ABD Hazine Bakanı Scott Bessent: “Çin, TikTok transfer anlaşmasını onayladı” — Anlaşma haftalar/aylar içinde ilerleyebilir

Tarih: 31 Ekim 2025
Saat: 00:25 (UTC) — haber derlemesi
Okuma süresi: ~3 dakika

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Çin’in kısa video platformu TikTok’un ABD operasyonlarının devrine ilişkin transfer anlaşmasını onayladığını söyledi. Bessent, uygulamanın devrinin önümüzdeki haftalar ve aylar içinde ilerlemesini beklediğini belirtti. Gelişme, TikTok’u çevreleyen yaklaşık 18 aylık belirsizliğe işaret ediyor ve sürecin tamamlanması için ABD ve Çin liderlerinin onayına ilişkin beklentiler sürüyor.

Detaylı Haber İçeriği

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yaptığı açıklamada Çin yönetiminin TikTok’un ABD operasyonlarının devrine ilişkin hazırlanan transfer anlaşmasını onayladığını ifade etti. Bessent, anlaşmayla ilgili diğer detaylar konusunda sınırlı bilgi verdi ancak “önümüzdeki haftalarda ve aylarda bunun ilerlemesini beklediğini” söyledi.

Bessent’in sözleri, Başkan Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında planlanan veya gerçekleşen görüşmelerin ardından geldi. Beyaz Saray yetkilileri de anlaşmanın Güney Kore’de yapılacak veya yapılan zirvede nihai hale getirilebileceğine işaret etmişti; bu yüzden liderler arası görüşme ve onay sürecinin önemi vurgulanıyor.

Neden önemli?

• Yasal arka plan: 2024’te Kongre tarafından geçirilen ve TikTok’un ABD varlıklarının elden çıkarılmasını zorunlu kılan yasa ile başlayan süreç, uygulamanın ABD’deki geleceğini belirleyecek bir dizi düzenleyici adımı tetikledi. Bu yasal çerçeve, uygulamanın ABD kullanıcı verilerine ilişkin güvenlik endişelerini gidermeyi amaçlıyor.

• Mülkiyet ve yönetim: Haber kaynakları, anlaşma kapsamında TikTok’un ABD operasyonlarının ABD ve uluslararası yatırımcılara devredileceğini; ByteDance’in ise nispeten daha az payla kalabileceğini, yeni yönetim kurulunda ABD’li çoğunluğun sağlanmasının hedeflendiğini aktarıyor. Anlaşma koşullarında algoritma erişimi ve denetim gibi hassas konuların nasıl ele alındığına dair tartışmalar devam ediyor.

Süreç nasıl ilerleyecek?

Bessent’in belirttiği takvime göre süreç teknik ve düzenleyici onayların tamamlanmasına bağlı olarak haftalar — aylık bir zaman diliminde ilerleyebilir. Taraflar arasındaki nihai onaylar ve varsa ek düzenleyici şartlar sürecin hızını belirleyecek.

Uzman ve siyaset tepkileri

Bazı Kongre üyeleri ve güvenlik uzmanları, algoritmanın lisanslanması ve veri akışlarının kontrolü gibi meselelerde hâlâ endişe taşıyor. Bu konular çözüme ulaşmadan tam güvenlik garantileri verildiğini söylemek zor; dolayısıyla pazarlık masasında teknik denetim ve sürekli gözetim mekanizmaları önemli tartışma başlıkları olmaya devam ediyor.

Arka Plan (Kısa)

TikTok, sahibi Çin merkezli ByteDance nedeniyle uzun süre ABD’de ulusal güvenlik tartışmalarının odağındaydı. 2024–2025 arasında çıkan yasalar, yürütme kararları ve ikili müzakereler sonucunda bir çözüm arayışı hızlandı. Bu süreçte farklı idareler ve yasama organları, uygulamanın nasıl denetleneceği ve mülkiyet yapısının nasıl yeniden düzenleneceği konusunda farklı tutumlar sergiledi.

Avustralya merkezli Uluslararası Radyo Astronomi Araştırma Merkezi (ICRAR) araştırmacıları, Güney Yarımküre’den bakıldığında Samanyolu’nun düzlemsel yapısını gösteren çarpıcı bir renkli radyo haritası hazırladı. Görüntü, görünür ışık yerine radyo dalgalarına dayanıyor; bu da çıplak gözle görülemeyen yapıları ortaya çıkarıyor.

