Japonya‘da 31 yaşındaki Hiroya Yokoi, yapay zeka kullanarak kadın ünlülere ait sahte (deepfake) müstehcen görüntüler ürettiği ve bunları internette paylaştığı gerekçesiyle gözaltına alındı.

Yomiuri Shimbun gazetesinin haberine göre bu operasyon, Japonya’da kamuya mal olmuş kişilere ait cinsel içerikli sahte görüntü üretilmesi konusunda ilk gözaltı oldu.

“OKUL HARCIMI ÇIKARMAK İÇİN YAPTIM”

Tokyo Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, Akita kentinde yaşayan Yokoi, sahte görüntüleri ek gelir elde etmek amacıyla oluşturduğunu itiraf etti.

Yokoi, bu parayı mutfak masraflarını karşılamak ve okul harcını ödemek için kullandığını söyledi.

20 BİN GÖRÜNTÜ ÜRETTİ

The Japan Times gazetesinin aktardığına göre soruşturma ekibi, Yokoi’nin geçen yıl ekim ayından bu yıl eylüle kadar 262 kadına ait yaklaşık 20 bin müstehcen görüntü ürettiğini tespit etti.

Şüphelinin bu yolla yaklaşık 1,2 milyon yen (yaklaşık 330 bin Türk Lirası) gelir elde ettiği belirlendi.

Ayrıca Yokoi’nin, 7 Ocak ile 2 Haziran arasında üç kadın oyuncunun sahte cinsel içerikli görüntülerini internette yayımladığı gerekçesiyle gözaltına alındığı bildirildi.

Polis, şüphelinin bu işlemleri ücretsiz bir üretken yapay zeka yazılımı kullanarak yaptığını açıkladı.

Yokoi’nin, süreci internetteki makaleler ve eğitim videolarından öğrendiği, ünlülerin fotoğraflarını programa yükleyerek sahte görüntüler oluşturduğu kaydedildi.

ÖZEL SİPARİŞ BİLE ALMIŞ

Edinilen bilgiye göre üretilen görüntüler, aylık abonelikle erişilen çevrimiçi bir platformda paylaşılıyordu.

Platformda üyeler, belirli bir ücret ödeyerek sahte içerikleri görüntülerken, “premium” üyelik planına sahip olanlar istedikleri ünlülerin ve pozların siparişini verebiliyordu.

Öte yandan yetkililer, yapay zeka ile üretilen cinsel içerikli sahte görüntülerin Japonya’da giderek artan bir toplumsal endişeye yol açtığını belirtti.

Japon Ulusal Polis Teşkilatının verilerine göre, geçen yıl ülke genelinde 100’den fazla cinsel içerikli sahte görüntü vakası tespit edildi.

Bunların 17’sinde üretken yapay zekanın kullanıldığı, çoğunun ise sınıf arkadaşları tarafından oluşturulan sahte fotoğraflardan kaynaklandığı bilgisi paylaşıldı.

Hiiragi Net adlı özel bir internet denetim grubunun başkanı Sumire Nagamori, “Böyle bir suçtan kendini korumanın neredeyse hiçbir yolu yok. Cinsiyet veya yaş fark etmeksizin herkes mağdur olabilir” değerlendirmesini yaptı.

Bilim insanları, insan beyninin gece saatlerinde farklı bir işleyişe geçtiğine dair güçlü kanıtlara dikkat çekerek, gece yarısından sonra uyanık kalmanın riskli olabileceği uyarısında bulundu.

Bu konudaki bilimsel bulgular giderek güçleniyor. Frontiers in Network Psychology dergisinde yayımlanan “Gece Yarısından Sonra Zihin” (Mind After Midnight) adlı bilimsel hipotez, insan bedeni ve beyninin, duyguları ve davranışları derinden etkileyen 24 saatlik bir döngü izlediğini savunuyor.

Araştırmacılar, gece yarısından sonra zihnin doğal sirkadiyen (biyolojik ritim) değişimlerle birlikte olumsuz düşüncelere ve riskli dürtülere daha yatkın hale geldiğini belirtiyor.

OLUMSUZ DUYGULAR ARTIYOR, KONTROL AZALIYOR

Science Alert portalının aktardığına göre bilim insanları, gece yarısından sonra insanların olumsuz duygulara daha fazla odaklandığını, tehlikeli fikirleri daha cazip bulduğunu ve kendini kontrol etme becerisinin azaldığını gözlemledi.

Bu davranışsal değişimlerin, uyku, ruh hali ve bilişsel işlevleri düzenleyen iç biyolojik saatle, yani sirkadiyen ritimle doğrudan ilgili olduğu vurgulandı.

Çalışmanın yazarlarından ve Harvard Üniversitesi nöroloğu Elizabeth Klerman, Science Alert’e yaptığı açıklamada konunun önemini şöyle anlattı:

“Gece yarısı uyanık olan milyonlarca insan var ve beyinlerinin gündüz saatlerindeki kadar iyi çalışmadığına dair oldukça sağlam kanıtlar bulunuyor. Sağlıkları ve güvenlikleri -ve başkalarının güvenliği- bundan etkileniyor. Bu nedenle daha fazla araştırma yapılması gerektiğini özellikle vurguluyorum.”

