Kapadokya’da Kaçak Yapılarla Mücadele Tırmandı: 1.000’in Üzerinde Yıkım ve Yeni Koruma Planı Hayata Geçti

Açıklaması
Türkiye’nin dünya mirası Kapadokya’sında 2019’dan bu yana 1.000’den fazla kaçak yapı kaldırıldı, ATV ve at turlarına sıkı düzenleme getirildi. Alan Başkanlığı’nın gece müzeciliği, alt ölçekli imar planları ve yerel eğitim programlarıyla bölgenin doğal ve kültürel dokusunu koruma hamlesi detaylarıyla ele alındı.

1. Giriş: Koruma Hamlesinin Perde Arkası

Kapadokya Alan Başkanlığı, 3 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla bölgedeki kaçak yapılaşmaya karşı yürütülen kapsamlı operasyonun sonuçlarını duyurdu. Develer toplanıp, kurallara uymayan ATV ve at turlarına getirilen kısıtlamaların yanı sıra 1.000’den fazla kaçak yapının yıkımı gerçekleştirildi. Bu adım, Türkiye’nin ve dünyanın korunmaya değer doğal miraslarından birinin bozulmadan geleceğe aktarılması hedefi doğrultusunda atıld

2. 1.000+ Kaçak Yapının Kaldırılması

Alan Başkanı Cem Aslanbay’ın açıkladığına göre, 2019’dan itibaren bölgedeki yoğun ve plansız yapılaşmaya karşı 1.000’den fazla kaçak bina tespit edilip yıkıldı. Aslanbay, “1.000 binayı yıkmasaydık, 3.000 daha eklenirdi” diyerek eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerinin de operasyonun başarısında kritik rol oynadığını vurguladı .

Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları

Bölge halkına yönelik düzenlenen seminerler, atölye çalışmaları ve saha eğitimleri sayesinde vatandaşlar kaçak yapıların kendi inisiyatifleriyle kaldırılmasının önemini benimsemeye başladı. Yazılamalar gibi kültürel mirası zedeleyen uygulamalara karşı özel buhar makineleriyle temizlik projeleri de yürütülüy

3. Yeni Koruma Planı ve Alt Ölçekli İmar Düzenlemeleri

Alan Başkanlığı, Kapadokya bölgesinde büyük ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarını güncelleyerek; doğal, arkeolojik ve kentsel SİT alanları için ruhsat verilecek bölge sınırlarını netleştirdi. Böylece hangi alanlarda yapılaşma yapılabileceği, hangi bölgelerin kesin koruma altında kalacağı açık şekilde belirlendi .

4. Gece Müzeciliği Projesi

Güvercinlik Vadisi’ne 340 adet açılı LED projektörle gece aydınlatma sistemleri kuruluyor. Renk seçimi ve ışık şiddeti, bölgenin mistik dokusuna uygun planlandı. Önümüzdeki yıl Aşk Vadisi, Çat Vadisi, Bağlıdere, Kılıçlar Vadisi, Göreme Açık Hava Müzesi, Paşabağlar ve Zelve Ören Yeri’nde de “gece müzeciliği” uygulanacak. Bu sayede ziyaretçiler, gün batımının yanı sıra karanlıkta da bölgenin eşsiz coğrafyasını deneyimleyebilecek .

5. ATV ve At Turlarına Sıkı Düzenleme

Sabah erken saatlerde yapılan denetimlerle, ATV-UTV, cip ve at safari turlarının güzergahları GPS ile izlenecek. İlk tespit edilen kuralsızlıkta 92.000 TL ceza kesiliyor; tekrarı halinde araç lisansları iptal edilecek. At turlarında da Tarım Bakanlığı yönetmeliklerine uyum sağlanması zorunlu kılınıyor .

6. Turizmde Yükselen İvme

2024 yılında müze ve ören yerlerine gelen 4.374.019 ziyaretçi ve 856 tesiste %12,27 artışla 1.435.168 konaklama kaydedildi. 2025’in ilk beş ayında, giriş sayısı 690.106’ya, geceleme sayısı 1.349.764’e ulaşarak %32 artış sağlandı. Yabancı ziyaretçilerin ilk sıralardaki ülkeleri; Güney Kore, Çin, ABD ve İspanya oldu .

Sonuç
Kapadokya Alan Başkanlığı’nın “devlet politikası” olarak tanımladığı bu koruma planı, hem kaçak yapılaşma hem de turizm kaynaklı tahribi önlemeyi hedefliyor. Eğitim, denetim, imar planı ve yenilikçi gece müzeciliği projeleriyle bölgenin hem çevresel hem de kültürel değerleri güvende tutuluyor. Bu disiplinli yaklaşım sayesinde Kapadokya, gelecek nesillere bozulmadan miras bırakılacak.