Mars buzundaki uzaylıların 50 milyon yıl hayatta kalabileceği keşfedildi

Tarih: 18 Ekim 2025 — Saat: 12:15 (TSİ) — Okuma süresi: 4 dakika

NASA , SPACE

NASA Goddard ve Penn State araştırmacılarının laboratuvarda yaptıkları deneyler, saf su buzunda gömülü protein parçacıklarının ve amino asitlerin Mars yüzeyindeki kozmik radyasyon altında on milyonlarca yıl korunabileceğini gösteriyor. Bu sonuç, gelecekteki Mars görevlerinde “saf buz” yataklarının öncelikli hedef olması gerektiğini öne sürüyor.

Haber detayları — ne bulundu, nasıl yapıldı?

Araştırma ekibi (lider: Alexander A. Pavlov ve çalışma arkadaşları) laboratuvarda Escherichia coli bakterilerinden elde edilen organik materyali saf su buzu ile veya Mars benzeri sedimanla karıştırarak dondurdu. Donmuş örnekler, Mars yüzeyi koşullarını taklit etmek üzere -60°F (~ -51°C) sıcaklıktaki odada gama ışını ile ışınlandı; deneyin radyasyon dozu, yüzeyde maruz kalınacak kozmik ışın etkisiyle eşdeğer olacak şekilde 20 milyon yıl simülasyonu uygulanıp ardından modelleme ile toplamda 50 milyon yıllık bir etki tahmini çıkarıldı. Saf buz örneklerinde amino asitlerin %10’unun üzerinde kısmı 50 milyon yıllık simülasyondan sağ çıkarken, sediman içeren örneklerde bozunma çok daha hızlı gerçekleşti. Araştırma sonuçları bilimsel dergi Astrobiology’de yayımlandı.

Öne çıkan bulgu: Saf su buzunda korunma çok daha iyi; sedimanla karışık buz/çeşitli mineraller organik moleküllerin radyolitik bozunmasını hızlandırıyor. Bu nedenle saf buz veya buz-ağırlıklı permafrost örnekleri, Mars’ta korunmuş organiklerin (biyobelirteçlerin) bulunması için en umut verici hedefler olabilir.

Ne anlama geliyor — uzaylılar 50 milyon yıl hayatta kaldı mı?

Buradaki kritik nokta ayrımı: çalışma canlı organizmaların 50 milyon yıl “hayatta kalabileceğini” göstermiyor; deneyler organik moleküllerin (amino asitler, protein parçacıkları gibi) çok uzun süre korunabileceğini gösteriyor. Moleküllerin korunması, geçmişte yaşam olduğuna dair izler (biyobelirteçler) bulunabileceğini gösterir — fakat bunun, güncel canlı mikroorganizmaların yüzeyde hâlen yaşadığı anlamına gelmediğini vurgulamak gerekiyor. Ayrıca laboratuvar koşulları kontrollü ve belli varsayımlara dayanıyor; gerçek Mars yüzey koşulları yerel mineralojiden, sıcaklık değişimlerinden ve diğer faktörlerden etkilenebilir.

Bilimsel sınırlamalar ve önceki çalışmalar

• Aynı araştırma grubunun 2022 tarihli çalışması, karbonat/silikat ve tuz içeren Mars benzeri karışımlarda amino asitlerin çok daha hızlı yok olduğunu göstermişti; yani örneklerin mineral içeriği korunum süresini dramatik biçimde etkiliyor. Bu çalışma, yeni bulgunun neden şaşırtıcı olduğunu da açıklıyor.

• Laboratuvar simülasyonları, gerçek Mars koşullarının tüm karmaşıklığını yansıtmayabilir. Örneğin derinlik, yeraltı radyasyon profili, permafrost hareketleri ve kimyasal etkileşimler sonuçları değiştirebilir. Bu nedenle bulgular “umut verici kanıt” olarak okunmalı, kesin kanıt değil.

Uzay görevleri için çıkarımlar

• Araştırmacılar, Mars’ta yaşam (geçmiş veya güncel) arayışında rover/örnekleme hedeflerinin kaya tabanlı bölgeler yerine saf buz veya buz-ağırlıklı permafrost yataklarına öncelik vermesini öneriyor. Bu, alınacak örneklerin organik izleri koruma olasılığını artırabilir.

