FATİHDOGANMEDYA – Güncel Haber
Tarih: 26 Ağustos 2025 · Saat: 15:30
Okuma süresi: 6 dakika

Özet: Rusya-Ukrayna savaşının ardından Ukrayna toprakları, uzmanların ifadeleriyle “dünyanın en büyük mayın sahası” haline geldi. Yüz binlerce kilometrekareye yayılan mayın ve patlamamış mühimmat, sivil güvenliğini, tarımı ve ülke ekonomisini tehdit ederken, temizlik operasyonları onlarca yıl ve milyarlarca doları bulacak bir mücadeleye işaret ediyor.

Neler oluyor?

Rusya’nın 2022’de başlattığı büyük çaplı işgal ve çatışmalar sırasında hem sahaya bırakılan anti-personel/antitank mayınları hem de patlamamış mühimmat (UXO) sayısında dramatik artış yaşandı. Savaşın gidişatına bağlı olarak mayınlar sadece cephe hattında değil; ormanlar, tarlalar, yollar ve yerleşim alanlarının çevresinde de tespit ediliyor. Bu durum, sivillerin günlük yaşamını doğrudan tehdit ediyor.

Büyüklük ve kapsam — rakamlar ne diyor?

Farklı kuruluşlar ve haber kaynakları, mayınla kontamine olduğu düşünülen alanın büyüklüğü için değişen ama hep yüksek tahminler veriyor. Tahminler, yüz binlerce kilometrekareyi işaret ediyor; bazı değerlendirmeler Ukrayna yüzeyinin yaklaşık %20–30’una denk gelen 139.000–174.000 km² aralığını gösteriyor. Bu alan, sıklıkla Yunanistan’ın veya İngiltere’den büyük bir ülke büyüklüğünde örneklerle kıyaslanıyor.

Sivil hayat ve ekonomik maliyet

Mayınlar yalnızca doğrudan can kaybına yol açmıyor; tarım arazilerinin kullanılamaz hale gelmesi, ulaşım hatlarının kapanması ve geri dönüşün gecikmesiyle ekonomik zararlara neden oluyor. Birleşmiş Milletler ve uluslararası kuruluşlar, mayın temizliğinin yıllar, hatta onlarca yıl alabileceğini; maliyetin ise onlarca milyar doları bulabileceğini bildiriyor. Bu, hem Ukrayna’nın yeniden yapılanmasını geciktiriyor hem de küresel gıda arzı açısından riskler yaratıyor.

Mayın temizleme: zorluklar ve yöntemler

• Kapsamın büyüklüğü: Temizlenecek yüzey çok geniş; önceliklendirme, hassas analiz ve sahadan sahaya çalışma gerektiriyor.

• Çeşitli tehlikeler: Anti-tank ve anti-personel mayınları, bozunmamış top mermileri, roket ve havan mühimmatları farklı uzmanlık gerektiriyor. Bazı mayın türleri yeni/ileri tasarımlı olduğundan yer tespitini zorlaştırıyor.

• Teknoloji ve insan emeği: Robotik çözümler, zırhlı ve mekanik temizleyiciler, drone ve yapay zeka destekli analizler kullanılıyor; ancak saha çalışmaları hâlâ insanlı ekipler ve yerel uzmanlık gerektiriyor. Uzmanlar teknolojinin süreçleri hızlandırabileceğini ama “endüstrileşmiş” bir temizliğe henüz ulaşılmadığını belirtiyor.

İnsan hikâyeleri ve güvenlik

Mayınlar, savaşın bitmesinin ardından bile uzun süre gündemde kalıyor. Geri dönen aileler tarlada ya da köy yollarında patlamalara maruz kalabiliyor; çocuklar için özellikle büyük risk söz konusu. Yerel savunma ve sivil koruma ekipleri, halkı riskleri bildirmeye ve işaretlenmiş bölgelere yaklaşmamaya çağırıyor.

Uluslararası boyut ve ne yapılmalı?

• Finansman: Uluslararası fonlar, insani yardım ve yenilenme bütçeleri mayın temizliğine ayrılmalı. Birleşmiş Milletler, UNDP gibi kurumlar finansman mekanizmaları ve yenilikçi modeller (ör. kamu-özel ortaklıkları, yeşil finansman araçları) öneriyor.

• Eğitim ve kapasite: Yerel ekiplerin eğitimi ve ekipman temini hızlandırılmalı; özellikle kırsal bölgelerde topluluk eğitimleri hayat kurtarıcı olabilir.

