Teknoloji
Çin, Ay’da dev bir radyo teleskop ağı kurmayı planlıyor

TELESKOP DİZİSİ VE TEKNİK YAPI
Çin‘in Ay’ın uzak tarafına inşa etmeyi planladığı radyo teleskop dizisi, ultra uzun dalga boyundaki radyo sinyallerini algılamak için son derece gelişmiş bir teknolojiye sahip olacak. Bu dizide yaklaşık 7.200 anten yer alacak ve her biri birbirine senkronize bir şekilde çalışarak geniş bir alandan kozmik sinyalleri toplayacak. Ay’ın bu bölgesi, Dünya’dan gelen radyo frekans kirliliğinden izole olduğu için, sinyallerin daha net bir şekilde algılanmasına olanak tanıyacak. Ayrıca, Ay yüzeyindeki düşük yerçekimi, antenlerin yerleştirilmesi ve yapılandırılması sırasında avantaj sağlayacak.
Antenlerin tasarımı, hem yüksek hassasiyetle veri toplamak hem de dayanıklılık sağlamak için optimize edilecek. Bu antenler, Ay’ın zorlu koşullarında – aşırı sıcaklık değişimleri, radyasyon ve toz fırtınaları – işlevini sürdürebilecek malzemelerden üretilecek. Dizinin kurulumu sırasında robotik araçlar kullanılacak ve bu robotlar, antenlerin belirlenen bölgelere hassas bir şekilde yerleştirilmesini sağlayacak.
Antenlerden toplanan veriler, Ay yüzeyinde kurulacak bir merkez aracılığıyla işlenecek ve Dünya’ya aktarılacak. Bu, Ay’ın uzak tarafındaki veri toplama sürecini daha verimli hale getirecek ve bilim insanlarının gerçek zamanlı analizler yapmasını mümkün kılacak. Ayrıca, teleskop dizisinin farklı frekans aralıklarında çalışabilmesi, geniş bir spektruma dair veriler elde edilmesine olanak tanıyacak.
BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK YENİLİKLER
Proje, sadece astronomi alanında değil, aynı zamanda mühendislik ve robotik alanlarında da yenilikçi çözümler sunmayı hedefliyor. Ay yüzeyinde böylesine karmaşık bir yapıyı hayata geçirmek, insanlığın uzay mühendisliği konusundaki yeteneklerini bir üst seviyeye taşıyabilir. Uzun vadede bu proje, Ay’da daha kapsamlı bilimsel altyapılar oluşturulması için bir temel niteliği taşıyabilir.
PROJENİN AMACI
Projenin temel amacı, evrenin başlangıç evrelerine dair daha fazla bilgi edinmek ve özellikle “kozmik karanlık çağlar” olarak adlandırılan dönemi araştırmak. Bu dönem, Büyük Patlama’dan sonraki ilk yıldızların oluşumuna kadar geçen süreci kapsar ve bu süreçte yayılan radyo dalgaları, evrenin oluşumuna dair eşsiz veriler taşıyabilir.
Geleneksel radyo teleskoplar, Dünya atmosferi tarafından engellenen ultra uzun dalga boylarındaki sinyalleri yakalamakta zorluk çeker. Ancak, Ay’ın uzak tarafındaki radyo teleskop ağı, bu engellerden arındırılmış bir ortamda çalışacak. Ay, radyo frekans kirliliğine karşı doğal bir bariyer sağladığı için bu tür gözlemler için ideal bir konumdur. Proje sayesinde bilim insanları, evrenin ilk ışıkları ve maddenin dağılımı gibi konular üzerinde daha detaylı analizler yapabilecek.
Bu gözlem aynı zamanda, galaksilerin nasıl oluştuğuna ve evrenin erken dönemlerdeki yapısına dair birçok temel soruya ışık tutabilir. Ayrıca, bu araştırmalar, karanlık madde ve karanlık enerjinin dinamikleri hakkında da daha fazla ipucu sağlayabilir.
Ay keşif programı, bilimsel ilerlemeyi hızlandırmanın yanı sıra uluslararası işbirliği fırsatları da sunabilir. Söz konusu proje, uzaydaki altyapının nasıl daha efektif kullanılabileceği konusunda yeni bir standart belirleyebilir.
