Savaşın çocukları mezun oldu: Gazze’de liseler “okulsuz” mezun veriyor

Savaşın çocukları mezun oldu: Gazze’de liseler “okulsuz” mezun veriyor

FatihDoganMedya — Haber
Tarih: 15 Kasım 2025 · Saat: 11:00 (Europe/Istanbul) · Okuma süresi: 4 dk

Zorluklarla kazanılan diploma

Gazze Şeridi’nde, okulların büyük bölümünün hasar görmesi ve bazı okulların tamamen yok olmasıyla birlikte bu yıl liselerini bitiren gençler benzeri görülmemiş zorluklarla mezun oldu. Sınavlar, yıkıntılar arasında ve elektronik/dijital yöntemlerle gerçekleştirildi; öğrenciler diplomalarını alırken hem sevinç hem de kayıp duygusu yaşıyor.

Okulların durumu: Ağır hasar, yaygın yıkım

Birleşmiş Milletler ajansları ve saha raporları, Gazze’deki eğitim altyapısının savaşın en ağır etkilenen alanlarından biri olduğunu gösteriyor. UNRWA ve diğer değerlendirmeler, okulların büyük çoğunluğunun hasar gördüğünü veya kullanılamaz hâle geldiğini bildiriyor; bazı raporlarda hasarlı veya yıkılmış okul oranları çok yüksek seviyelerde veriliyor. Bu yıkım, yüzbinlerce okul çağındaki çocuğun düzenli eğitiminden mahrum kalmasına yol açtı.

Sınav ve mezuniyet süreci: Nasıl yapıldı?

Filistin Eğitim Bakanlığı ve yerel aktörlerin koordinasyonuyla, lise bitirme sınavları sınırlı imkânlarda düzenlendi. Bazı öğrenciler fiziksel sınav merkezlerine gitmek zorunda kalırken, altyapı hasarının fazla olduğu bölgelerde sınavlar elektronik ortamda ya da alternatif mekanlarda uygulandı. Sınav sonuçları açıklandığında öğrenciler yıkıntılar arasında ve geçici barınaklarda bir araya gelerek buruk sevinç yaşadı.

Yardım kuruluşları ve uluslararası tepkiler

UNESCO, UNRWA ve çeşitli sivil toplum kuruluşları eğitim erişimini yeniden sağlamak için programlar başlattı; geçici öğrenme alanları, dijital sınıflar ve psikososyal destek sunuluyor. Ancak bu çabalar, altyapı kayıplarının büyüklüğü karşısında yetersiz kalma riski taşıyor. Avrupa ve bölgesel eğitim raporları da Gazze’de eğitimdeki yıkımın uzun süreli etkilerine dikkat çekiyor.

Öğrenciler ve ailelerin sesi

Sahadan gelen haberlere göre öğrenciler mezuniyetlerini “kayıp bir sevinç” olarak tanımlıyor: diplomalarını almanın gururu bir yanda, kayıplar ve belirsizlik diğer yanda. Bazı aileler çocuklarının eğitimlerinin aksamaması için ev çalışmalarına, topluluk destekli derslere ve çevrim içi kaynaklara yöneldi. Bu tür bireysel ve topluluk inisiyatifleri, resmi desteklerin yetersiz kaldığı alanlarda hayati rol oynuyor.

Ne kadar çocuk eğitimden mahrum? — Rakamlarla tablo

• UNRWA ve diğer kaynaklar, savaştan sonra çok sayıda okulun hasar gördüğünü ve/veya kullanılamaz hâle geldiğini bildiriyor; bazı değerlendirmeler okulların büyük çoğunluğunun hasarlı olduğunu gösteriyor

• Uluslararası raporlar, yüzbinlerce çocuğun düzenli eğitime erişemediğini ve binlerce öğrencinin çatışma sonucu hayatını kaybettiğini veya yaralandığını belirtiyor; bu rakamlar kaynaklara göre değişmekle birlikte eğitim kaybının boyutu çok büyük.

Uzun vadeli etkiler ve ihtiyaçlar

Eğitimin uzun süre aksaması yalnızca akademik kayıplara yol açmaz; çocukların psikososyal gelişimi, toplumsal istikrar ve ekonomik gelecek üzerinde de kalıcı etkiler bırakır. Uzun vadede yeniden inşa, öğretmen eğitimi, psikososyal destek programları ve kapsamlı finansman gerekecek. Uluslararası toplumun koordineli katkıları ile sürdürülebilir eğitim çözümleri acil ihtiyaç olarak öne çıkıyor.

Son söz

Gazze’de diplomasını alan gençler temel bir başarıyı kutluyor; fakat diplomalar, çoğu zaman bir yıkımın ve derin kayıpların gölgesinde veriliyor. Eğitim sisteminin yeniden inşası ve çocukların normal bir hayat kurabilmesi için hem yerel hem uluslararası aktörlerin uzun süreli ve hedefli desteği elzem.