“ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘Yeniden saldırırız’ uyarısının ardından İran, İngiltere, Fransa ve Almanya ile nükleer görüşmelere başlayacağını duyurdu. Görüşmelerin Cenevre veya Viyana’da yapılması planlanıyor.”

Giriş

ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelik “Eğer devam ederlerse, yeniden saldırırız” şeklindeki uyarısının ardından, Tahran yönetimi Avrupa’nın üç önemli ülkesiyle yeni nükleer müzakerelere başlamayı kabul etti .

Trump’ın Uyarısı

Geçtiğimiz gün Beyaz Saray’da düzenlenen basın toplantısında konuşan Trump, İran’ın nükleer programını işaret ederek, “İran’a tekrar saldırı ihtimali mi? Kesinlikle. Hiç şüphesiz” ifadelerini kullandı . Bu açıklama, bölgedeki tansiyonun yeniden yükselmesine neden oldu.

İran’dan Gelen Karar

Yarı-resmi Tesnim Haber Ajansı kaynaklı habere göre İran, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde nükleer görüşmelere başlaması konusunda mutabakata vardı . Tahran, bu kararı “uluslararası toplumla işbirliğini güçlendirme” adımı olarak sundu.

Görüşmelerin Zamanı ve Yeri

Müzakerelerin Pazar günü Cenevre veya Viyana’da yapılması planlanıyor. Görüşmelerin dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde gerçekleştirileceği ve tarafların esasa ilişkin konularda yakın zamanda takvim belirleyeceği belirtildi.

Olası Etkiler ve Değerlendirme

• Bölgesel Güvenlik: Görüşmeler, Orta Doğu’daki nükleer rekabeti yumuşatmayı amaçlıyor.

• AB-ABD İlişkileri: Avrupa’nın ara bulucu rolü, ABD ile İran arasındaki doğrudan çatışma riskini azaltabilir.

• UAEA İşbirliği: Önceki aleyhte kararların ardından işbirliğinin nasıl şekilleneceği merak konusu.

Sonuç

Trump’ın sert açıklamalarının ardından, İran’ın diplomatik kanalları açması, uluslararası toplumda olumlu karşılandı. Önümüzdeki günlerde Cenevre veya Viyana’da başlayacak görüşmeler, bölge barışına katkı sağlayabilir.

“İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ndeki Deir el‑Balah bölgesine ilk kara harekatını duyurdu; tahliye ve sürgün planının detayları, insani yansımaları ve uluslararası tepkiler.”>

Gazze Şeridi’nde 21 ayı aşkın süredir devam eden çatışmalar, İsrail ordusunun Deir el‑Balah’a yönelik ilk kara harekatı ve bölge sakinlerine yapılan tahliye uyarısıyla yeni bir aşamaya taşınıyor.

1. Arka Plan

• Uzun Süreli Operasyon: 7 Ekim 2023’te Hamas’ın düzenlediği saldırılarla başlayan savaş, bugüne dek 58.000’den fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı ve insani krizi derinleştirdi .

• Bölgesel Çıkarım: İsrail yönetimi, Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılmasını operasyondaki nihai hedef olarak tanımlıyor; bu kapsamda daha önce girilmemiş bölgelerin de muhatap alınması stratejinin kritik parçası .

2. Deir el‑Balah’a İlk Kara Harekat ve Tahliye Uyarısı

• Resmi Açıklama: IDF Sözcüsü Avichay Adraee, “İsrail ordusu daha önce ayak basmadığı bölgelere doğru genişliyor” diyerek Deir el‑Balah’a kara harekatı sinyali verdi .

• Tahliye Emri: İsrail askeri, kent sakinlerini Muwasi çadır kentlerine veya kuzeydeki diğer geçici barınma alanlarına taşınmaları için uyardı; bu adım “sürgün planı” olarak nitelendiriliyor .

3. Sürgün Planının Detayları

1. Kapsam: İlk aşamada Deir el‑Balah’ın güneybatısındaki bölgeler hedefe alındı.

2. Lojistik: Evleri boşaltılan binlerce sivil, sınırlı altyapıya sahip Muwasi ve Rafah çadır kentlerine sevk ediliyor .

3. Güvenlik Koridorları: İsrail, sivilleri tahliye koridorları üzerinden Batı Şeria’ya veya sınır bölgelerine yönlendirebileceğini bildirdi.

4. İnsani Etkiler

• Açlık ve Sağlık: Gazze’de yaklaşık 2.1 milyon kişi ciddi yiyecek kıtlığıyla karşı karşıya; BM, bölgedeki toplu kıtlık riskine dikkat çekiyor .

• Barınma Krizi: Çadır kentler aşırı kalabalık; su ve elektrik kesintileri, salgın hastalık riskini artırıyor .