Teknoloji
Telefonlara deprem bildirimi: Sistem nasıl çalışıyor?

25.04.2025 – 09:46
Son Güncelleme : 25.04.2025 – 09:51
NTV
Teknoloji
Bakan Uraloğlu’ndan GSM Operatörlerine Kırmızı Alarm: Depremde Çöken Hatlar Masada!”
Açıklaması
Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, Silivri depremi sonrası İstanbul’da yaşanan GSM iletişim aksamalarını Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom yetkilileriyle masaya yatırdı. Toplantı notları, artış oranları ve geleceğe dönük yol haritası bu yazıda!
Giriş Özeti
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, 23 Nisan 2025’te Silivri merkezli 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından yaşanan GSM iletişim problemlerini mercek altına aldı. İstanbul’da Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom yetkilileriyle bir araya gelen Uraloğlu; yaşanan aksamaların boyutunu, altyapı kapasitelerini, yaşanan artış oranlarını ve geleceğe dönük önlemleri masaya yatırdı. Bu makalede toplantının detayları, deprem kaynaklı iletişim sorunlarının sebepleri ve Ulaştırma Bakanlığı’nın yol haritası ele alınacaktır.
Olayın Arka Planı
23 Nisan’da Silivri’de meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem sonrası kent genelinde GSM hatlarında ciddi aksamalar yaşandı. Sosyal medyada binlerce kullanıcı, yakınlarına ulaşamamanın yarattığı paniği ve operatörlere yönelik cezai yaptırım çağrılarını dile getirdi . Kamuoyundaki baskının ardından Bakan Uraloğlu, iletişim altyapısını denetlemek ve eksik kalan noktaları tespit etmek için operatör yetkililerini toplantıya davet etti .
Toplantının Detayları
Katılımcılar ve Zamanlama
Tarih & Saat: 24 Nisan 2025, saat 14:00
Yer: İstanbul, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı konferans salonu
Katılımcılar: Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un teknik ve altyapı yöneticileri .
Görüşülen Başlıklar
Mevcut Altyapı Kapasitesi
İstanbul’da 3 operatörün toplam 20.000 baz istasyonunun deprem anında işlevsel olduğu tespit edildi .
Deprem Anı Trafik Artışları
Ses görüşmelerinde 7–10 kat, internet aramalarında ise 2 kat trafik artışı gözlendi .
Karşılanamayan Talep Oranı
Ses trafiğinin %25’i aşırı yük nedeniyle karşılanamazken, internet trafiğinin tamamı sorunsuz idare edildi .
Depremde Yaşanan İletişim Arızalarının Sebepleri
Aşırı Trafik Yükü
Normal kapasitenin 2,5 katı talep karşısında bazı baz istasyonları kritik eşiklere ulaştı .
Kule Dayanıklılığı ve Konumlandırma
İstanbul’daki kulelerin çelik konstrüksiyonla inşa edilmesine rağmen bazı noktalarda sinyal erişimi zayıf kaldı .
Acil Durum Protokolleri
Operatörlerin “kriz anı trafik yönetimi” prosedürlerinin bazı aşamaları beklenen performansı göstermedi .
Kritik Veriler ve Analiz
Ölçüt Artış Oranı Karşılanan Oran Ses Görüşmesi Trafiği 7–10 kat %75 İnternet Üzeri Arama Trafiği 2 kat %100 Toplam Baz İstasyonu 20.000 %100 (ayakta)
Altyapı Güçlendirme ve Alınacak Önlemler
1. Kapasite Artırımı ve Yedeklilik
Yüksek riskli bölgelerde ek baz istasyonu kurulumu
Trafik dengeleme algoritmalarının optimize edilmesi
Yılda iki kez kapsamlı stres testleri
2. Dayanıklılık ve Konumlandırma
Kule temellerinin güçlendirilmesi
Kentsel alanda mikro hücre (small-cell) yaygınlaştırılması
Kamu arazilerinde yedek istasyon alanlarının belirlenmesi
3. Kriz Yönetimi ve Eğitim
Operatör personeline “kırmızı alarm” senaryolarında düzenli tatbikat
Acil çağrı hatlarındaki önceliklendirme protokollerinin güncellenmesi
Halkın bilinçlendirilmesi için toplu SMS bilgilendirme sistemi oluşturulması
Sonuç ve Beklentiler
Bakan Uraloğlu’nun toplantısı, GSM operatörlerinin sorumluluk alanlarını netleştirmesi ve alınacak önlemler konusunda yol haritası çizmesi açısından kritik önem taşıyor. Operatörlerin yeni altyapı yatırımlarıyla ceza yerine teşvik mekanizmalarıyla desteklenmesi, uzun vadede iletişim güvenliğini artıracak bir yaklaşım olarak ön plana çıkıyor. 2025 içindeki yeni baz istasyonu projeleri ve güncellenmiş kriz protokolleriyle, benzer bir iletişim krizinin yaşanma ihtimalinin en aza indirilmesi hedefleniyor.
