Ayakkabı, oyuncak ve deri ürünleri ülkeye giremeyecek — “10 üründen 8’i riskli” iddiası (21 Ekim 2025, 09:30)

Okuma süresi: 3 dakika
Yazar: FatihDoğanMedya Haber Merkezi

Ticaret Bakanlığı’nın son piyasa denetimleri ve laboratuvar incelemeleri, yurt dışından e-ticaret yoluyla getirilen ürünlerde yüksek oranda uygunsuzluk tespit etti. 182 numuneden 148’inin mevzuata aykırı çıkması, “her 10 üründen 8’inin riskli” sonucu anlamına geliyor. Bakanlık, ayakkabı, oyuncak ve saraciye/deri ürünlerinin posta ve hızlı kargo (basitleştirilmiş gümrük) yoluyla ülkeye girişine kısıtlama getirdi.

Detaylar — Ne oldu, hangi ürünler etkilendi?

Ticaret Bakanlığı’na bağlı Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü ile Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nün ortak incelemelerinde, farklı e-ticaret pazar yerlerinden temin edilen 182 üründen 148’inin güvenlik kriterlerini karşılamadığı tespit edildi. Bu da yaklaşık %81 uygunsuzluk oranına karşılık geliyor. Bu sonuç, gündeme gelen “10 üründen 8’i riskli” başlığının dayanağını oluşturu

İncelemelerde özellikle şu ürün gruplarında ciddi uygunsuzluklar görüldü:

• Oyuncak ve bebek ürünleri (fitalat, kurşun vb. toksik maddeler).

• Ayakkabılar (özellikle bazı kimyasal kalıntılar ve PAH’lar).

• Saraciye/deri ürünleri (çekmece/çantalar, bavullar gibi; kadmiyum, fitalat ve kurşun buluntuları).

Bakanlık, insan sağlığı ve tüketici güvenliğini korumak amacıyla bu ürün gruplarının posta veya hızlı kargo yoluyla “basitleştirilmiş gümrük” kapsamında ülkeye getirilmesine kısıtlama getirilmesine karar verdi. Düzenlemenin 20 Ekim 2025 tarihli ve 2025/11 sayılı genelge ile yürürlüğe girdiği bildirildi.

Hangi riskler tespit edildi?

Laboratuvar raporlarına göre uygunsuz ürünlerde mevzuatta izin verilen sınırların çok üzerinde şu zararlı maddeler ölçüldü:

• Fitalatlar (phthalates) — özellikle yumuşatıcı olarak kullanılan ve çocuk sağlığı için risk oluşturan bileşikler.

• Kurşun ve kadmiyum — boya ve kaplama kaynaklı ağır metaller.

• PAH’lar (Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar) — bazı deri/ayakkabı üretim süreçlerinde veya ham maddede bulunabiliyor.

Bu maddeler, özellikle çocuk ürünleri için uzun vadeli sağlık riskleri taşıyor; bu sebeple Bakanlık hızlı önlem aldı.

Tüketiciler ve satıcılar ne yapmalı?

• Tüketiciler: Yurt dışından bireysel sipariş verirken ürünün güvenlik sertifikalarını, CE işaretini ve satıcı güvenilirliğini kontrol edin. Oyuncak ve bebek ürünlerinde uygunluk belgesi talep edin.

• Satıcılar / İthalatçılar: Ürünlerinize ilişkin laboratuvar raporlarınızı güncelleyin; uygunluk belgesi/etiketleme düzenlemelerine uyun. Basitleştirilmiş gümrükle gelen siparişler için yeni kısıtlamalara dikkat edin.

Resmi mevzuat & denetim verileri

Ticaret Bakanlığı 2025 içinde de yoğun piyasa denetimleri yürüttüğünü ve uygunsuz ürünlere karşı yaptırımlar uyguladığını açıklıyor — 2025’in ilk 6 ayında uygunsuz ürün arz eden firmalara idari para cezaları uygulandığı bildirildi. Bakanlık, mevzuata aykırı ürünlerin ülkeye girişini engelleme politikalarını sürdüreceğini vurguluyor.

Uzman yorumu (özet)

Piyasa gözetimi uzmanları, e-ticaret kaynaklı ürünlerde tedarik zinciri ve hammadde takibinin zayıf olmasının uygunsuzluk oranını yükselttiğini belirtiyor. Ayrıca laboratuvar altyapısındaki artan test kapasitesinin bu tür yüksek tespit oranlarını görünür kıldığı ifade ediliyor. (Haber içeriği denetim raporlarına dayanmaktadır.)

Rekabet Kurulu, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ (Şişecam) ve iştiraki Şişecam Çevre Sistemleri AŞ’den oluşan ekonomik bütünlüğe 3 milyar 154 milyon 657 bin 221 lira, Karacalar Nak. Oto. Geri Dön. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ise 1 milyon 947 bin 469,47 lira idari para cezası kesilmesini kararlaştırdı.

Rekabet Kurumunun internet sitesinde yer alan açıklamaya göre, söz konusu teşebbüsler hakkında yürütülen soruşturma tamamlandı.

Soruşturma kapsamında, taahhüt paketinin ilgili maddelerinde yer alan “işlenmemiş düz cam alımlarının sınırlandırılması” ve “işlenmemiş cam ürünlerinin alımlarının sınırlandırılmasına yönelik taahhüt maddelerini işlevsiz hale getirebilecek her türlü işlemden kaçınılmasına” ilişkin yükümlülüğe aykırı hareket edildiği tespit edildi. Bu nedenlerle ŞİŞECAM ile iştiraki Çevre Sistemleri’nden oluşan ekonomik bütünlüğe 3 milyar 154 milyon 657 bin 221 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.

Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere kararın gerekçesi daha sonra tebliğ edilecek.

Çevre sistemleri ve Karacalar’ın cam kırığı fiyatlarını tespit etmek, rekabeti kısıtlama amacı taşıyan bölge veya müşteri paylaşımı yapmak ve rekabete hassas bilgi değişimi gerçekleştirmek suretiyle Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un ilgili maddesini ihlal ettiği belirlendi.

Kurul, ilgili kanun çerçevesinde Çevre Sistemleri’ne idari para cezası verilmemesine, Karacalar’a ise 1 milyon 947 bin 469,47 lira idari para cezası verilmesini kararlaştırdı. Söz konusu bu karar, Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere gerekçesi daha sonra tebliğ edilecek.

“GEREKLİ YASAL GİRİŞİMLERDE BULUNULACAK”

Şişecam’dan Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamaya göre, Rekabet Kurulu tarafından şirket için öngörülen ceza tutarının yüzde 25 erken ödeme indiriminden yararlanılmak suretiyle 2 milyar 365 milyon 992 bin 915,75 lira olarak ödenmesi değerlendirilecektir. Şirketin söz konusu karara ve cezaya ilişkin yasal haklarını saklı tutmakta olup gerekli yasal girişimlerde de bulunulacaktır.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, NSosyal hesabından yaptığı açıklamada, çiftçilere zirai dona karşı destek olmaya devam edeceklerini kaydetti.

Bakan Yumaklı yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Zirai dondan etkilenen üreticilerimizin yanında olmayı sürdürüyoruz. Tarım sigortası bulunmayan ancak Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı üreticilerimize ilk etapta 13 milyar 221 milyon TL destek ödemesi yapıyoruz. Üreticimizin emeğini koruyarak, tarımsal üretimde sürdürülebilirliği ve kırsal kalkınmayı güçlendirmeye devam ediyoruz.”