Latin alfabesi dışında plakası olan araçlar karayollarında kayıt dışı kaldı — Sayıştay uyarıyor

Tarih: 25 Eylül 2025
Saat: 14:30 (İstanbul)
Okuma süresi: ~3 dakika

ANKARA — Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) denetimine ilişkin raporu, plakasında Latin alfabesi kullanılmayan bazı yabancı kayıtlı araçların ücretli otoyol ve köprü geçiş ücretleri ile idari para cezalarının tahsil edilemediğini ortaya koydu. Raporda, özellikle harf ve rakamları Latin alfabesiyle uyumlu olmayan plakaların otomatik sistemler tarafından doğru tanımlanamaması nedeniyle tahsilat kayıtlarına yansımadığı belirtildi.

Raporda öne çıkan tespitler

• Tahsilat yapılamıyor: Otoyol ve köprülerde HGS/OGS ya da kamera tabanlı sistemler aracılığıyla tespit edilen bazı yabancı plakaların; harf/rakam uyumsuzluğu nedeniyle elektronik tahsilat ve muhasebe kayıtlarına aktarılmadığı tespit edildi. Bu nedenle geçiş ücretleri ve kesilen idari para cezaları sistemde görünmüyor

• İdari süreç aksıyor: Tahakkuk kaydı düşmeyen alacaklar nedeniyle muhasebe kayıtlarında eksiklik oluşuyor; bu da hem gelir takibini hem de ceza tahsilatını güçleştiriyor

• Mevzuat ve uygulama boşlukları: Mevcut yönetmelikler yabancı plakalı araçların ödeme yükümlülüklerini düzenlese de (HGS şartı, ödeme süreçleri vb.), Latin dışı plakaların tanınmaması pratikte tahsilat zafiyetine yol açıyor. KGM rehberleri ve ilgili yönetmelikler bu uygulamaya ilişkin düzenlemeler içeriyor ancak sahada teknik uyumsuzluk kaldı.

Vatandaş ve işletmelere etkileri

• Otoyol işletmecileri ve kamu gelirlerinde eksilme riski bulunuyor.

• Geçiş ücretleri ve cezalar tahsil edilmediğinde, sistemde “ihlalli” olarak görülen araçların ülkeyi terk etmesine ilişkin uygulamalar devreye girse de (gümrükte tahsilat vb.), Latin dışı plaka tespiti zorlukları idari takipleri sekteye uğratabiliyor.

Ne yapılmalı? — Sayıştay önerileri ve muhtemel çözümler

Sayıştay raporuna göre acil adımlar şunlar olabilir:

• Kamera/Tanımlama yazılımlarının çokdilli ve çokalfabetli plaka tanımaya uygun hale getirilmesi.

• KGM ve otoyol işletmecilerinin muhasebe/tahsilat entegrasyonlarının güncellenmesi; Latin dışı plaka tespitleri için manuel/otomatik yedek süreçler oluşturulması.

• Gümrük ve sınır kapılarında eşzamanlı tahsilat protokollerinin güçlendirilmesi; ödenmemiş alacakların araç ülkeyi terk etmeden önce kapılarda kontrol edilmesi uygulamasının sıkı takibi.

Kısa arka plan

Türkiye’de yabancı plakalı araçlar için HGS/OGS kullanımı, ihlalli geçişlerin ödeme prosedürleri ve 15 günlük ödeme süreleri gibi düzenlemeler mevcut. Ancak pratikte teknik tanıma sorunları ve muhasebe entegrasyon eksikleri, Sayıştay denetiminde dikkat çeken başlıca noktalardı.