Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirasına geçişi desteklemek amacıyla makroihtiyati çerçevede değişiklikler yapıldığını duyurdu.

Buna göre, yabancı para mevduat için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırıldı.

Yurt içi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsinden repo işlemlerinden sağlanan fonlar için zorunlu karşılık oranı 400 baz puan artırıldı ve hesaplama yönteminde değişiklik yapıldı. Tüzel kişi TL mevduat payı yüzde 60’ın altında olan bankalara, ilgili pay için aylık 0,3 puan artış hedefi getirildi.

TL mevduat için tesis edilen zorunlu karşılıklara TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 84’ü yerine yüzde 86’sı oranında faiz veya telafi ödemesi yapılmasına karar verildi.

YÜZDE 35 OLARAK UYGULANACAK

Hazine ve Maliye Bakanlığının kararına istinaden, İhracat Genelgesi’nde yapılan değişiklikle, ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak uygulanması kararlaştırıldı.

DÖVİZ DÖNÜŞÜM DESTEĞİ YÜKSELTİLDİ

Firmaların ihracat bedeli dövizlerinin TL’ye dönüşümünün desteklenmesi uygulaması kapsamında sağlanan döviz dönüşüm desteği oranı 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 3’e yükseltildi.

Açıklaması
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, katıldığı televizyon programında Türkiye’nin yeni nadir toprak elementleri rezervini müjdeledi. Keşfin stratejik önemi, Ar‑Ge ve iş birliği projeleriyle birlikte bu ay beklenen gelişmeler ve Türkiye’nin küresel pazardaki gücü, detaylı analizle ele alınıyor.

Özeti

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2 Mayıs 2025 tarihinde katıldığı bir televizyon programında “Nadir element rezervi keşfettik, bu ay içinde yeni bir müjde paylaşabiliriz” açıklamasını yaparak Türkiye’nin kritik mineraller alanındaki atılımını duyurdu . Bu açıklama, ülkenin 2022 yılında Eskişehir’de keşfettiği ikinci büyük nadir toprak elementi rezervi ve 2023’te pilot işletmeye alınan sanayi tesisi projesi  birleşerek Türkiye’yi stratejik bir tedarikçi konumuna taşıma vizyonunu güçlendiriyor. Önümüzdeki günlerde gelecek müjde, hem yerli Ar‑Ge hem de uluslararası iş birlikleri odaklı yeni adımları işaret ediyor.

1. Keşfin Duyurusu ve Kapsamı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ekran karşısında yaptığı açıklamada, bakanlığın yürüttüğü maden arama faaliyetleri doğrultusunda yeni bir nadir element rezervi keşfettiklerini ve bu ay içinde kamuoyuna somut bir müjde sunmayı planladıklarını belirtti  Bu açıklama, Türkiye’nin kritik minerallere erişim stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Milliyet Gazetesi’nin haberine göre Bayraktar, İstanbul Doğal Kaynaklar Zirvesi’nde “Türkiye, nadir toprak elementlerinin işlenmesinde küresel bir aktör olma yolunda hızla ilerliyor” vurgusunu yapmıştı . Bu kapsamda yatırım, Ar‑Ge ve tesisleşme adımlarının hızlandırıldığı ifade edildi.

2. Nadir Toprak Elementlerinin Stratejik Önemi

Nadir toprak elementleri, temiz enerji teknolojilerinden batarya sistemlerine, elektrikli araçlardan dijital altyapıya kadar pek çok alanda kritik hammadde olarak öne çıkıyor . Uluslararası Enerji Ajansı, Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için kritik minerallere olan talebin 2040’a kadar dört kat artacağını öngörüyo

Türkiye, sahip olduğu bor rezervlerinin yanı sıra nadir toprak elementlerinde de hızla büyüyen potansiyeliyle küresel pazarda söz sahibi olmayı hedefliyo. Bu hammaddeye olan talebin artışı, ekonomik güvenlik ve stratejik özerklik açısından önem kazanıyor.

3. Türkiye’nin Keşif ve Ar‑Ge Süreçleri

• 2022 Eskişehir Keşfi: Türkiye, Eskişehir Beylikova’da dünyanın tek alanda en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervini keşfettiğini duyurmuştu .

• 2023 Pilot Tesis: Aynı bölgede kurulan ve yıllık 570 bin ton nadir element saflaştırabilecek pilot sanayi tesisi, Türkiye’yi bu alanda üretim yapabilen beş ülkeden biri konumuna taşıyacak .

• Ar‑Ge Yatırımları: Nadir toprak elementlerinin çip, batarya ve güneş enerjisi hücreleri üretimindeki kullanımını artırmaya yönelik projeler yürütülüyor .

Bu faaliyetler, hem özel sektör yatırımını hem de kamu-üniversite iş birliklerini kapsayacak şekilde genişletiliyor.

4. Beklenen Yeni Müjde ve Gelecek Vizyonu

Bakan Bayraktar’ın “bu ay içinde yeni bir müjde paylaşabiliriz” ifadesi, yakın dönemde beklenen şu gelişmelere işaret ediyor olabilir:

1. Yeni Rezerv Sahaları: Farklı bölgelerde yapılan sondaj çalışmalarından elde edilen pozitif sonuçlar.

2. Yerli İşleme Teknolojileri: Türkiye’nin uluslararası ortaklıklarda kullanacağı ileri saflaştırma tesislerinin lisans anlaşmaları veya yatırım sözleşmeleri.

