Türk Hava Sahasında “Serbest Rota” Dönemi Başlıyor: Uçuşlar Kısalacak, Yakıt ve karbon emisyonu Azalacak

Tarih / Saat: 26 Kasım 2025 — Yayın saati: 13:30 (Türkiye saati / Europe/Istanbul)
Okuma süresi: ~3 dakika

Öne çıkanlar

• Serbest Rota (FRA) uygulaması bu gece devreye alınıyor; ilk aşama FL305 ve üzeri irtifalarda uygulanacak.

• Uygulama, uçuş sürelerini kısaltarak havayolları için yakıt tasarrufu ve karbon azaltımı hedefliyor.

• Bakanlık, FRA’nın kademeli olarak daha geniş saat ve irtifalara yayılacağını açıkladı; tam zamanlı uygulama 2026–2027 kış döneminde hedefleniyor.

• 

Haber metni

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), havacılıkta önemli bir adım olan Serbest Rota Hava Sahası (Free Route Airspace – FRA) uygulamasını bu geceden itibaren Türkiye hava sahasında devreye alacağını duyurdu. Uygulamanın ilk aşaması, FL305 (yaklaşık 30.500 feet) ve üzerindeki seviyelerde başlayacak; gece uygulaması olarak planlanan safha, hava trafiğinin daha yoğun olmadığı saat dilimlerinde etkinleştirilecek.

Bakan Abdulkadir Uraloğlu’nun açıklamasına göre, sistemin devreye alınmasıyla hava araçları daha kısa ve verimli rotaları tercih edebilecek; bunun sonucunda uçuş sürelerinde kısalma, yakıt tüketiminde tasarruf ve karbon salınımında azalma beklendiği bildirildi. Bakanlık yetkilileri, uygulamanın kademeli genişletileceğini ve 2026–2027 kışından itibaren 24 saat esasına göre tam zamanlı hale getirilmesinin hedeflendiğini açıkladı.

Uygulamanın yolculara ve havacılığa etkileri

• Kısa vadede: Özellikle uzun menzil uçuşlarında daha kısa rota seçeneği, uçuş sürelerini ve gecikmeleri azaltma potansiyeli taşıyor; bu da havayolu maliyetlerini düşürebilir.

• Çevresel etki: Kısa rotalar, daha az yakıt tüketimi ve dolayısıyla daha düşük CO₂ salınımı anlamına geliyor; Bakanlık bu uygulamanın sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu olduğunu vurguladı.

• Operasyonel: Hava trafik yönetimi ile havayolları arasında koordinasyon artacak; sistem aşamalı açıldığı için pilotaj ve ATC prosedürlerinde geçiş dönemi eğitimleri ve bilgilendirmeler yapılacak.

Teknik notlar

• Uygulama başlangıçta FL305 ve üzerindeki trafik için aktif olacak. Daha düşük irtifalarda uygulanması ise sistemin ve altyapının değerlendirilmesine göre sonraki döneme bırakılacak.

• Gece denemeleri ilk etapta yerel saatle 23:00–05:00 aralığında planlandığı yönünde bilgiler var; etaplı genişleme takvimi Bakanlık/ DHMİ tarafından paylaşılacak.

Coca-Cola İçecek’e Rekabet Kurulu’ndan “veri silme” cezası: 282,4 milyon TL idari para cezası

25 Kasım 2025 — 19:30 (İstanbul) • Okuma süresi: 3 dakika

Rekabet Kurulu, 7 Ekim 2025’te yapılan yerinde inceleme sırasında bazı yazışmaların silinmiş olabileceği şüphesiyle Coca-Cola İçecek A.Ş.’ye (CCOLA) “yerinde incelemeyi engelleme ve zorlaştırma” gerekçesiyle 282.416.376,34 TL idari para cezası verdi. Cezaya ilişkin kısa karar şirket tarafından KAP’a bildirilirken, ilgili tutarın gerekçeli kararın tebliğiyle ödeneceği ve %25 erken ödeme indirimi kapsamına girebileceği belirtildi

Ne oldu?

Rekabet Kurulu’nun kısa kararına göre, 07 Ekim 2025 tarihinde yapılan yerinde inceleme esnasında bir çalışanın kişisel yazışmalarının silinmiş olabileceği şüphesi ortaya çıktı. Bu tespit üzerine Kurul, incelemenin “engellendiği ve zorlaştırıldığı” kanaatine vararak CCOLA hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 16. maddesinin (d) bendi uyarınca idari para cezası uygulanmasına hükmetti.

Cezanın tutarı ve hesaplama şekli: Kararda, cezanın 2024 yılı gayri safi gelirinin binde beşi oranında belirlendiği ve net rakamın 282.416.376,34 TL olduğu açıklandı. Söz konusu tutar gerekçeli kararın tebliği ile ödenecek; erken ödeme halinde %25 indirim uygulanabiliyor.

Şirketten ve kurumdan ne mesajlar geldi?

Coca-Cola İçecek’in KAP’a yaptığı özel durum açıklamasında, Rekabet Kurulu’nun kısa kararının tarafına tebliğ edildiği ve söz konusu karara ilişkin yasal süreçlerin işletileceğinin belirtildiği kaydedildi. Şirket ayrıca rekabet hukuku uyum ilkelerine bağlı kaldığını vurguladı. Kurum kaynaklı kısa kararda ise incelemelerde şeffaflık ve iş birliğinin önemi hatırlatıldı.

