Napalm Kızı’nın Sahibi Belli Değil: Şüpheli Rapor ve “The Stringer” Belgeseliyle Gerçeği Arayış

Açıklaması

1972’nin simgesi “Napalm Kızı” fotoğrafının gerçek sahibine dair ortaya çıkan şüpheler ve AP ile Dünya Basın Fotoğrafı’nın son raporları. Nick Ut mu, Nguyen Thành Nghệ mi? Detaylı

Özet

1972 yılında Vietnam Savaşı’nın en çarpıcı karelerinden biri olan “Napalm Kızı” fotoğrafı, geleneksel olarak Associated Press (AP) foto muhabiri Nick Ut’a atfedilse de, Mayıs 2025’te yayımlanan bir belgesel ve Dünya Basın Fotoğrafı Vakfı’nın (World Press Photo) incelemesi, fotoğrafın gerçek sahibinin Nguyễn Thành Nghệ ya da başka bir bölge muhabiri olabileceğini öne sürdü. AP’nin yaptığı son 96 sayfalık soruşturmada, Ut’un yegâne çekim sahibi olduğunu kesin olarak kanıtlayacak yeterli delil bulunamadı; ancak AP hâlâ resmi olarak Ut’un ismini koruyor. Dünya Basın Fotoğrafı ise fotoğrafın yazarını “bilinmeyen” olarak güncelledi ve tarihsel belgelemede doğrulamanın zorluklarına vurgu yaptı .

Fotoğrafın Tarihçesi ve Önemine Kısa Bakış

1972 yılının 8 Haziran’ında Güney Vietnam Hava Kuvvetleri’nin Trảng Bàng köyüne düzenlediği napalm saldırısı, sivil halkın yoğun acı çekmesine yol açtı. Fotoğrafta, dokuz yaşındaki Phan Thị Kim Phúc, “Nóng quá, nóng quá” (“Çok sıcak, çok sıcak”) diye bağırarak çıplak biçimde kaçarken görülür. Bu kare, savaşa dair ahlaki ve toplumsal tartışmaları küresel çapta alevlendiren simgelerden biri haline geldi.

Nick Ut ve Ödüller

Geleneksel anlatıya göre; o sabah fotoğrafı çeken Nick Ut, AP Saigon bürosunda çalışan genç bir foto muhabiriydi. Çekimden sonra yaralı çocukları Barsky Hastanesi’ne taşıyarak kurtuluşlarına da katkıda bulundu. Fotoğraf, 1973 Pulitzer Ödülü’nü ve aynı yılın Dünya Basın Fotoğrafı “Yılın Fotoğrafı” unvanını kazandı .

Şüpheli Rapor ve Belgesel “The Stringer”

Mayıs 2025’te Sundance Film Festivali’nde gösterime giren “The Stringer” adlı belgesel, kareyi çekenin Nick Ut değil, Nguyễn Thành Nghệ adlı Vietnamlı serbest gazeteci olduğunu iddia etti. Belgesel, Nghệ’nin o gün bölgedeki diğer muhabirlerle yarış halinde olduğunu ve çekim negatiflerini AP’ye sattığını öne sürüyor . Dünya Basın Fotoğrafı Vakfı, bu iddialar üzerine fotoğrafın yazar atamasını geçici olarak askıya aldı .

Associated Press’in Son İncelemesi

Associated Press, iddiaları çürütmek için 96 sayfalık detaylı bir soruşturma yayımladı. Rapor, Ut’un kareyi çektiğine dair kesin delil bulunamadığını; ancak başka bir foto muhabirinin çekim yaptığına dair de somut kanıt olmadığını belirtiyor. AP, “kesin kanıtın eksik olması” nedeniyle resmi atamayı değiştirmediğini açıkladı.

Şu Anki Durum ve Miras

• World Press Photo, fotoğrafın yazarını “bilinmeyen” olarak güncelledi ve arşivinde bir not ekledi .

• AP, Ut’un adının fotoğrafla ilişkilendirilmesine devam ederken, tartışmanın foto muhabirliğinde tarihsel kayıtlama ve etik konularını yeniden gündeme taşıdığına dikkat çekiyor .

• Phan Thị Kim Phúc, yaşadığı travmaya rağmen bugün Kanada’da barış elçisi olarak çalışmalarını sürdürüyor .

Sonuç

“Napalm Kızı” fotoğrafının gerçek sahibine dair soru işaretleri, bir dönemin en ikonik savaş imajını yeniden yorumlattı. Kesin sonuçla nihai atama hâlâ belirsizliğini koruyor; ancak bu belirsizlik, foto muhabirliğinin tarihsel belgelenmesi ve etik sorumluluğu üzerine önemli içgörüler sunuyor.