Yayın: 23 Eylül 2025, 00:37 (Europe/Istanbul)
Okuma süresi: Yaklaşık 3 dakika
Haber kaynağı: FatihDoganMedya

Öne çıkanlar

• Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prévot, ülkesinin Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (UNGA) oturumu sırasında Filistin Devleti’ni resmen tanıyacağını açıkladı; karar şartlara bağlandı (kalan rehinelerin serbest bırakılması ve Hamas’ın yürütmedeki rolünün sonlandırılması).

• Ayrıca Brüksel, İsrail’e karşı 12 maddelik yaptırım paketi uygulamayı planladığını duyurdu; bu önlemler arasında yerleşim mallarının ithaline yasak, kamu alımlarında kısıtlamalar ve bazı İsrail yetkililerinin “persona non grata” ilan edilmesi gibi maddeler var.

• Fransa, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Portekiz gibi bazı batılı ülkeler de son günlerde Filistin’i tanıma kararı aldıklarını veya alacaklarını açıkladı; bu gelişme diplomatik tansiyonu artırdı.

Haber Metni

Brüksel yönetimi, 2025 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oturumu kapsamında Filistin Devleti’ni resmen tanıyacağını açıkladı. Ancak Belçika’nın tanıma kararı koşullu: Dışişleri Bakanı Maxime Prévot, tanımanın “kalan İsrail rehinelerinin serbest bırakılmasına ve Hamas’ın idari ve siyasi hayattaki rolünün sona erdirilmesine” bağlandığını belirtti. Bu yüzden Brüksel’in açıklaması, fiili ve derhal bir tanıma kararından ziyade resmî tanıma taahhüdü / planı niteliğinde.

Aynı açıklamada Belçika hükümeti, İsrail’e karşı uygulanması planlanan 12 maddelik bir yaptırım paketini de duyurdu. Reuters’in aktardığına göre bu tedbirler arasında Batı Şeria’daki yerleşimlerden gelen ürünlerin ithalinin yasaklanması, bazı İsrail şirketleriyle kamu ihalelerinin gözden geçirilmesi, belirli İsrail siyasi figürlerinin ülkeye girişinin yasaklanması gibi adımlar bulunuyor. Brüksel, bu önlemleri insan hakları ve uluslararası hukukun korunması amacıyla gerekçe gösterdi.

Belçika’nın kararı, son günlerde Fransa, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya ve Portekiz gibi ülkelerin Filistin’i tanıma veya tanıyacaklarını duyurmasıyla paralel bir diplomatik hareketin parçası olarak değerlendiriliyor. Bu hamleler, özellikle Gazze’deki insani kriz ve İsrail’in operasyonlarına yönelik uluslararası tepkilerin yükselmesi bağlamında atılıyor. Kararlar İsrail tarafından sert bir dille eleştirildi; İsrail yönetimi, bazı hükümetlerin hamlelerini “teröre ödül verme” olarak nitelendirdi.

Ne değişecek? Diplomatik ve hukuki etkiler

• Resmî tanıma: Bir ülkenin “resmen tanıması”, iki devlet arasındaki diplomatik ilişki kurma yolunu açar; ancak uygulamada farklı seviyelerde (tam diplomatik temsil, büyükelçilik vs.) adımlar olabilir. Belçika’nın açıklaması, şartlı olması nedeniyle hemen tüm diplomatik sonuçları doğurmayabilir; öncelik hukuki ve siyasi koşulların sağlanmasına veriliyor.

• AB ve uluslararası yankılar: AB içinde görüş ayrılıkları sürüyor; bazı üyeler daha hızlı tanımaya veya yaptırım paketlerine sıcak bakarken diğerleri temkinli duruyor. Kararın bölgesel barış sürecine nasıl etki edeceği tartışma konusu.

Tepkiler

• İsrail — Hükümetten ve bazı yetkililerden güçlü tepki geldi; kararın güvenlik ve barışa zarar vereceği yönünde uyarılar yapıldı.

• Filistin yönetimi — Genel olarak olumlu karşılama ve uluslararası tanınmanın siyasi meşruiyetine katkı beklentisi bildirildi. (Bölgesel aktörlerin açıklamalarıyla paralel.

Arka plan (kısa)

Filistin’in devlet statüsünü tanıyan ülke sayısı tarihsel olarak yüksek olsa da Batılı bazı büyük ülkeler uzun süre temkinli kaldı. 2025 sonbaharında BM Genel Kurulu çevresinde gelişen diplomatik inisiyatiflerle bir dizi Avrupa ve Anglosakson ülkesinin Filistin’i tanıma yönünde adımlar attığı/atacağı açıklandı. Belçika’nın duyurusu bu sürecin bir parçası; fakat Brüksel’in koşullu açıklaması, tanımanın hukuki-pratik sonuçlarının zamana ve şartlara bağlı kalacağını gösteriyor.