• Ancak yüzeye çok yakın katmanlar hâlâ kozmik radyasyon ve peroksitler gibi bozucu süreçlerle karşılaşır; ideal hedefler, yüzeye yakın ama yeterince korunmuş, mümkünse birkaç metre altındaki buz birikintileri olabilir. Uzun mesafeli veya derin sondaj gerektirebilecek bu hedefler, görev tasarımında dikkat gerektirir

Bilim camiasının yorumu ve takip adımları

Bu sonuç, Mars’ta olası biyobelirteç arayışında stratejiyi etkileyebilecek deneysel bir ileri adım olarak değerlendiriliyor. NASA ve üniversite ekipleri, bulguları teyit etmek için farklı buz-malzeme karışımları, farklı radyasyon spektrumları ve uzun süreli deneylerle devam edeceklerini belirtiyorlar. Ayrıca gelecekteki görevlerde örnekleme ekipmanlarının (kazıyıcı, sondaj, steril koruma) bu hedeflere erişebilecek şekilde güçlendirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Kısa sonuç

• Yeni çalışma: Saf su buzunda gömülü amino asitlerin ve protein parçalarının 50 milyon yıla yakın simüle edilmiş radyasyon maruziyeti sonrası bir kısmının korunabileceğini gösteriyor. Bu, Mars’ta korunmuş biyobelirteç arayışına umut veriyor — ancak doğrudan “uzaylıların 50 milyon yıl hayatta kaldığı” anlamına gelmiyor.

SON DAKİKA — İstanbul’daki uyuşturucu operasyonunda kan/saç örnekleri alınan 8 ünlüde pozitif tespit edildi

Yayın Tarihi: 17 Ekim 2025
Güncelleme: 17 Ekim 2025
Okuma süresi: ~3 dakika

İstanbul’da yürütülen soruşturma kapsamında yapılan saha operasyonu ve Adli Tıp incelemeleri sonucu, kan ve/veya saç örnekleri alınan bazı ünlü isimlerin testlerinde uyuşturucu maddeye rastlandığı bildirildi. Resmi soruşturma devam ediyor; iddia ve tespitler haber kaynaklarına dayanmaktadır.

Öne çıkan gelişmeler

• Yetkililer ve haber ajansları, kan ve/veya saç örneklerinde uyuşturucu madde tespit edilen 8 isim olduğunu duyurdu: Dilan Polat, Deren Talu, Derin Talu, Berrak Tüzünataç, Birce Akalay, Kubilay Aka, Metin Akdülger ve Kaan Yıldırım. Bu bilgi haber ajansları ve yerel kaynaklarda yer aldı.

• Daha önce yapılan operasyon kapsamında 19 kişinin gözaltına alındığı, işlemlerinin ardından bazı isimlerin serbest bırakıldığı bildirildi. Soruşturmayı İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ilgili birimleri yürütüyor.

• Bazı ünlülerin kanında ilaç etken maddesi tespit edildiği, bazılarının ise yeşil reçeteyle alınan ilaç kullandığının ifade edildiği yönünde haberler bulunuyor; bu ayrım (reçeteli ilaç vs. yasak madde) haber kaynaklarında belirtildi.

Olayın kronolojisi (haber akışına göre)

1. İstanbul’da emniyet/jandarma birimleri tarafından sosyal medya ve diğer kanallardan gelen ihbar üzerine bir soruşturma başlatıldı. İlgili operasyonun ardından çok sayıda kamuoyunca tanınan isim işlemlere tabi tutuldu.

2. Gözaltına alınan kişiler ifadeleri alınmak üzere birime sevk edildi; ardından Adli Tıp Kurumu’nda kan, idrar ve saç örnekleri alındı.

3. Adli tıp ve laboratuvar incelemeleri sonucu bazı isimlerin örneklerinde uyuşturucu/uyarıcı madde tespit edildiği basına yansıdı. Yetkililer ve haber ajansları sonuçları kamuoyuna aktardı.

Avukat ve taraf açıklamaları

Bazı isimlerin avukatları veya yakınları, soruşturmanın açılma şekli ve haber akışı hakkında itirazlarda bulundu; örneğin Dilan Polat cephesinden “neden alındığımızı bilmiyoruz/ihbar odaklı” şeklinde açıklamalar basına yansıdı. Bu tür savunma beyanları kaynaklarda yer aldı. Resmi adli süreç ve bilirkişi raporları nihai delil olarak kabul edilecektir.

