“Panama Playlists” isimli siteye göre, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Backstreet Boys’un “I Want It That Way” şarkısını çok dinliyor. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ise doğum partisi için hazırladığı listede Beyoncé’nin “Run the World (Girls)” parçasına yer vermiş. Florida eski Adalet Bakanı Pam Bondi’nin çalma listesinde Nelly’nin “Hot In Herre” şarkısı öne çıkıyor.

SİTEDE NELER VAR?

Panama Playlists adlı sitede, çeşitli siyasetçilerin, gazetecilerin ve CEO’ların gerçek Spotify hesaplarına ait olduğu iddia edilen çalma listeleri yer alıyor. İsimsiz bir kullanıcı, bu kişilerin çoğunun hesaplarını gerçek adlarıyla kullandığını ve hesapların sahipliğini bağlantılı ipuçlarıyla doğruladığını belirtiyor.

“2024 yazından beri bu hesapları takip ediyoruz. Ne zaman, hangi şarkıyı kaç kez çaldıklarını biliyoruz. Hepsi kamuya açık veriler” diyen site yöneticisi, Spotify ile hiçbir resmi bağlantıları olmadığını da vurguluyor.

LİSTEDE YER ALAN İSİMLERİN MÜZİK ZEVKLERİ

JD Vance (Başkan Yardımcısı)

“Making Dinner” adlı listesinde Justin Bieber’ın “One Time” ve Backstreet Boys’un “I Want It That Way” şarkılarına yer veriyor.

“Gold On The Ceiling” adlı çalma listesinde ise Death Cab for Cutie, Mazzy Star ve Passion Pit gibi isimlerle daha alternatif bir zevk sergiliyor.

Sam Bankman-Fried (FTX kurucusu)

“Rap,” “soft” ve “loud” adlı listelerinde Eminem, Death Cab for Cutie ve Khalid’in “Young Dumb & Broke” şarkıları yer alıyor.

Karoline Leavitt (Beyaz Saray Sözcüsü)

“Baby Shower” adlı çalma listesinde Beyoncé’den “Run the World (Girls)” ve Cyndi Lauper’dan “Girls Just Want to Have Fun” var.

Mike Johnson (Temsilciler Meclisi Başkanı)

Pandora hesabında Air Force One filminden “Parachutes,” Finding Nemo’nun film müziği ve Enya’dan “May It Be” gibi parçalara yer veriyor.

Taylor Lorenz (Gazeteci)

“Older Millennial College Rager TBT” ve “Breakup Songs” gibi listeler hazırlamış. “Favs” listesinde Dire Straits’ten “Romeo and Juliet” ve Jimmy Cliff’ten “You Can Get It If You Really Want” bulunuyor.

Pam Bondi (Eski Florida Adalet Bakanı)

“Pam” adlı listesinde Nelly’nin “Hot In Herre,” Selena Gomez’den “Hands to Myself” ve For King & Country’den “Fix My Eyes” gibi enerjik parçalara yer veriyor.

Sam Altman (OpenAI CEO’su)

Shazam listesinde Missy Elliot’tan “Get Ur Freak On,” Adele’den “Make You Feel My Love” ve Marc Anthony’den “Vivir Mi Vida” gibi parçalar bulunuyor.

Rashida Tlaib (Kongre Üyesi)

“In Love” listesinde Ed Sheeran’ın “I’m a Mess” adlı şarkısı yer alıyor.

Brian Armstrong (Coinbase CEO’su)

“Repeat” listesinde Gareth Emery’nin “Long Way Home” şarkısını 60 kez kaydetmiş.

Ron DeSantis (Florida Valisi)

Tek çalma listesinde Johnny Cash’ten “Ring of Fire,” Glen Campbell’dan “Southern Nights” ve The Charlie Daniels Band’dan “The Devil Went Down to Georgia” gibi klasik rock parçaları yer alıyor.