Ne anlama geliyor? (Kısa analiz)

• Yaptırım mesajı: Karar, yerinde incelemelerde veri bütünlüğü ve engellemeye karşı düzenleyicinin sert yaptırımlar uygulayabileceğini gösteriyor.

• Finansal etki: 282,4 milyon TL tutarı şirketin yıl içi nakit/kar planlaması ve bilançosu üzerinde kısa vadede etkili olabilir; erken ödeme indirimine gidilirse net maliyet azalabilir.

• Hukuki süreç: Şirketin itiraz ve hukuki başvuru hakkı bulunuyor; gerekçeli kararın tebliği sonrası süreçte yargıya taşınma ihtimali yüksek.

Arka plan (kısa)

Rekabet Kurulu, firmalara yerinde inceleme yetkisi ile piyasa davranışlarını denetliyor. İncelemeler başladıktan sonra cihazlardan veya sistemlerden herhangi bir veri silinmesi ağır sonuç doğurabiliyor. Kurul kararında “inceleme başladıktan sonra hiçbir cihazdan, hiçbir gerekçeyle veri silinmemesi gerektiği” vurgulandı.

Elektrik faturalarında yeni dönem: 984 TL üstü faturalara bildirim gitmeye başladı

Tarih: 25 Kasım 2025 — Saat: 10:30 (TSİ)
Okuma süresi: 3 dakika

Öne Çıkanlar

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) kararıyla devlet desteği sınırı yıllık 5.000 kWh → 4.000 kWh olarak düşürüldü. Bu, aylık ortalama 333 kWh ≈ 984 TL faturayı aşan haneleri etkiliyor.

• Karar 1 Ocak 2026 itibarıyla uygulanacak; yüksek tüketimli abonelere dağıtım şirketleri tarafından uyarı/SMS gönderilmeye başlandı.

• Bu değişiklikle, aylık ortalama 984 TL ve üzeri fatura gelen aboneler devlet desteklerinden yararlanamayacak; faturalarında artış görülebilir.

Detaylar — Ne değişiyor, kim etkilenecek?

EPDK’nın Resmi Gazete’de yayımlanan yeni kararıyla, mesken grubu için devlet desteğine ilişkin yıllık tüketim eşiği 4.000 kWh olarak belirlendi. Daha önce uygulanan 5.000 kWh eşiği geri çekildi; bu da aylık ortalama 333 kWh (piyasa fiyatlamasıyla yaklaşık 984 TL) üzerinde fatura gelen abonelerin destek kapsamından çıkarılacağı anlamına geliyor. Kararın uygulama başlangıç tarihi 1 Ocak 2026 olarak belirtildi

Enerji dağıtım ve tedarik şirketleri, sınırı şimdiden aşan abonelere bilgilendirme mesajları göndermeye başladı. Mesajlarda tüketim rakamları, sınırı aşıldığı takdirde destekten çıkarılma ve tasarruf önerilerine yer veriliyor. Uzmanlar, kış aylarında tüketimin artması nedeniyle yüksek tüketimli hanelerin faturalarının yakından takip edilmesini öneriyor.

Neden getirildi? (Kısa değerlendirme)

Yetkililer, destek uygulamasının hedefli ve sürdürülebilir olmasını sağlamak ile amaçladıklarını belirtiyor; yüksek tüketimi teşvik etmeyen bir saha yaratmak ve kaynakları öncelikli ihtiyaç sahiplerine yönlendirmek hedefleniyor. Ayrıca enerji piyasası koşulları ve son kaynak tedarik tarifesi güncellemeleri bu düzenlemeyi zorunlu kıldı.

Tüketiciler ne yapmalı? Pratik öneriler

1. Fatura ve tüketim geçmişinizi kontrol edin. Abonelik portalınız veya tedarikçi uygulaması üzerinden yıllık tüketiminizi ve aylık ortalamanızı inceleyin.

2. Enerji verimliliği adımları alın. Isıtma/soğutma verimliliği, LED ampuller, standby cihazları kapatma ve akıllı priz kullanımı hızlı etkiler yapabilir.

3. Tedarikçi ile iletişime geçin. Eğer yüksek tüketim veri hatası olabileceğini düşünüyorsanız, dağıtım/tedarik şirketine itiraz ve sayaç kontrolü talep edin.

4. Fatura detaylarını inceleyin. Tarifeler, vergiler ve destek kalemleri faturada nasıl yer alıyor kontrol edin; destekten çıkarılma durumunun faturaya etkisini hesaplayın.

Uzman görüşü (kısa)

Enerji ekonomistleri, düzenlemenin tasarruf teşvik edeceğini ancak kış aylarında ısınma amaçlı tüketimin yüksek olduğu bölgelerde hanelere ek yük getirebileceğini söylüyor. Sosyal politikalarla hedeflenen dar gelirli hanelerin korunması gerektiği vurgulanıyor.

Sıkça Sorulanlar (Kısa)

Soru: 984 TL kesin eşik mi?
Cevap: 984 TL hesaplama yaklaşık bir eşdeğerdir; karar yıllık 4.000 kWh eşiğine dayanmaktadır—aylık ortalama 333 kWh tüketim piyasa fiyatlarına göre ~984 TL’ye tekabül etmektedir. Kesin tutar tüketim/temrin fiyatlamasına göre değişebilir.

Soru: Ne zaman uygulanıyor?
Cevap: 1 Ocak 2026’dan itibaren uygulama başlayacak