• Teknoloji yatırımı: Drone, uydu görüntüleme, AI destekli analiz ve insansız temizleme araçları verimliliği artırabilir ama insan faktörünü tamamen ortadan kaldırmıyor.

Uzman notu

Uzmanlar, bu tehdidin hem insani hem de ekonomik boyutlarının eş zamanlı olarak ele alınması gerektiğini vurguluyor: Sadece mayınları temizlemek değil, etkilenen toplulukları yeniden güvenli hale getirmek, tarım arazilerini rehabilite etmek ve uzun vadeli tazminat-planları oluşturmak hayati önem taşıyor. The Guardian

FATİHDOGANMEDYA – Sonuç: Ukrayna’daki mayın krizi, modern tarihin en büyük sivil güvenlik ve kalkınma sorunlarından biri olarak önümüzde duruyor. Temizlik yıllar sürecek, maliyet yüksek olacak; ancak küresel iş birliği, teknoloji ve insani odaklı politikalarla riskler azaltılabilir.

FatihDoganMedya — 26 Ağustos 2025, 18:30 | Okuma süresi: 3 dakika

Özet : Ankara’nın Sincan ilçesi Fevzi Çakmak Mahallesi’nde evinde uyuyan küçük bir çocuk, iddialara göre yatağın altından çıkıp yüzünü ısıran lağım faresi nedeniyle yaralandı. Aile tarafından Bilkent Şehir Hastanesi’ne götürülen çocuğa, sağlık ekipleri tarafından enfeksiyon riskine karşı müdahale edilip kuduz aşısı yapıldı; antibiyotik tedavisi başlatıldı.

Olayın ayrıntıları

Olay, mahalledeki bir apartman dairesinde hafta sonu sabaha karşı meydana geldi. Anne Hasret Ermiş’in aktardığına göre, çocuğun ağlama sesiyle odaya koşulduğunda yüzünün kanlar içinde olduğu görüldü. Anne, yatağın altından çıkan farenin peteğin altına girip kaçtığını, daha sonra banyoya geçtiğini belirtti. Aile, çocuğu derhal Bilkent Şehir Hastanesi’ne götürdü.

Hastanede ilk müdahale

Hastane yetkilileri, yara yerinin açık olması ve enfeksiyon riski nedeniyle çocuğa yerinde müdahale yapıldığını; ayrıca önlem amacıyla kuduz aşısı uygulandığını ve antibiyotik tedavisi başlatıldığını bildirdi. Kaynaklara göre çocuğa ilk doz kuduz aşısı yapıldı, izlem ve ek doz planlaması sürüyor.

Ailenin belediyeye başvurusu ve çevre endişesi

Aile yaşananların ardından belediye ekiplerine başvurduklarını, ancak yayınlanan haberlerde göre olay sonrası aynı gün içinde etkin bir ilaçlama ya da yaygın kontrol yapılmadığı yönünde şikâyetlerini ilettikleri belirtildi. Aile yetkililerinden, mahallede benzer risklerin önlenmesi için hızlı müdahale talebi geliyor.

Uzman uyarıları ve kısa notlar

• Haber kaynakları, hastanenin çocuğa tıbbi müdahalede bulunduğunu ve izlem önerildiğini aktarıyor; sağlık görevlileri gerekli gördükleri takdirde ek önlemleri uyguluyor. (Kaynaklar).

• Kamuoyuna ve mahalle sakinlerine önerimiz: ev ve binaların gider kapakları, balkon ve banyo giderleri, çöp toplama alanları kontrollü tutulmalı; şüpheli hayvan görülürse yetkili ekipler aranmalı.

Aileden gelen sözler

Anne Hasret Ermiş, yaşadıkları anları anlatırken “Sabah ezanına yakın oğlumun ağlama sesiyle uyandık; yüzü kan içindeydi. Yatağın altından lağım faresini gördüm, kaçtı. Çocuğum epilepsi hastası olduğu için daha da tedirgin olduk, hemen hastaneye gittik.” ifadelerini kullandı. (Haber kaynaklarından aktarıldı.)

