi halinde hafta içi de uygulanabilecektir. Ayrıca, konutta infazın kapsamı genişletilmiş ve özel infaz usulüne tabi hükümlülerin denetimli serbestlikten yararlanmasına imkân tanınmıştır. Düzenleme özellikle kadınlar ve çocuklar lehine geliştirilmiştir.