Teknoloji
DeepSeek krizi büyüyor: Kullanıcı komutlarını da sızdırmış

Güney Kore Kişisel Bilgileri Koruma Komisyonu (PIPC), Çin merkezli firmanın geliştirdiği yapay zeka modeli DeepSeek’in “üçüncü kişilere” sızdırdığı kişisel veriler arasında, kullanıcıların uygulamaya girdiği komutların da olduğunu açıkladı.
Yonhap’ın haberine göre, PIPC, Güney Koreli kullanıcılara ait bilgilerin DeepSeek tarafından “üçüncü kişilere” gönderilmesine ilişkin açıklama yaptı.
DeepSeek’in Güney Koreli kullanıcıların verilerini, rızaları olmadan Çin ve ABD’deki şirketlere aktardığı belirtilen açıklamada, bu veriler arasında kullanıcıların uygulamaya girdiği komutların da yer aldığı ifade edildi.
Açıklamada, buna ek olarak, kullanıcıların cihazları ve uygulamaları konusundaki bilgilerin de sızdırıldığı vurgulandı.
PIPC, 17 Şubat’ta, “veri toplama metotlarına” yönelik endişeler nedeniyle DeepSeek’in ülke çapında indirilmesini “geçici olarak” durdurmuş, bu yasağın Güney Kore’nin kişisel veri koruma kanunlarına uygun düzenlemeler yapılmasının ardından kaldırılacağını bildirmişti.
Daha sonra 18 Şubat’ta PIPC, DeepSeek’in, Güney Koreli kullanıcıların verilerini TikTok’un çatı şirketi Çinli ByteDance’e sızdırdığını duyurmuştu.
DEEPSEEK NEDİR?
Çin’de High-Flyer Capital Management fonunun desteklediği DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1’i, 20 Ocak’ta piyasaya sürmüştü.
Dünya çapında kısa sürede yoğun şekilde kullanılmaya başlanan yapay zeka modeli, uygulama mağazalarında ABD merkezli ChatGPT’yi de geride bırakarak en fazla indirilen yapay zeka uygulaması olmuştu.
-
Ekonomi3 gün önce
Eskişehir’de Ormanlık Alanda Yakılarak Öldürülen 30 Yaşındaki Kadın Dehşeti: Sadece Saç ve Kemik Kaldı
-
Gündem22 saat önce
Şanlıurfalı Genç İşçi 3 Günlük Korkunç İşkenceyle Yüzleşti: Dişleri Kırıldı, Hamam Böceği Yedirildi
-
Son Dakika1 hafta önce
Yasak Aşk Skandalında Yeni Gelişme: Kayınvalide ve Damat Esra Erol Programında Canlı Yayında Gözaltına Alındı!
-
Gündem1 hafta önce
Ünlü İsimlerden Sırrı Süreyya Önder’e Destek: “Sakın Ölme Sırrı Abi… Benimle Yine Dalga Geç!”
-
Son Dakika1 hafta önce
Son Dakika: Şakir Paşa Ailesi Konakta Yangın! 1 Ölü – Tüm Detaylar
-
Gündem1 hafta önce
Kayınvalidesini hamile bırakmıştı! Arsız damadın babası konuştu: Oğlum sapıktır
-
Gündem1 gün önce
“Silivri’de 6,2’lik Depremin Derinden Gelen Uğultusu: Sismik Kayıtların Ardındaki Gerçek”
-
Son Dakika6 gün önce
Oyuncu Sevil Akdağ Arkadaşını Öldürdü: Fatih İskenderpaşa’daki Cinayet Olayının Tüm Detayları