Gündem
10 ülkenin Filistin’i tanıma kararı İsrail’de nasıl yankılandı? — Avrupa’nın uyarısı tartışılıyor
Tarih: 23 Eylül 2025
Saat: 11:00 (GMT+3, İstanbul)
Okuma süresi: 4 dakika
İngiltere, Kanada, Avustralya, Portekiz ve Fransa başta olmak üzere 10 ülkenin Filistin Devleti’ni tanıma kararı bölgesel gerilimi tırmandırdı. İsrail yönetimi kararı “tek taraflı” ve “terörizme ödül” olarak nitelendirirken, Avrupa’nın Tel Aviv’e yönelik uyarı ve yaptırım tehditleri blok içinde tartışma yarattı. (Anahtar kelimeler: Filistin tanıma, İsrail tepki, Avrupa uyarısı, iki devletli çözüm)

Neler oldu? Hangi 10 ülke tanıdı?
New York’ta düzenlenen zirve ve BM öncesinde İngiltere, Kanada, Avustralya, Portekiz ile birlikte Fransa, Belçika, Lüksemburg, Malta, Andorra ve San Marino gibi bazı Avrupa ülkeleri Filistin Devleti’ni resmen tanıma kararı açıkladı veya duyurdu. Bu adım, Filistin’in uluslararası statüsünü güçlendirme yönündeki küresel hareketin parçası olarak yorumlanıyor.
İsrail’deki resmi ve siyasi yankılar: sert tepki
İsrail hükümeti hızlı ve sert tepki verdi. Dışişleri büroları ve Başbakanlık tanımaları “tek taraflı” olarak nitelendirip, bu tür adımların bölgeyi istikrarsızlaştıracağını savundu. Başbakan Benjamin Netanyahu ve kabine çevreleri, tanıma kararlarını “teröre ödül verme” olarak yorumlayarak misilleme tehdidinde bulundu. Ayrıca bazı bakanlar, tanımaya karşılık Batı Şeria’da ilhak ya da yerleşim genişletmesi gibi adımların değerlendirilebileceğini açıkladı.
Sokak ve kamuoyu: kutlama, kaygı, öfke karışımı
İsrail iç siyasetinde nadiren görülen bir birliktelik gözlendi: hükümetten sol muhalefete kadar birçok siyasetçi kararları kınadı. Ancak sokakta Filistin yanlısı gösterilerde aynı anda sevinç ve endişe görüldü; bazı Filistinli bölgelerde karar “diplomatik zafer” olarak karşılanırken İsrail’de tanımaya karşı öfkeli tepki ve protestolar da kaydedildi. Uluslararası tanıma dalgası, hem diplomatik hem de sembolik bir kazanım olarak algılanıyor.
Avrupa’nın “uyarısı” nedir — ve neden tartışılıyor?
Avrupa kurumları, son haftalarda İsrail’in Batı Şeria politikaları ve Gazze’ye yönelik askeri operasyonları nedeniyle Tel Aviv’e yönelik somut uyarılar ve önlemler tartışıyor. Avrupa Komisyonu, ticari ayrıcalıkların askıya alınması ve belirli İsrailli yetkililere hedefli yaptırımlar önerileri gibi adımları gündeme taşıdı; bu tür önlemler “uyarı” biçiminde algılanıyor. Avrupa cephesindeki bu yaklaşım, AB içinde birlik eksikliği, yaptırımların etkinliği ve siyasi maliyetleri nedeniyle yoğun tartışmaya yol açtı.
Neden tartışmalı?
-
Etkililik tartışması: Bazıları ekonomik/ diplomatik baskının İsrail üzerindeki pratik etkisinin sınırlı olacağını savunuyor; diğerleri ise adımların Tel Aviv’i caydırabileceğini düşünüyor.
-
Ayrışan ulusal politikalar: Almanya, İtalya gibi bazı AB üyeleri daha temkinli davranırken Fransa, İspanya ve İrlanda gibi ülkeler daha sert bir tutum aldı; bu da AB içinde fikir ayrılığına yol açtı.