Projeye liderlik eden Curtin Üniversitesi’nden Prof. Natasha Hurley-Walker, farklı frekanslardaki sinyalleri renklendirerek galaksideki karmaşık süreçleri ayırabildiklerini belirtti. 

Walker, “Düşük frekansları kırmızı, yüksek frekansları maviyle işaretledik. Bu renk farkları, yıldız oluşumu, ölüm ve dönüşüm bölgelerini daha net ayırt etmemizi sağlıyor” açıklamasında bulundu.

BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ DETAYLAR

Publications of the Astronomical Society of Australia dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, GLEAM-X adlı bu astronomik tarama, Samanyolu’nun yıldızların ve gazın en yoğun bulunduğu bölgesi olan “galaktik düzlemini” benzeri görülmemiş düzeyde bir ayrıntıyla haritalandırdı. Araştırma ekibi, yaklaşık 98 bin radyo kaynağı tespit etti; bunlar arasında yıldız doğumevleri çevresindeki parlak gaz bulutları (H II bölgeleri), gezegenimsi bulutsular ve uzak galaksiler yer alıyor.

Projede yer alan doktora öğrencisi Silvia Mantovanini, Batı Avustralya’daki Murchison Widefield Array teleskobundan elde edilen 40 bin saatlik veriyi birleştirerek görüntüyü oluşturdu. Teleskop, 4 binden fazla örümcek benzeri antenle insan kaynaklı radyo gürültüsünden uzak bir bölgede çalışıyor.

ON KAT DAHA HASSAS

Yeni görüntü, önceki versiyona göre iki kat daha keskin, on kat daha hassas ve iki kat daha geniş alanı kapsıyor. Bu sayede gökbilimciler, çok daha sönük ve uzak yapıları inceleyebiliyor.

Bilim insanlarını şaşkına çeviren yıldızlararası cisim 3I/ATLAS, Güneş’in arkasından çıkarak yeniden gözlemlenebilir hale geldi.

Nesne, 29 Ekim’deki Güneş’e en yakın geçişini gerçekleştirdi ve olağanüstü bir şekilde parladı.

NASA’nın üç farklı uzay aracından alınan veriler, parlaklığının tipik kuyrukluyıldızlardan yedi kat daha hızlı arttığını ortaya koydu.

BİLİM İNSANLARI ŞAŞKIN: BU KADAR HIZLI PARLAMA BEKLENMİYORDU

ABD Deniz Araştırma Laboratuvarı ve Arizona’daki Lowell Gözlemevi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışma, gizemli ziyaretçinin farklı doğasını gözler önüne serdi.

Bilim insanları, “3I/ATLAS’ın Güneş’e yaklaşırken gösterdiği hızlı parlama, Oort Bulutu kökenli çoğu kuyruklu yıldızın parlama oranını fazlasıyla aşıyor. Sebebi hala belirsiz.” dedi.

KIRMIZIDAN MAVİYE GİZEMLİ DÖNÜŞÜM

En dikkat çekici değişimlerden biri, 3I/ATLAS’ın renginin kızıldan maviye dönmesi.

Uzmanlar, bunun yalnızca Güneş ışığının yansımasıyla açıklanamayacağını belirtiyor. Mavi parıltının, karbon molekülleri ve diğer gaz bileşenlerinden kaynaklandığı tahmin ediliyor.

UZAY GÖZLEMLERİ: DEV BİR MAVİ HALE

NASA’nın uzay araçları, 3I/ATLAS’ın çevresinde, yaklaşık 300 bin kilometre genişliğinde parlak bir gaz halesi gözlemledi.

 Bu halenin, aylar önce gözlenen karbondioksit bulutuna benzer olduğu belirtildi.

KASIM VE ARALIK’TA YENİDEN GÖRÜLECEK

Bilim insanları, 3I/ATLAS’ın Kasım ve Aralık aylarında alacakaranlık ve gece gökyüzünde yeniden görünür olacağını, bu sayede yer teleskoplarıyla çok daha detaylı incelenebileceğini belirtiyor.

Araştırmacılara göre 3I/ATLAS’ın olağanüstü parlaması, karbondioksit ve su gibi gazların alışılmadık aktivitelerinden veya cismin çekirdeğindeki benzersiz kimyasal özelliklerden kaynaklanıyor olabilir.