Filler İnsanlığın Yardımına Koştu: Aceh’deki Sel Felaketinin Yürek Burkan Hikayesi

Yayın Tarihi: 10 Aralık 2025 | Okuma Süresi: 4 DAKİKA| saat 02:00

Endonezya’nın Aceh eyaletinde haftalarca süren şiddetli yağmurların tetiklediği ölümcül seller ve toprak kaymaları, bölgeyi adeta bir enkaza çevirdi. Hayatını kaybedenlerin sayısı 950’ye ulaşırken, umutla beklenen bir destek geldi: Sumatra filleri, ulaşılması zor bölgelerdeki enkaz kaldırma çalışmalarına katılarak insanlığın yardımına koştu.

Felaketin Boyutları: 950 Can Kaybı ve 3 Milyar Dolarlık Yıkım

Endonezya Ulusal Afet Yönetim Ajansı’nın (BNPB) son açıklamaları, Sumatra Adası’ndaki felaketin boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Kuzey Sumatra, Batı Sumatra ve Aceh’i vuran sel ve toprak kaymalarında hayatını kaybedenlerin sayısı 950’ye yükseldi. 5 bini aşkın kişi yaralanırken, 274 kişi için ise arama kurtarma çalışmaları umutla sürdürülüyor.

Afetten doğrudan etkilenen insan sayısı 1.1 milyonun üzerinde. 156 binden fazla bina hasar gördü ve yüz binlerce kişi geçici barınaklarda yaşam mücadelesi veriyor. BNPB Başkanı Suharyanto, sadece Sumatra’daki altyapı hasarlarını onarmak için yaklaşık 3.1 milyar dolar (51.82 trilyon Endonezya Rupisi) finansmana ihtiyaç duyulduğunu açıkladı.

Filler Doğal Afet Müdahalesine Dahil Edildi

Arama kurtarma ekiplerinin yanı sıra, felaket bölgesinde alışılmadık bir destek göze çarpıyor. Sumatra filleri, ağır iş makinelerinin ulaşamadığı engebeli ve çamurlu arazilerde, dev kütükleri ve enkaz parçalarını taşıyarak yolların açılmasına yardım ediyor. Bu uygulama, fillerin gücünden ve bölge coğrafyasına hakimiyetinden yararlanarak müdahale hızını artırmayı amaçlıyor.

İklim Değişikliği ve İnsan Eli: Felaketin Arkasındaki Çifte Darbe

Uzmanlar, bu kadar yıkıcı sonuçların ardında iklim değişikliği ve insan kaynaklı çevresel tahribatın iç içe geçtiğini vurguluyor. Felaketin tetikleyicisi, Kasım ayında Malakka Boğazı’nda oluşan Tropikal Siklon Senyar oldu. La Niña koşullarının güçlendirdiği muson yağmurlarıyla birleşen siklon, bölgeye tarihi seviyelerde yağış getirdi. Örneğin, Tayland’ın Hat Yai şehrinde bir günde 335 mm yağış kaydedilerek 300 yıllık bir rekor kırıldı.

Ancak, yağmurun şiddetini felakete dönüştüren asıl faktör, onlarca yıldır süren ormansızlaştırma oldu. Çevre örgütü WALHI’ye göre, sadece Aceh, Kuzey Sumatra ve Batı Sumatra’da 2016-2025 yılları arasında 1.4 milyon hektardan fazla orman alanı yok edildi. Palmiye yağı plantasyonları, madenler ve yasa dışı ağaç kesimi, suyu tutan ve toprağı sabitleyen doğal bariyerleri ortadan kaldırdı. Bu durum, yağmurun hızla yüzey akışına geçmesine ve ölümcül heyelanlara yol açtı. Aceh’deki 954 su havzasından çoğu bu tahribattan ciddi şekilde etkilendi.

Aceh Valisi’nden Çarpıcı İtiraf: “İnsanlar Selden Değil, Açlıktan Ölüyor”

Aceh Valisi Muzakir Manaf’ın açıklamaları, bölgedeki insani krizin boyutunu tüm çıplaklığıyla ortaya koydu. Manaf, “İnsanlar selden değil, açlıktan ölüyor. Durum bu.” ifadesini kullandı. Temiz su, gıda ve tıbbi malzeme eksikliği, hayatta kalanlar için en büyük tehdit haline gelmiş durumda.