3. Yenilikçi Ürün Geliştirme: Elektrikli araç bataryaları ve rüzgâr türbini mıknatıslarında kullanılacak ham maddeye yönelik milli teknoloji ürünlerinin tanıtımı.

Bu müjde, hem yerli katma değeri hem de dış ticaret dengesini olumlu etkileyecek adımların habercisi olarak görülüyor.

5. Sonuç ve Değerlendirme

Türkiye’nin nadir toprak elementleri alanındaki atılımları, küresel temiz enerji dönüşümünde stratejik bir rol üstlenme niyetinin somut göstergesi . 2022’deki rezerv keşfi, 2023’teki pilot tesis ve 2025’teki yeni rezerv açıklaması, ülkenin bu kritik hammaddenin tedarikçisi olarak //önder// konuma yükselmesine kapı aralıyor. Yakın dönemde gelecek müjde, hem Ar‑Ge hem de sanayi yatırımlarını hızlandırarak Türkiye’yi değer zincirinin üst halkalarına taşıyabilir.

Yayın Tarihi: 2 Mayıs 2025

Açıklaması
Borsa İstanbul’da gerçekleştirilen manipülatif işlem operasyonunda 12 şüpheli “suç işlemek amacıyla örgüt kurma” ve “piyasa dolandırıcılığı” suçlamalarıyla tutuklandı. Operasyonun detayları, hukuki süreci ve piyasalara yansımaları bu makalede.

Özet

Borsa İstanbul’da pay piyasasında manipülatif hareketler yapıldığı iddiasıyla düzenlenen eş zamanlı operasyonlarda İstanbul, Ankara ve Şanlıurfa merkezli 13 şüpheliden 12’si tutuklandı, 1 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Soruşturma, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık, Narkotik ve Ekonomik Suçlar Bürosu ile Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekiplerince yürütüldü. Tutuklama kararları, piyasa güvenine zarar veren işlemlerin tespiti ve delillerin kapsamlı incelenmesi sonucunda verildi.

Manipülasyon İddiasının Arka Planı

Borsa İstanbul’da işlem gören bazı sermaye piyasası araçlarında “manipülatif hareketler” gerçekleştirildiği tespit edilerek soruşturma başlatıldı. İddianamede, şüphelilerin art niyetli alım-satım emirleriyle fiyatları yapay olarak yükseltip düşürdükleri, böylece piyasayı yanıltarak haksız kazanç sağladıkları yer ald Bu tür işlemler, yatırımcı güvenini sarsarak borsanın işleyişine ve derinlik algısına zarar veriyor.

Operasyon ve Gözaltılar

02 Mayıs 2025’te İstanbul, Ankara ve Şanlıurfa’da eşzamanlı baskınlar düzenlendi; 13 şüpheli gözaltına alındı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla yürütülen operasyonda, “suç işlemek amacıyla örgüt kurma” ve “piyasa dolandırıcılığı” suçlamaları yöneltildi. Emniyetteki işlemler tamamlanarak şüpheliler Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’na sevk edildi.

Tutuklama Kararları

Nöbetçi sulh ceza hakimlikleri, 13 şüpheli hakkında 12’sinin tutuklanmasına, 1 kişinin ise yurt dışı çıkış yasağı ve haftada imza şartıyla adli kontrolle serbest bırakılmasına karar verdi. Mahkeme karar gerekçesinde, şüphelilerin delilleri karartma ihtimali ve suçun toplumsal etkisinin büyüklüğü vurgulandı. Tutuklama taleplerini savcılık “örgütlü piyasa dolandırıcılığı” delillerine dayanarak sundu.

Hukuki Boyut ve Süreç

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık, Narkotik ve Ekonomik Suçlar Bürosu’nun yürüttüğü soruşturma, CMK ve SPKn kapsamında sürüyor. Şüpheliler hakkında “özel kast” ve “büyük meblağda haksız kazanç” unsurlarıyla cezai müeyyide talep edilecek. Savunma makamı, tutuklama kararının tedbir amaçlı olduğunu, etkin savunma hakkı kapsamında itirazda bulunacağını açıkladı.

Piyasalara Etkisi ve Uzman Görüşleri

Türkiye sermaye piyasası uzmanları, operasyonun piyasa disiplinine olumlu yansıdığını; ancak kısa vadede panik satışlarına neden olabileceğini belirtiyor. Finansal düzenleyici kurumlar, benzer vakaların önlenmesi için denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi çağrısında bulundu. Uzun vadede ise güven ortamı tesis edilmesinin, yabancı yatırımcı ilgisini tekrar artıracağı öngörülüyor.

Sonuç ve Beklentiler

Borsa İstanbul’da gerçekleşen bu kapsamlı operasyon, piyasa şeffaflığı ve adil rekabetin korunması açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. Adli süreçlerin hızla tamamlanması, benzer suçların caydırıcılığını artıracak; yatırımcı güveni ise düzenleyici otoritelerin sıkı denetimleriyle pekişecek. Gelişmeler takip edilerek, yargı kararlarının sonuçları kamuoyu ile paylaşılmaya devam edecek.