• Trafik Kazaları ve Güvenlik: Tahliye koridorlarında sıkışmalar, hava saldırıları ve kara operasyonları nedeniyle sivillerin güvenliği büyük risk altında.

5. Uluslararası Tepkiler

• BM ve Yardım Kuruluşları: BM İnsan Hakları Ofisi, “zorla göç ettirmeye” varan uygulamaları uluslararası hukuka aykırı buldu .

• ABD ve AB: ABD, sivillerin korunması çağrısı yaparken operasyonu durdurma baskısı uyguluyor; AB’den de benzer açıklamalar geldi.

• Rusya ve Türkiye: Her iki ülke de insani ateşkesin derhal hayata geçirilmesini talep etti.

6. Gelecek Senaryoları

• Tırmanma Riski: Kara harekatının genişlemesi Gazze’deki çatışmayı daha da şiddetlendirebilir.

• Müzakereler: Doha’daki dolaylı barış görüşmeleri duraksamada ancak yeni insani koridor teklifleri gündeme gelebilir.

• Uluslararası Soruşturmalar: Sürgün ve tahliye uygulamalarının savaş suçu kapsamına girmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Açıklaması
ABD Başkanı Donald Trump’ın 50 günlük ultimatomu sonrası Rusya Dışişleri, üçüncü tur müzakereler için İstanbul’a gidilmeye hazır olduklarını duyurdu. Ankara’daki diplomatik gelişmeler ve Moskova’nın çatışmayı sonlandırma planı bu makalede ayrıntılarıyla ele alınıyor.

1. Trump’ın 50 Günlük Ultimatomu

ABD Başkanı Donald Trump, 14 Temmuz 2025’te Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna ile 50 gün içinde bir ateşkes anlaşmasına varmaması hâlinde Moskova’nın ticaret ortaklarına yüzde 100’e varan ikincil gümrük vergileri uygulayacaklarını duyurdu

Bu adım, hem askeri hem de ekonomik baskı unsurlarını birlikte kullanan bir diplomatik strateji olarak değerlendiriliyor. Trump, aynı basın toplantısında NATO müttefikleriyle silah sevkiyatları konusunda işbirliğini vurgulayarak, nihai hedefin savaşın finansman kaynaklarını kesmek olduğunu belirtti .

2. Rusya’dan İstanbul’a “Hazırız” Mesajı

Trump’ın 50 günlük süreci işlemeye başlamasının hemen ardından, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova’dan dikkat çekici bir açıklama geldi. Zaharova, Moskova’da düzenlenen haftalık basın toplantısında, “Rus heyeti, üçüncü tur müzakereler için İstanbul’a gitmeye hazır. Kiev’in sağlanan anlaşmalara uygun hareket edeceğini umuyoruz.” ifadelerini kullandı .

Zaharova ayrıca, Ukrayna tarafından resmi bir müzakere talebi gelmediğini belirterek, “Ya müzakerelerden kaçınıyorlar ya da buna hazır değiller.” yorumunu yaptı

3. İstanbul’un Diplomat Görevindeki Rolü

Türkiye, hem jeopolitik konumu hem de tarafsız arabuluculuk geçmişi nedeniyle bu tür barış süreçlerinde sıkça tercih edilen bir merkez oldu. Daha önce Suriye ve çeşitli bölgesel çatışmalarda da devreye giren Ankara, bu kez de Ukrayna krizinde garantör ülke rolünü üstleniyor.

Rusya’nın İstanbul tercihi, karışık uluslararası baskıların gölgesinde diplomatik manevra alanını genişletme niyeti olarak okunuyor. İstanbul’daki görüşmeler, geçen ayki ilk iki turda ele alınan insani ateşkes ve ek gümrük tarifeleri konularının devamı niteliğinde olacak .

4. Müzakere Sürecinin Geleceğine Bakış

Analistler, 50 günlük süre dolduğunda taraflardan somut adımlar gelmezse Trump’ın tehdidini hayata geçireceğini ve Rusya-Avrupa arasındaki ticaretin ciddi şekilde sekteye uğrayacağını öngörüyor . Diğer yandan, Moskova’nın “ateşkese hazır” mesajı, krizin diplomatik yolla çözümüne dair umutları artırıyor.

Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşecek üçüncü tur müzakereler, Ukrayna sahasında ateşkes umutlarını yeniden gündeme taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde açıklanacak İstanbul tarihinin, bölgesel güvenlik ve enerji piyasaları üzerindeki etkileri de yakından takip edilecek.

Not: Bu makale, güncel diplomatik gelişmeleri ve resmi açıklamaları referans alarak hazırlanmıştır