Bölge sakinleri, market raflarının boşaldığını ve fiyatların üç katına kadar çıktığını belirtiyor. Bir bölge sakini, “Çoğu fiyat zaten fırladı… Sadece kırmızı biberin kilosu 300 bin Rupiah (yaklaşık 570 TL) oldu” diyerek yaşanan zorluğu anlattı.

Yardım ve Yeniden İnşa Çalışmaları Hız Kesmeden Sürüyor

Endonezya hükümeti, acil yardım ve uzun vadeli iyileştirme için seferber oldu.

Acil Yardımlar:

· Devlet, olası suistimallerin önüne geçmek için nakit yardım yerine, doğrudan 40 metrekarelik geçici konutlar inşa etmeyi planlıyor.
· Yükseköğretim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, afetten etkilenen 60 üniversiteye destek için acil müdahale çalışmalarını 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlamayı hedefliyor.

Uzun Vadeli Planlar:

· Ocak 2026’da başlaması planlanan rehabilitasyon sürecinde, altyapı onarımı, sürdürülebilir ekonomik programlar ve afet riskini azaltma eğitimleri ön planda olacak.
· Başkan Prabowo Subianto, 2026 yılında savunma ve afet hazırlığı için 200 helikopter satın alınacağını duyurdu.

Bu büyük felaket, iklim değişikliğinin yanı sıra doğal kaynakların hoyratça tüketilmesinin, toplumları afetler karşısında ne kadar savunmasız hale getirdiğini bir kez daha gösterdi. Aceh’de yaşam mücadelesi verenler için yol uzun, ancak fillerin de aralarında olduğu dayanışma, umudu ayakta tutuyor.

Adli Tıp kesinleştirdi: Altay bebek, yasa dışı kullanılan tarım ilacı nedeniyle zehirlenerek öldü

HABER: Fatih Doğan | 10 Aralık 2025, Çarşamba – 13:30 | Okuma Süresi: 4 dk.

İzmir’in Konak ilçesinde, geçen yıl bir apartmanda yapılan tahtakurusu ilaçlaması sonrası hayatını kaybeden 1 yaşındaki Altay Toprak Kınalı’nın, kullanılması yasak olan tarım ilacına bağlı zehirlenme sonucu öldüğü kesinleşti .

Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu’nun kesin mütalaası, soruşturma dosyasına girdi. Raporda, bebeğin “kalmakta olduğu binada böcekleri öldürmek amacıyla uygulanan ilaca bağlı zehirlenme sonucu” hayatını kaybettiği oy birliğiyle belirtildi . İddialara göre, aynı ilaçlama firması İstanbul’da da benzer bir vakada 3 yaşındaki bir çocuğun ölümüne neden olmuştu .

Tarihi Geçmiş Olayın Acılı Kronolojisi

Olay, 11 Kasım 2024’te Konak’ın Kahramanlar Mahallesi’ndeki bir apartmanda meydana geldi. Bir dairede tahtakurusu için yapılan ilaçlamanın ardından, alt katta yaşayan 1 yaşındaki Altay Toprak Kınalı, anne babası Raziye ve Recep Kınalı ile bir komşu zehirlenme belirtileri gösterdi .

· 12 Kasım 2024: Haşere ilaçlaması yapıldı.
· 14 Kasım 2024: Bebekte solunum sıkıntısı, kusma ve genel durum bozukluğu başladı. Aile, Altay’ı Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi’ne götürdü. Zehirlenme ön tanısıyla hastaneye yatırılan Altay Toprak, aynı gün tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti .
· 14 Kasım 2024 Saat 11.30: Apartmandan diğer zehirlenme ihbarları gelmesi üzerine AFAD ve sağlık ekipleri olay yerine sevk edildi. Bina ve çevresi acilen tahliye edildi .

Bilirkişi Raporu ve Yetkisiz Tarım İlacı İddiası

Olayla ilgili hazırlanan bilirkişi ve resmi kurum raporları, büyük ihmalleri ve yasa dışı uygulamaları ortaya koydu.

