Ticaret Bakanı Ömer Bolat, sosyal medya hesabından, ödemeler dengesi verilerini değerlendirdi.

Hükümet olarak mal ve hizmet ihracatını artırmaya ve yerli üreticiyi korumaya yönelik politikaları kararlılıkla sürdüreceklerine, cari işlemler hesabında istikrarlı bir seyir sağlayarak makroekonomik istikrarı güçlendirileceklerini belirten Bolat, “Mayıs 2024’te 591 milyon dolar olan cari işlemler açığı bu yılın aynı ayında 684 milyon dolarla son 7 ayın en düşük aylık seviyesine geriledi. Mayıs 2024’te 19,8 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığı mayısta 16 milyar dolar oldu. Yıllıklandırılmış cari işlemler açığı mayısta, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık 3,8 milyar dolar geriledi. Böylece 2025’in ilk 5 ayında cari işlemler açığı 21 milyar dolar olarak gerçekleşti.” ifadesini kullandı.

Bolat, yaz aylarında mal ve hizmetler ihracatındaki güçlü artışlarla cari işlemler dengesinde olumlu gelişmeler gözleneceğine dikkati çekerek, “Yıl sonunda cari işlemler açığının GSYH içindeki payının tarihsel ortalamanın (2002-2024 ortalaması yüzde 3,5) oldukça altında kalmaya devam edeceği beklenmektedir. Mayısta mal ihracatımız yüzde 2,6 artışla 24,8 milyar dolara yükselirken, aynı dönemde ithalatımız yüzde 2,7 artışla 31,5 milyar dolar oldu. Böylece tüm zamanların en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirmiştik. Dış ticaret açığımız yüzde 2,7 artışla 6,6 milyar dolar ve ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 78,9 olarak gerçekleşmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.

“STABİL DURUMU KORUMAK HUSUSUNDA KARARLIYIZ”

Hizmet ihracatının güçlü seyrini devam ettirdiğini vurgulayan Bolat, hizmet ihracatının mayısta yıllıklandırılmış bazda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,8 artarak 116,9 milyar dolarla rekor kırdığını, seyahat gelirlerinin 57,2 milyar dolara, taşımacılık gelirlerinin de 40,1 milyar dolara ulaştığını bildirdi.

Bolat, yıllıklandırılmış mal ve hizmet ihracatı toplamının, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,3 artarak 382,3 milyar dolara yükseldiğine değinerek, şunları kaydetti:

“AB-27’nin yıllıklandırılmış ithalatının hala yatay bir seyir izlemesi, zayıf dış talep, talep, gümrük tarife savaşları ve sıcak savaşlar gibi olumsuz etkilere rağmen cari işlemler dengesinde stabil durumu korumak hususunda kararlıyız. Bu kapsamda dış talebin, makro ekonomik istikrarı desteklemeyi sürdüreceğini bekliyoruz.”

Açıklaması
TBMM’de kabul edilen düzenlemeyle turizm sektöründe haftalık izin uygulaması 6+1’den 10+1’e taşınıyor; inşaat başta olmak üzere diğer sektörlerden de genişletme talepleri yükseliyor.

1. Yeni Düzenlemenin Genel Çerçevesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nda (TBMM) çarşamba gecesi kabul edilen değişiklikle, İş Kanunu’ndaki haftalık izin düzenlemesi turizm sektörü için esnetildi. Mevcut 6+1 kuralı yerine, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belge almış konaklama tesislerinde çalışan işçiler 10 gün aralıksız çalıştıktan sonra 11’inci gün izin kullanabilecekler .

2. Mevcut Hukuki Durum: 6+1 Kuralı

İş Kanunu’nun 46. maddesine göre işçinin haftalık izin hakkı, “altı iş günü çalıştıktan sonra yedinci gün kesintisiz 24 saat izin” olarak belirlenmiştir. Haftalık izinde çalışılması durumunda, işçiye yüzde 50 zamlı ödeme yapılır; yani normal bir günlük ücretin yanı sıra, 1,5 günlük ücret tutarında fazladan ödeme söz konusu olur .

3. Turizm Sektörüne Özgü 10+1 Uygulaması

• Nasıl İşleyecek? Turizm işletme belgesi sahibi tesislerde çalışan işçiler 10 güne kadar aralıksız çalışabilecek ve ancak 11’inci günde haftalık izin hakkı elde edecek.

• Fazla Çalışma Kapsamı Dışında Hafta tatilinde izin kullanmak fazla çalışma sayılmayacak, dolayısıyla zamlı ücret ödenmeyecek.

• Telafi Hükmü Yok Kanun metninde, kullanılmayan hafta tatillerinin ne kadar süre içinde telafi edileceğine dair bir düzenleme yer almıyor; Yargıtay’ın bu konuda içtihat oluşturması bekleniyor .

4. Diğer Sektörlerden Genişletme Talepleri

Turizmdeki 10+1 uygulamasından kısa sürede inşaat sektörü başta olmak üzere çeşitli işveren örgütleri de benzer esnemeyi talep etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletilen talepler, yakın zamanda TBMM gündemine taşınabilir .

5. Yargıtay İçtihatı ve İşverenin İmkanları

Yargıtay, hafta tatilinde çalışılan günler için işçi zamlı ücret almak yerine serbest zaman (izin) kullanmayı tercih ederse, 1,5 günlük izin kullandırılmasını öngörüyor. Ancak turizmde 10+1 sistemine geçilmesiyle, işverenler tüm sezon boyunca işçilerini 11 günde bir izin hakkı tanıyarak çalışma takvimini planlayabilecekler

6. İşçi ve İşveren Açısından Değerlendirme

• İşveren: Esnek çalışma takvimi oluşturma, yüksek sezonda personel ihtiyacını kesintisiz karşılama imkânı.

• İşçi: Tatil haklarının ileri tarihe ötelenmesi, dört haftaya kadar biriken izinlerin ne zaman kullanılacağı belirsiz. Yüzde 50 zamlı ücret hakkı kısıtlanmış olacak.

7. Sonuç ve Beklentiler

Turizm sektörü için getirilen 10+1 uygulaması, işverenlere yüksek sezonda çalışma sürekliliği sağlarken işçilerin yasal haftalık izin haklarını ötelemeyi mümkün kılıyor. İnşaat ve diğer sektörlerin benzer taleplerinin TBMM’ye taşınması, önümüzdeki dönemde haftalık izin uygulamalarında yeni gelişmelerin yaşanabileceğini işaret ediyor.

Hazırlayan: [FATİH DOĞAN ]

Altında son durum takip ediliyor. Piyasaları yakından ilgilendiren altın, haftanın son gününe yükselişle başladı. Gram altın, çeyrek altın, yarım altın, tam altın, Cumguriyet altını gibi tüm kalemlerin alış ve satış fiyatı anlık olarak sorgulanıyor. İşte, güncel altın fiyatları…