GİZLİLİK TARTIŞMASI VE DİJİTAL İZLER

Panama Playlists projesi, kamusal figürlerin dijital izlerinin ne kadar kolay izlenebileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Her ne kadar bu veriler “kamuya açık” olsa da, kişisel zevklerin izinsiz ifşası gizlilik tartışmalarını da beraberinde getiriyor.

Sitenin sahibi, amacının sadece biraz “yaz eğlencesi” olduğunu söylese de, projenin arkasındaki yöntemler şimdiden sosyal medyada geniş yankı uyandırmış durumda.

ABD’nin Maine eyaletindeki bir hapishanede yatan Preston Thorpe, teknoloji dünyasında sıra dışı bir başarıya imza attı.

Uyuşturucu satmaktan hapis cezası almış olan Thorpe, şu anda Silikon Vadisi merkezli yazılım şirketi Turso’da uzaktan çalışan bir yazılımcı olarak görev yapıyor.

TechCrunch’ın haberine göre, Thorpe’un hayat hikâyesinden etkilenen Turso’nun CEO’su Glauber Costa, ocak ayında doğrudan onunla iletişime geçti. “Kendisiyle tanışmak ve hikâyesini öğrenmek istedim” diyen Costa, o zamandan beri Thorpe ile sık sık görüştüğünü ve yaşadığı değişimi yakından takip ettiğini belirtti.

HAPİSTE UZAKTAN YAZILIMCILIK

Thorpe, Maine eyaletinde uygulanan deneysel bir program kapsamında uzaktan çalışma iznine sahip oldu.

20 yaşındayken karanlık ağ (dark web) üzerinden satın aldığı uyuşturucuları satarken yakalanan ve hapse giren mahkum, birkaç yıl sonra tahliye edilmiş ama 14 ay içinde tekrar tutuklanmıştı.

TechCrunch’a konuşan Thorpe, COVID-19 pandemisi sırasında radikal bir karar aldığını söyledi:

“Bir aydınlanma yaşadım. ‘Kendim için bir şey yapacağım’ dedim.”

Thorpe, cezaevinden uzaktan Maine Üniversitesi’ne kayıt oldu ve sonrasında yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak işe alındı. Şu anda Maine’deki Mountain View Islah Tesisi’nde yer alan “Earned Living Unit” adlı özel biriminde yaklaşık 30 mahkumdan biri.

Burada mahkumlar kazançlarının yüzde 10’unu devlete ödüyor; bunun yanında nafaka veya tazminat gibi yükümlülükleri de var.

Maine Cezaevi Müdürü Randall Liberty, bu programın hem güvenlik hem ekonomi açısından örnek oluşturduğunu belirtiyor:

“Sağcı ya da solcu fark etmeksizin herkese anlatmak zorundayım. Preston’ın ne kadar kazandığını duyduklarında gözleri faltaşı gibi açılıyor” diyen Liberty şöyle ekledi:

“Ama ben diyorum ki: Gerçekten toplumun daha güvenli olmasını, ekonomik sorumluluğu ve mağdur haklarını önemsiyorsanız, işte doğru yol bu.”

“RÜYADAN UYANDIM”

Thorpe ise yeni hayatına dört elle sarılmış durumda. Yazılımcı olarak iyi bir gelir elde ediyor ve geçmişi artık ona çok uzak geliyor:

“Beş yıl önceki hâlim sanki başka birine aitmiş gibi. Sokaklardaki anılarım, neden hapse girdiğime dair hatıralar. Sanki hiç yaşanmamış gibi.”

Thorpe, 2017 yılında 15 ila 30 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Bu, en az yedi yıl daha hapiste kalabileceği anlamına geliyor. Ancak iyi hâl indirimiyle erken tahliye edilirse, bir gün gerçekten evinden çalışabileceği bir hayata kavuşabilir.

Bilim insanları, kuantum bilgisayarların önündeki en büyük engellerden biri olan yüksek hata oranı sorununu aşma çabalarında önemli bir adım attı.