GERÇEKLİK ALGISINI BOZABİLİYOR

Araştırmacılar, evrimsel açıdan insanların gündüz yaşayan canlılar olduğunu hatırlattı.

İnsanlık, avlanma ve toplanma gibi faaliyetlere gündüz saatlerinde uyum sağlayacak şekilde evrildi; gece ise tarih boyunca tehlikeyle özdeşleştirildi.

Bu nedenle insan beyni, karanlıkta hayatta kalmak için olası tehditlere karşı daha uyanık olacak şekilde gelişti.

Fakat modern dünyada bu yüksek duyarlılık, gerçeklik algısını bozabiliyor ve uykusuz kalındığında olumsuz duyguları ve riskli davranışları artırabiliyor. Hipotez, bunu “değişmiş bir ödül/motivasyon sistemi” olarak tanımlıyor.

Buna göre beyin, olumsuz uyarıcılara daha güçlü tepki verirken rasyonel kontrol zayıflıyor.

Araştırmacılar, bu etkilere uykusuzluk da eklendiğinde karar verme ve duygusal denge üzerinde ciddi bozulmalar yaşanabileceği uyarısında bulunuyor.

İNTİHAR VE BAĞIMLILIK RİSKİ ARTIYOR

Bilim insanları, bulgularını iki örnekle somutlaştırıyor. İlk örnekte, gündüz saatlerinde eroin isteğine direnen bir bağımlının gece geldiğinde bu dürtüye yenik düşmesi anlatılıyor. İkinci örnekte ise uykusuzluk çeken bir üniversite öğrencisinin giderek artan yalnızlık ve umutsuzluk duygularıyla intihar düşüncelerine sürüklenmesi ele alınıyor.

Yapılan araştırmalar, gece yarısı ile sabah 6.00 arasındaki saatlerde intihar riskinin günün diğer saatlerine kıyasla yaklaşık üç kat daha yüksek olduğunu gösteriyor.

2020 tarihli çalışma ise bunu “sirkadiyen ritimlerin uyumsuzluğuyla” ilişkilendirerek gece uyanıklığını bir intihar risk faktörü olarak tanımlıyor.

Hipotez yazarları, çalışmalarında şu ifadelere yer verdi:

“Gündüz akla gelmeyecek olan intihar fikri, yalnızlık ve acıdan kaçış olarak belirir; kişi henüz sonuçlarını düşünmeden eyleme geçmeye hazır hale gelir ve çoğu zaman onu durdurabilecek kimse uyanık değildir.”

Bunun yanı sıra yasa dışı madde kullanımı da gece saatlerinde artış gösteriyor.

Brezilya’daki denetimli bir uyuşturucu tüketim merkezinde 2020’de yapılan araştırma, gece saatlerinde opioid aşırı dozuna bağlı ölümlerin 4,7 kat arttığını tespit etti.

GECE ÇALIŞANLAR İÇİN ÖZEL İNCELEME ÇAĞRISI

Bunun yanı sıra araştırmacılar, bu davranışların yalnızca karanlıkla ya da biriken uykusuzlukla açıklanamayacağı, gecenin kendine özgü nörolojik değişimlerinin de önemli rol oynayabileceği görüşünde.

Bilim insanları, özellikle pilotlar ve sağlık çalışanları gibi gece vardiyasında çalışan kişilerde uyku yoksunluğu ve sirkadiyen zamanlamanın ödül işleme ve karar verme üzerindeki etkilerinin daha fazla incelenmesi gerektiğini vurguluyor.

Aynı zamanda bilim insanları, insan beyninin geç saatlerde nasıl çalıştığına dair hâlâ pek çok bilinmez bulunduğunu da kabul ediyor.

Klerman ve ekibi, “Günün yaklaşık dörtte birinde, ister uykuda ister uyanık olalım, insan zihninin nasıl işlediği hâlâ bir sır” değerlendirmesini yaptı.

TELEFON, BİLGİSAYAR, SOSYAL MEDYA

Sabah gözümüzü açar açmaz telefonumuza bakıyoruz: Onlarca bildirim, e-posta, WhatsApp mesajı… Daha kahvaltıya oturmadan beynimize yükleme yapmaya başlıyoruz. İş yerinde bir yandan e-postalar, bir yandan yapılacaklar listesi… Öğleden sonra sosyal medya akışını kontrol etmek, gelen aramalara dönmek, eve dönünce yapılacak işleri düşünmek… Günün sonunda beynimiz adeta bir bilgisayar gibi donuyor.

Zihin aynı anda birçok şeyi yapabilme özelliğine sahiptir, ancak belli bir sınırı vardır. Eğer kişi aynı anda çok fazla bilgiyle uğraşırsa, zihinsel enerjisi hızla tükenir ve dikkatini toplamakta zorlanır.