Kullanılan ilaçların niteliği:

· Kullanılan ilaçların, büyük kapasiteli tahıl ve bakliyat depolarında kullanılması gereken tarımsal fumigantlar olduğu tespit edildi .
· Fumigasyon operatör belgesi gerektiren bu ürünlerin, ilaçlama firması tarafından satılması ve uygulanmasının yasal yetkisi bulunmuyordu .
· AFAD ekiplerinin, olaydan günler sonra apartmanda yaptığı ölçümlerde, hidrojen siyanür, hidrojen sülfür ve karbonmonoksit değerleri o kadar yüksekti ki ölçüm cihazları “OVER” (üst sınır aşıldı) alarmı verdi .

İlaçlama firmasının ihmalleri (Bilirkişi Raporundan):

· Binadaki insanlar tam olarak tahliye edilmeden ilaçlama yapıldı.
· İlaçlanan daire ile diğer daireler arasında gaz sızıntısını önleyecek izolasyon tedbirleri alınmadı.
· İlaçlama öncesi ve sonrasında bina sakinlerine yeterli bilgi verilmedi, gerekli uyarılar yapılmadı.
· İlaçlamanın ertesi günü binada zehirli gaz ölçüm ve kontrolleri yapılmadı .

“Özel İzne Tabi İlaçları Biliyorduk” İtirafı

19 sayfalık bilirkişi raporuna göre, gözaltına alınan ilaçlama firması sahibi ziraat mühendisi B.Ö., savcılık ifadesinde çarpıcı bir itirafta bulundu. B.Ö., kullandıkları ilaçların “özel izne tabi olduğunu ve ev tipi kullanıma uygun olmadığını bildiklerini” söyledi . Şüpheli, “İl Tarım Müdürlüğü’ne bildirim yapılarak karantina ile gerçekleştirilmesi gereken bu uygulama için yazılı bildirim yapmadık” ifadelerini kullandı .

Adli Süreç ve Benzer Bir Vaka

Olayın ardından, ilaçlamayı yapan ziraat mühendisi B.Ö. (47) ve yardımcısı E.G. (44) tutuklandı, bir süre sonra serbest bırakıldı. İşe aracılık eden diğer şüpheli E.G. (46) ise adli kontrol şartıyla serbest kaldı .

Aynı firma iddiası: Milliyet gazetesinin bir haberine göre, söz konusu ilaçlama firmasının, 18 Nisan 2025’te İstanbul’da bir evde yaptığı ilaçlama sonrası 3 yaşındaki Karan Yazıcı’nın da hayatını kaybettiği iddia edildi. Adli Tıp raporu, Karan’ın da böcek ilacı zehirlenmesi sonucu öldüğünü belirledi .

Uzmanlar Uyarıyor: Evde İlaçlama Yaptırırken Bunlara Dikkat Edin

Yaşanan bu acı olaylar, kapalı alanlarda ilaçlama yaptırırken dikkat edilmesi gereken kuralları bir kez daha gündeme getirdi. Uzmanlar, vatandaşların aşağıdaki hususları mutlaka sorgulamasını öneriyor :

· Biyosidal ruhsat ve TSE hizmet yeterlilik belgesi olmayan firmalarla asla çalışmayın.
· Kullanılacak ilacın konutlarda kullanıma uygun olup olmadığını sorun. Fare öldürücü gibi ağır gaz çıkaran fumigant ilaçlar evlerde kullanılmamalıdır .
· İlaçlama öncesi firmadan yazılı talimat isteyin. Eve ne zaman girilebileceği (2 saat mi, 96 saat mi) net olarak belirlenmeli.
· İlaçlama yapılacak alanın tamamen boşaltılması ve komşu dairelere gaz sızdırmazlık önlemleri alınması şarttır.