Hakemli bilimsel dergi APS Physical Review Letters’ta yayınlanan araştırmada, şimdiye kadar kaydedilen en düşük kuantum hata oranı elde edildi: Yüzde 0,000015.

Bu oran yaklaşık 6,7 milyon işlemde yalnızca bir hata anlamına geliyor.

Söz konusu başarı, aynı araştırma ekibinin 2014’te ulaştığı bir önceki rekor olan 1 milyon işlemde bir hata düzeyine göre neredeyse 10 kat iyileşme demek.

KUANTUM GÜRÜLTÜSÜ

Kuantum bilgisayarlarda ortaya çıkan hatalara “gürültü” adı veriliyor. Bu da bilgisayarın verdiği sonuçların güvenilmez hâle gelmesine neden olabiliyor.

Bu hatalar hem fiziksel sınırlamalardan (örneğin kuantum durumunun zamanla bozulması veya bilgi sızması) hem de donanım ve kontrol yöntemlerindeki kusurlardan kaynaklanıyor.

Araştırma ekibi, doğa yasalarına bağlı hataları tamamen ortadan kaldıramasa da, bilgisayarın mimarisi ve kontrol yöntemlerinden kaynaklanan gürültüyü neredeyse sıfıra indirerek bu çığır açan sonucu elde etti.

Oxford Üniversitesi’nden Molly Smith, Livescience’a yaptığı açıklamada, “Hata olasılığını bu denli azaltmak, kuantum hata düzeltme altyapısını ciddi ölçüde küçültüyor. Bu da gelecekteki kuantum bilgisayarların daha küçük, hızlı ve verimli olmasının önünü açıyor” dedi.

Smith ayrıca bu hassas kontrolün, kuantum saatleri ve sensörler gibi diğer kuantum teknolojileri için de faydalı olacağını vurguladı.

FOTONDAN İYONA

Çalışmada kullanılan kuantum bilgisayar, yaygın olan foton tabanlı kuantum bit (kübit) mimarisi yerine “tuzaklanmış iyonlar” kullanan özel bir platforma dayanıyor. Üstelik deneyler oda sıcaklığında gerçekleştirildi, bu da teknolojinin daha pratik ve entegre edilebilir olmasını sağladı.

Ekip, fotonları lazerle sabitlemek yerine, kalsiyum-43 iyonlarını mikrodalga kullanarak tuzakladı. Bu iyonlar daha sonra atomik saat gibi çalışan “hiper-ince” bir kuantum duruma getirildi. Bu durum, kuantum kapılarının (yani işlemlerin) daha hassas yapılabilmesini sağladı.

Oluşabilecek frekans ve genlik kaymalarını engellemek için de özel bir algoritma geliştirildi. Bu yazılım, mikrodalgaların ürettiği gürültüyü düzenli olarak tespit edip düzeltti. Böylece, araştırmacılar kuantum işlemleri fiziksel olarak mümkün olan en düşük hata oranında gerçekleştirmeyi başardı.

DAHA DÜŞÜK MALİYET

Bu yöntemle artık tekli kuantum kapılarıyla (single-gate qubit) yapılan işlemlerde neredeyse sıfır hata ile yüksek ölçekli hesaplamalar mümkün hale geliyor. Bu da mühendislerin sistem içinde yalnızca hata düzeltmeye ayrılan kübit sayısını azaltmasına olanak tanıyor. Dolayısıyla, bu başarı hem kuantum bilgisayarların maliyetini hem de boyutunu küçültebilir.

Araştırma umut verici olsa da, kuantum bilgi işlemde hala çözülmesi gereken sorunlar var. Özellikle çoklu kübit kapılarının (multigate) hata oranı hâlâ yüksek: Yaklaşık her 2 bin işlemde bir hata.

Bu nedenle, araştırma kullanılabilir ölçekte kuantum bilgisayarlara doğru atılmış çok önemli bir adım olsa da karmaşık hesaplamalarda hâlâ aşılması gereken teknik engeller mevcut.