26 Ağustos 2025 · 16:30 · Okuma süresi: 3 dakika

FATİHDOGANMEDYA HABER 

Özet : TOKİ öncülüğünde Türkiye genelinde 81 ilde modern sığınak inşaatları başlatıldı. Projenin kapsamı, amaçları ve ilk uygulama şehirleriyle ilgili güncel gelişmeler. (SEO anahtar kelimeler: modern sığınaklar, 81 il, TOKİ, AFAD, sığınak inşaatı)

Giriş :
Kabine gündeminde yer alan çalışma kapsamında Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) koordinasyonunda Türkiye genelinde 81 ilde modern sığınakların inşasına başlandığı bildirildi. Projenin amacı, olası savaş, büyük afet veya radyolojik/kimyasal/biolojik (KBRN) tehditlerde vatandaşların güvenli ve hızlı erişilebilir barınma alanlarına sahip olmasını sağlamak.

Neler biliniyor?

• Proje sahibi ve uygulama: Haber kaynaklarına göre TOKİ, projenin uygulayıcısı olarak ön plana çıktı; inşaatların ilk etap çalışmaları bazı illerde (özellikle Ankara) başlatıldı

• Karar süreci: Konunun kabine toplantısında ele alındığı, mevcut sığınak altyapısının yetersizliğinin gündeme geldiği ve dünya örnekleri (İsrail, Japonya, İsviçre gibi) incelenerek proje yol haritası oluşturulduğu aktarıldı.

• Hedeflenen tehdit türleri: Yeni sığınakların tasarımında savaş, büyük doğal afet ve nükleer / radyolojik sızıntı senaryoları da göz önünde bulunduruluyor; bu nedenle filtrasyon, yaşam destek sistemleri ve iletişim altyapısına öncelik verileceği bildiriliyor.

Tasarım ve teknik beklentiler (sahadan ve mevzuattan çıkarımlar)

Resmi teknik rapor ve AFAD rehberleri, modern sığınaklarda dikkat edilmesi gereken asgari unsurları şu şekilde sıralıyor: sağlam betonarme yapı, hava filtrasyon ve overpressure (pozitif/negatif basınç) sistemleri, acil su ve enerji depoları, temel sağlık/ilk yardım ekipmanları, iletişim ve yönlendirme altyapısı. (AFAD sığınak rehberi, genel mevzuat çerçevesi ile uyumlu planlama gerektirir.)

Hangi illerde / ne zaman tamamlanacak?

Medya kaynakları projenin 81 il ölçeğinde yürütüleceğini ve pilot uygulamaların Ankara başta olmak üzere bazı şehirlerde başladığını bildiriyor; ancak kapsamlı bir bölge-by-bölge takvim veya kesin bitiş tarihleri henüz merkezi bir resmi duyuruyla açıklanmış değil. Resmi ayrıntılar (ihale takvimleri, kapasite/kişisayısı, bütçe kalemi) için TOKİ ve ilgili bakanlıkların ilerleyen günlerde yapacağı duyurular takip edilmeli.

Vatandaşlara etkileri ve hazırlık

• İnşaatlar tamamlandığında şehir içindeki belirlenmiş noktalara erişim süreleri, yönlendirme ve tatbikatlar önemli olacak.

• AFAD ve belediyelerle koordineli bilgilendirme, sığınak kullanım kılavuzları ve düzenli tatbikatlar öneriliyor.

Bilinmesi gereken kritik noktalar

1. Haber kaynakları ortak paydada aynı gelişmeyi bildiriyor ancak kapsamlı teknik doküman ve ayrıntılı ihale bilgileri için henüz merkezi ve tekil bir resmi metin (TOKİ/Çevre Şehircilik Bakanlığı/AFAD tarafından yayımlanmış detaylı proje raporu) kamuoyuna açıklanmadı — bu yüzden detayların netleşmesi bekleniyor.

2. Sığınakların standartları ve işletme sorumlulukları AFAD mevzuatı ve sığınak yönetmeliklerine göre şekillenecek; yerel yönetimler ve TOKİ arasında koordinasyon kritik olacak.

Uzman yorumu (kısa)

Deprem riski yüksek bir coğrafyada olan Türkiye için erişilebilir ve modern sığınakların artırılması, afet yönetimi kapasitelerini güçlendirir. Ancak fayda sağlamak için konumlandırma, kapasite, bakım ve tatbikat süreçleri proje tasarımına eşit derecede dahil edilmelidir. (Haber kaynakları projenin bu eksenlerde planlandığını belirtiyor fakat uygulama ayrıntıları yayımlandıkça değerlendirme yapılmalıdır.)