Dünya Trafik Skorunu Açıklandı: İstanbul, 118 Saatle Zirvedeki Yerini Korudu

Haber Tarihi: 9 Aralık 2025 | Okuma Süresi: 3 DAKIKA -SAAT:19:00

Fatih Doğan Medya — Ulaşım veri analiz şirketi INRIX’in 2025 Küresel Trafik Raporu’na göre, İstanbul, sürücülerin yılda ortalama 118 saatini trafikte kaybettiği dünyanın en yoğun trafiğine sahip şehri oldu. Türkiye’den şehrin, bu unvanı art arda ikinci kez koruduğu raporda, İstanbul’daki trafik yoğunluğunun bir önceki yıla göre %12 arttığı belirtildi.

Rapor, dünya genelinde 36 ülkeden 900’ü aşkın şehri mercek altına aldı. İstanbul’u, 112 saatle Chicago ve 108 saatle Mexico City takip etti.

Dünyanın En Çok Zaman Kaybettiren 10 Şehri

Aşağıda, INRIX 2025 raporuna göre sürücülerin en fazla zamanını trafikte kaybettiği şehirler ve ortalama yıllık gecikme süreleri listelenmiştir:

· 1. İstanbul, Türkiye: 118 saat
· 2. Chicago, ABD: 112 saat
· 3. Mexico City, Meksika: 108 saat
· 4. New York City, ABD: 102 saat
· 5. Philadelphia, ABD: 101 saat
· 6. Cape Town, Güney Afrika: 96 saat
· 7. Dublin, İrlanda: 95 saat
· 8. Londra, İngiltere: 91 saat
· 9. Paris, Fransa: 90 saat
· 10. Los Angeles, ABD: 87 saat

Raporu Yorumlayan Uzman: “Kısa Vadeli Çözümler Yetmez”

INRIX Ulaşım Analisti Bob Pishue, İstanbul’un trafik sorununun temelinde, iki kıtayı birleştiren benzersiz coğrafi konumu, hızlı kentleşme ve 16 milyonu aşan nüfusun yarattığı baskının yattığını vurguladı.

Pishue, trafik ışığı optimizasyonu gibi kısa vadeli önlemlerin yetersiz kalacağını belirterek, çözümün yol kapasitesinin stratejik olarak artırılması ve trafiğin kilitlendiği darboğaz noktalarının ortadan kaldırılması gerektiğini ifade etti.

Trafik Sadece Altyapı Sorunu Değil: Sürücü Davranışları da Etkili

Rapor ve saha gözlemleri, İstanbul’daki kilitlenmenin yalnızca altyapı yetersizliğinden değil, sürücü davranışlarından da kaynaklandığına işaret ediyor. Özellikle çifte park, kırmızı ışık ihlalleri, şerit ihlalleri ve ters yönde araç kullanımı gibi kurallara uyulmaması, trafik akışını olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, altyapı yatırımlarının yanı sıra denetimlerin artırılması ve sürücü disiplininin sağlanmasının da kritik olduğunun altını çiziyor.

Güncel Durum: Yoğunluk %81’e Ulaştı

Küresel raporun uzun vadeli verileri, İstanbul’da her gün yaşanan gerçeği doğruluyor. Daha dün (9 Aralık 2025) akşam iş çıkış saatlerinde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Trafik Yoğunluğu Haritası verilerine göre şehir genelindeki trafik yoğunluğu %81 seviyesine ulaştı. Özellikle E-5 Karayolu ve ana arterlerde oluşan uzun araç kuyrukları, sürücüleri zor durumda bıraktı.

Gelecek Tahminleri ve Çözüm Arayışları

Uzmanlar, mevcut eğilimlerin devam etmesi halinde İstanbul’daki günlük seyahat sayısının 2040 yılında 38 milyona çıkabileceğini öngörüyor. Bu da mevcut altyapının bu talebi karşılamakta çok daha fazla zorlanacağı anlamına geliyor.

İstanbul’un dünya trafik ligindeki bu lider konumu, sorunu aşmak için yalnızca altyapı yatırımlarını değil, aynı zamanda toplu taşımanın etkin şekilde teşvik edilmesini, akıllı ulaşım sistemlerinin yaygınlaştırılmasını ve sürücü eğitimi ile bilinçlendirme çalışmalarını içeren bütüncül ve sürdürülebilir bir ulaşım politikasının acilen hayata geçirilmesi gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.