İngiltere İsrail ile Ticaret Görüşmelerini Askıya Aldı: Gazze’deki Operasyonlara Tarihi Tepki

Açıklaması:
Birleşik Krallık, Gazze’de devam eden insani krize tepki olarak İsrail ile yürüttüğü serbest ticaret müzakerelerini askıya aldı ve İsrail Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. David Lammy ve Keir Starmer’ın açıklamaları, uluslararası alanda artan baskıyı gözler önüne seriyor.

Özet

Birleşik Krallık, Gazze’de devam eden hava ve kara operasyonları nedeniyle İsrail ile serbest ticaret anlaşması müzakerelerini askıya aldığını açıkladı. Dışişleri Bakanı David Lammy, insani yardımların engellenmesinin “hoş görülemez” olduğunu belirterek, İsrail’in eylemlerini “karanlık bir yeni aşama” olarak nitelendirdi . Başbakan Keir Starmer ise iki devletli çözümü savunarak, derhal ateşkes ve artan insani yardım çağrısı yaptı .

Arka Plan

Gazze Krizi ve Insani Durum

İsrail’in üç aydır uyguladığı abluka ve devam eden bombardımanlar, Gazze’de ciddi bir insani krize yol açtı. Hamas tarafından yönetilen Sağlık Bakanlığı’na göre, toplamda 53.573’ü aşkın kişi yaşamını yitirdi ve siviller temel gıdalara, suya ve tıbbi malzemelere erişimde büyük zorluk çekiyor  BM yetkilileri, binlerce çocuğun hayatının tehlikede olduğunu; insani yardımın “damla damla” geldiğini vurguluyor .

Türkiye ve Uluslararası Toplum

Türkiye, daha önce Gazze’ye yönelik silah ambargosu ve uluslararası baskıyı desteklemiş, Fransa ve Kanada da benzer tepki ve yaptırım tehditlerinde bulunmuştu . Avrupa Birliği Komisyonu da ilişkilerin insan hakları esasları çerçevesinde gözden geçirileceği sinyalini verdi .

İngiltere Kararı ve Açıklamalar

Ticaret Görüşmelerinin Askıya Alınması

Dışişleri Bakanı David Lammy, “Gazze’ye insani yardımın 11 haftadır bloke edilmesi kabul edilemez” diyerek, İsrail ile yeni bir serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin derhal durdurulduğunu duyurdu . Bakanlığı’na çağrılan İsrail Büyükelçisi Tzipi Hotovely’e, “ablukanın zalimce ve savunulamaz” olduğu tebliğ edildi .

Siyasi ve Hukuki Boyut

Lammy, İsrail’in uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve bu tutumun İngiltere-İsrail ilişkilerini zedelediğini belirtti . Ayrıca, aşırı yerleşimci gruplara yönelik yeni yaptırım paketleri hazırlandığını açıkladı .

Uluslararası Tepkiler

İki Devletli Çözüm ve Ateşkes Çağrısı

Başbakan Keir Starmer, parlamentoda “insanlık dramı” olarak nitelendirdiği duruma karşı ateşkes ve insani yardımın artırılması taleplerini yineledi . Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Kanada Başbakanı Mark Carney de benzer ortak bildiri yayımlayarak, eylemlerin “oranlıksız” olduğunu savundu .

Bölgesel Etkiler

Arap Ligi ve Katar, bu kararın uluslararası dayanışmanın bir parçası olduğunu belirtirken, İsrail Hükûmeti ise “terörle mücadele” retoriğini sürdürdü . Avrupa Parlamentosu da ilişkilerin insan hakları temelli yeniden değerlendirilmesi çağrısı yaptı .

Ekonomik ve Politik Yansımalar

Ticaret ve Yatırımlar

Müzakerelerin askıya alınması, İngiltere menşeli şirketlerin İsrail pazarındaki faaliyetlerini ve iki ülke arasındaki yıllık 8 milyar sterlinlik ticaret hacmini sekteye uğratabilir . Özellikle gümrük tarifeleri ve yatırım anlaşmaları gözden geçirilecek.

İç Politika ve Kamuoyu

Muhalefet partileri, Starmer Yönetimi’ni daha da sert önlemler almaya çağırıyor. SNP ve Liberal Demokratlar, Filistin’i resmen tanıma teklifini tekrar gündeme getirdi . Kamuoyunda da karar geniş çapta destek bulurken, bazı iş dünyası temsilcileri ticari maliyet endişesi taşıyor.

Sonuç

İngiltere’nin İsrail ile ticaret görüşmelerini askıya alması, Gazze’deki insani krize karşı uluslararası toplumun kararlılığını gösteren nadir adımlardan biri olarak öne çıkıyor. Kararın, İsrail üzerinde ciddi diplomatik ve ekonomik baskı oluşturması, aynı zamanda iki devletli çözüme ve kalıcı ateşkese yönelik umudu canlı tutuyor. Önümüzdeki günlerde atılacak adımlar ve uluslararası iş birliği, bu krizin çözümündeki belirleyici faktörler olacak.

Yayın Tarihi: 20 Mayıs 2025