Hukuki durum ve dikkat edilecek noktalar

• Bu haberler, laboratuvar tespitlerine dayanan raporların ve soruşturma bilgilerine atıfta bulunmaktadır; ceza hukuku bakımından suçun tespiti, iddianame düzenlenmesi ve mahkeme safhası ayrı süreçlerdir. Şüpheli veya tanınmış kişiler hakkında çıkan haberleri aktarırken “tespit edildi / pozitif çıktı” gibi laboratuvar sonuçlarını ve yetkili kaynakların ifadelerini yansıtmak önemlidir. TRT Haber+1

• Haberlerde geçen kişisel iddiaları aktarırken “iddia”, “soruşturma kapsamında”, “laboratuvar raporu bildirildi” gibi temkinli, atıf yapan dili kullanmak hukuki riskleri azaltır ve gazetecilik ilkelerine uygundur.

Detaylı liste (haberlerde geçen ayrıntılar)

• Kan/saç örneklerinde pozitif çıkanlar (haber kaynaklarına göre): Dilan Polat, Deren Talu, Derin Talu, Berrak Tüzünataç, Birce Akalay, Kubilay Aka, Metin Akdülger, Kaan Yıldırım.

• Kanında ilaç etken maddesi tespit edilenler (haber kaynağı bildirdi): bazı kaynaklar Engin Polat, İrem Derici, Feyza Altun, Ziynet Sali gibi isimlerden söz etti; ilaç kullanımı ve reçete durumuna ilişkin ayrıntılar haberlerde farklılık gösteriyor. Bu tür veriler için resmi Adli Tıp raporları esas alınmalıdır.

Köpeklere cinsel istismarda bulunup öldüren doktora 9 yıl 9 ay hapis cezası

• Yayın tarihi / saat (öneri): 17 Ekim 2025, 17:30 (Europe/Istanbul)

• Okuma süresi: Yaklaşık 3 dakika. (Haber metni ≈ 466 kelime; ölçüm: 200 kelime/dk standarına göre → 466 ÷ 200 = 2.33 → yuvarlama ile ~3 dk.)

Ankara’da sahiplendiği köpekleri cinsel istismara maruz bırakarak öldürdüğü iddiasıyla yargılanan doktor Muhammet Mustafa Duman, 17 Ekim 2025 tarihli karar duruşmasında toplam 9 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme, “köpekleri öldürme” ve “hayvana cinsel istismar” suçlarını sabit gördü.

Olayın gelişimi

Etimesgut ilçesinde yürütülen soruşturmada, sanığın sosyal medya ve ilan yoluyla temin ettiği yavru köpeklerle ilgili şüpheler üzerine soruşturma başlatıldı. İddianamede, şüphelinin 30 Mart 2025 ve 26 Nisan 2025 tarihlerinde temin ettiği bazı yavru köpeklerin zarar gördüğü, 29 Nisan 2025’te şüphelinin gözaltına alınıp tutuklandığı kaydedildi.

İddianame ve suçlamalar

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen iddianamede, sanık hakkında “evcil hayvanı kasten öldürme”, “hayvana cinsel istismar” ve “müstehcenlik” suçlamaları yer aldı. İddianameye ilişkin dosya ve adli veteriner raporları mahkemece değerlendirildi.

Mahkeme kararı ve gerekçe

Mahkeme, “köpekleri öldürme” suçundan 5 yıl 2 ay, “hayvanlara cinsel istismar” suçundan 4 yıl 7 ay olmak üzere toplam 9 yıl 9 ay hapis cezası hükmetti. Mahkeme kararında, delillerin bütüncül değerlendirilmesi ve adli raporların ağırlığına vurgu yapıldı. Bazı müstehcenlik hükümleri ile ilgili ek kararlar ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması usulleri de uygulandı.

Savunma ve hukuki süreç

Duruşmada sanık ve avukatları farklı savunmalar sundu; savunmada delillerin yorumlanışı ve bazı hususların tartışmalı olduğu belirtildi. Kararın temyiz süreçlerine açık olduğu, savcı veya sanık avukatlarının itiraz haklarının bulunduğu kaydedildi.

Toplumsal tepki ve hayvan hakları perspektifi

Vaka basında geniş yankı uyandırdı; hayvan hakları örgütleri ve vatandaşlar verilen cezayı takip ediyor. Sivil toplum kuruluşları, sahiplenme süreçlerinde ve denetimde sıkılaştırma, kayıtlama sistemleri ve caydırıcı yaptırımlar getirilmesini öneriyor.

Kapanış notu: Kararın hukuki akıbeti temyiz süreçleriyle netleşecektir. Haber mahkeme tutanakları ve yerel/ulusal basın haberleri (Medyascope, T24, Cumhuriyet, Evrensel, BirGün vb.) temel alınarak hazırlanmıştır.