İki yılda 127 bin kişi kirli hava nedeniyle hayatını kaybetti — İstanbul’un en kirli ve en temiz ilçeleri açıklandı

İki yılda 127 bin kişi kirli hava nedeniyle hayatını kaybetti — İstanbul’un en kirli ve en temiz ilçeleri açıklandı

Yeni yayımlanan veriler ve “Kara Rapor” analizleri, Türkiye’de 2023 ve 2024 yıllarında ince partikül madde (PM2.5) kaynaklı erken ölümlerin toplamının yaklaşık 127 bine ulaştığını gösteriyor. Aynı çalışmalara ve şehir ölçümlerine göre İstanbul’da 2023–2024 döneminde havası en kirli ilçeler Esenyurt, Yenibosna, Şişli ve Kartal, en temiz ilçeler ise Büyükada, Şile ve Sarıyer olarak öne çıktı.

İstatistik: Nereden geliyor bu 127 bin sayısı?

Temiz Hava Hakkı Platformu ve ilişkili “Kara Rapor” çalışmaları PM2.5 maruziyetine bağlı erken ölüm hesaplamalarında AirQ+ gibi yönergeler kullanarak 2023 için 63.851 ve 2024 için 62.644 erken ölüm tahmini ortaya koydu — toplamda yaklaşık 126.495, yuvarlanınca haber başlıklarında geçen ~127 bin rakamına karşılık geliyor. (Rapor metodolojisi ve yıllık dağılımlar raporda ayrıntılı açıklanıyor.

İstanbul’daki tablo: En kirli ve en temiz ilçeler

2023–2024 dönemi ölçümleri ve yerel değerlendirmelere göre İstanbul’da hava kirliliğinin en yoğun izlendiği ilçeler ve aksiyon gerektiren noktalar şunlar:

• En kirli ilçeler (öne çıkanlar):
  Esenyurt, Yenibosna, Şişli, Kartal. Bu ilçelerde trafik yoğunluğu, sanayi kaynakları ve kış aylalarında artan ısınma kaynakları (kömür, katı yakıt vb.) PM10/PM2.5 seviyelerini yukarı çekiyor

• En temiz ilçeler:
  Büyükada, Şile, Sarıyer. Bu bölgelerde istasyon verileri, kıyı etkisi, ormanlık alan ve düşük yerleşim yoğunluğunun daha düşük partikül değerleriyle ilişkili olduğunu gösteriyor.

(İBB ve merkezi istasyon verileri, ilçeler arası farklılaşmanın hem mevsime hem de yerel kaynaklara bağlı olduğunu netleştiriyor; anlık istasyon verileri için belediye ve uluslararası hava kalitesi platformları takip edilebilir.

Hangi kirletici en tehlikeli ve sağlık etkileri neler?

Uzmanlar özellikle PM2.5 (çapı 2.5 mikrometreden küçük parçacık) üzerinde duruyor: bu parçacıklar derin akciğerlere ve kana karışarak kalp-damar hastalıkları, KOAH, inme, akciğer kanseri ve nörolojik hastalıkların riskini artırıyor. Dünya Sağlık Örgütü verileri ve bölgesel raporlar PM2.5’in dünya çapında milyonlarca erken ölümle ilişkili olduğunu ortaya koyuyor.

Neden bu kadar fazla ölüm? (Kısa nedenler)

• PM2.5 maruziyetinin yüksek olması ve WHO kılavuz değerlerinin üzerinde seyretmesi.

• Büyük şehirlerin trafik, sanayi ve kış yakıt kullanımının birleşimi.

• Meteoroloji (inversiyon, yüksek basınç) nedeniyle kirleticilerin dağılmaması.

Vatandaşa ve yetkililere öneriler (özet)

• Bireyler: yüksek kirlilik günlerinde açık havada ağır egzersizden kaçının, hassas gruplar N95/N99 benzeri maskeleri tercih etsin, iç mekân havalandırmasında dikkatli olun.

• Yerel yönetimler: toplu taşımayı güçlendirme, ısınmada temiz yakıt ve altyapı teşvikleri, sanayi emisyonlarının sıkı denetimi, kentsel yeşil alan artışı.

• Ulusal politika: PM2.5’e karşı hedefler belirleme, izleme ağını genişletme ve halk sağlığı kampanyaları.

Kara Rapor ve WHO önerileri, PM2.5 düzeyleri DSÖ kılavuzlarına çekildiğinde on binlerce hayatın kurtarılabileceğini vurguluyor.

Umreye gitmek isteyenlere bahisçi tuzağı: Tur parası bahis sitesinden çıktı

Tarih: 22 Ekim 2025, 14:05 (TSİ)
Yazar: FatihDoğanMedya Haber Merkezi
Okuma süresi: 4 dakika

Umre hayali kuran vatandaşları hedef alan bir dolandırıcılık şebekesi, “Diyanet onaylı” umre turu vaadiyle topladığı tur paralarını bahis sitelerine aktarmakla suçlanıyor. Mağdurların sayısı ve toplanan para miktarları çeşitli haberlerde yer alıyor — polis ve tüketici uyarıları artıyor. (FATİHDOGANMEDYA)

Kısa giriş — ne oldu?

Umreye gitmek isteyen vatandaşlardan “Diyanet onaylı umre turu” vaadiyle para toplayan organizatörlerin, toplanan tur ücretlerini bahis/e-oyun hesaplarına aktardığı iddiası gündeme oturdu. Bazı haber kaynaklarına göre onlarca — hatta yüzlerce — kişi mağdur oldu; mağdurlar polise şikâyette bulundu ve soruşturmalar başlatıldı.

Olayın işleyişi — dolandırıcılar nasıl çalışıyor?

İddiaya göre dolandırıcılar şu yöntemleri kullanıyor:

• Sosyal medyada veya çevrede güven sağlayan tanıtımlar yapıp “Diyanet onaylı”, “kontenjan sınırlı” gibi ifadelerle acele ettiriyorlar.

• Kişilerden ön ödeme veya tam ücret alınıyor; bazı durumlarda evrak teslimi, pasaport fotokopisi gibi bilgiler de isteniyor.

• Yolculuk günü yaklaştığında mağdurlara “tur iptal” veya “vize/süreç sıkıntısı” şeklinde mesaj gönderiliyor; firma muhatap olmaktan kaçınıyor.

• Bazı haberlerde, toplanan paraların bahis/e-oyun hesaplarına aktarıldığı, yani turistlerin paralarının kumar faaliyetlerine yönlendirildiği iddiası yer aldı. Bu iddiayı medyada görsel/inceleme haberleri ve televizyon programları gündeme taşıd

Not: Bu haberlerde yer alan “bahis sitesine aktarma” iddiası, soruşturma ve delil tespitine bağlı olarak doğrulanabilir. Şu an için farklı haber kaynakları mağdur sayısı ve yöntemler hakkında benzer, ancak tam olarak çakışmayan bilgiler aktarıyor.

Kimler mağdur oldu? Ne kadar para toplandı?

Bazı yerel ve ulusal kaynaklara göre olayın ölçeği şu şekilde bildirildi:

• Bir haberde 84 kişinin şikâyetçi olduğ, kişi başına alınan ücretlerin 1.100–2.325 ABD Doları arasında değiştiği bildirildi.

• Diğer haberlerde ise “yüzlerce mağdur” ve daha yüksek meblağlardan söz ediliyor; dolandırıcılık vakalarının şehirler arası olduğu, mağdurların Türkiye’nin farklı illerinden çıktığı belirtili

(Not: Farklı kaynaklar farklı rakamlar veriyor — soruşturmaların ilerlemesiyle tutarlı bir toplamın resmi makamlarca açıklanması bekleniyor

Yetkililer ve uzmanların uyarıları

• Turizm/umre turları konusunda yetkili kurumlara (Diyanet İşleri Başkanlığı Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürlüğü vb.) kayıtlı firmalarla çalışılması, yazılı sözleşme alınması ve banka havalesi yerine kredi kartı gibi takip edilebilir ödeme yöntemleri kullanılması tavsiye ediliyor.

• Mağdurların şikâyetleri üzerine emniyet güçleri soruşturma başlattı; dolandırıcılara karşı tüketici hakları ve ceza davaları gündeme gelebilir. Geçmiş davalarda umre vaadiyle para toplama suçundan mahkumiyet kararları bulunuyor.

Mağdurlar ne yapmalı? (Adım adım yapılacaklar)

1. Belgeleri saklayın: Sözleşme, banka dekontu, SMS/e-mail yazışmaları, reklam görselleri ve iletişim kayıtlarını koruyun.

2. Polise ve savcılığa şikâyet: En yakın karakola giderek resmi şikâyetçi olun; delilleri teslim edin.

3. Tüketici Hakem Heyeti: Hizmet yerine getirilmemişse tüketici şikâyeti kanallarına başvurun.

4. Banka ile görüşün: Havale/eft yapıldıysa bankaya başvurup işlem iptali veya inceleme talep edin (imkân varsa).

5. Resmî kurumlarla teyit: Diyanet veya Hac-Umre yetkilileriyle tur firmasının kayıtlı olup olmadığını kontrol edin.

Uzman görüşü (özet)

Hukuk uzmanları, dini duyguları sömüren bu tür dolandırıcılıkların hem Türk Ceza Kanunu kapsamında dolandırıcılık suçu hem de örgütlü şekilde yapılmışsa ayrı suçlamalara konu olabileceğini belirtiyor. Ön soruşturmalar ve bilirkişi incelemeleri sonucu paranın nereye aktarıldığı (ör. bahis hesabı) tespit edilirse mali deliller ceza davasında kullanılabiliyor.

FATİHDOGANMEDYA’dan uyarı

Umre gibi kutsal görevler için plan yaparken, teklifler cazip gelse bile yetkili kurum kayıtlarını, sözleşmeyi, referansları ve ödeme yollarını sorgulayın. Mağduriyet yaşayanlar için gerekli hukuki yolları atlamadan, delillerle birlikte resmî mercilere başvurmalarını tavsiye ederiz.

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

YÖNETMELİKLER

– İstanbul Aydın Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Yeditepe Üniversitesi İhale Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

İLÂN BÖLÜMÜ

a – Yargı İlanları
b – Artırma, Eksiltme ve İhale İlânları
c – Çeşitli İlânlar

– T.C. Merkez Bankasınca Belirlenen Döviz Kurları ve Devlet İç Borçlanma Senetlerinin Günlük Değerleri