-
Güvenlik ve diplomasi maliyeti: Eleştirmenler, Avrupa’nın sert mesajlarının bölgedeki istikrarı daha da bozabileceğini, İsrail’de sert bir karşılık (ör. ilhak adımları) ile sonuçlanabileceğini savunuyor. Aynı zamanda insan hakları örgütleri, Avrupa’nın adımlarının yeterli olmadığını iddia ediyor.
Olası kısa ve orta vadeli sonuçlar
-
Diplomasi: Filistin’in uluslararası konumu güçlenirken, tek taraflı tanımalar ABD desteği olmadan kalıcı somut kazanımlara dönüşmeyebilir; yine de BM ve uluslararası mahkemelerde Filistin daha etkin bir aktör haline gelebilir.
-
İsrail’in yanıtı: Hükümetin misilleme tehdidi pratikte yerleşim politikasını hızlandırma, diplomatik ilişkilerde soğuma veya Avrupalı diplomatlardan kısıtlı karşı önlemler şeklinde olabilir; bu da AB ile ilişkilerde yeni krizler doğurabilir.
-
Bölgesel dinamikler: Tanımaların Arap ve Müslüman dünyasındaki yankısı karmaşık; bazı devetler destek verirken diğerleri pragmatik yaklaşımlarını koruyor. Uzun vadede iki devletli çözüm arayışları yeniden canlanabilir — ya da tersi, kutuplaşma derinleşebilir.
Uzman yorumu (kısa)
Uluslararası ilişkiler uzmanları, tanımaların sembolik fakat diplomatik baskıyı artırıcı olduğunu; asıl belirleyicinin ABD ve BM güvenlik kurumlarındaki gelişmeler ile sahadaki güvenlik-diplomasi dengesi olacağını vurguluyor. Avrupa’nın uyarılarının yalnızca söylemle kalmaması halinde Tel Aviv üzerinde gerçek maliyet yaratabileceği, ancak uygulamada birlik sağlanmazsa etkinlik kaybı yaşanacağına dikkat çekiliyor.
Sonuç
10 ülkenin Filistin’i tanıma hamlesi diplomatik bir dalga yaratırken, İsrail’de sert ve birleşik bir karşı tepki doğurdu. Avrupa’nın Tel Aviv’e yönelik uyarıları, yaptırım/provokasyon dengesi ve AB içi ayrışma nedeniyle hem etkili hem de tartışmalı bulunuyor. Gelecek günler, nasıl bir misilleme veya diplomatik uzlaşı yolunun seçileceğini belirleyecek.
Gündem
Endonezya’da camide cuma namazı sırasında patlama: 54 yaralı
Endonezya’da camide cuma namazı sırasında patlama: 54 yaralı
7 Kasım 2025 — Saat: 15:30 (TSİ) · Okuma süresi: 2 dakika
Haber: FatihDoganMedya | Özel Haber / Derleme
Endonezya’nın başkenti Cakarta’da, bir okul kampüsü içindeki camide cuma namazı sırasında meydana gelen bir veya birden fazla patlamada çoğu öğrenci olmak üzere en az 54 kişi yaralandı. Olayla ilgili soruşturma sürüyor; polis sahada inceleme yapıyor ve spekülasyonlara karşı uyarıda bulunuyor.

Detaylar
Cuma namazı sırasında Kelapa Gading (Kuzey Cakarta) bölgesinde yer alan bir okul kampüsündeki camide öğle saatlerinde (yaklaşık öğle vakti) duyulan patlamalar paniğe yol açtı. İlk resmi açıklamalara göre 54 kişi çeşitli derecelerde yaralanarak hastanelere kaldırıldı; yaralılardan bazıları yanık, cam/parça yaralanması gibi bulgularla tedavi altına alındı. Bazı uluslararası yayınlar yaralı sayısını 55 olarak aktardı; sayıda ajanslar arası hafif farklılıklar bulunuyor.
Atanan güvenlik ve sağlık ekipleri hızla olay yerine sevk edildi; bölge polis hattıyla çevrildi ve bomba imha ekipleri inceleme başlattı. Yetkililer olayın nedenine ilişkin araştırmayı sürdürüyor. Cakarta Emniyet Müdürü Asep Edi Suheri olay yerinde yaptığı açıklamada, soruşturma tamamlanmadan “saldırı” iddialarıyla ilgili spekülasyondan kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Polis bulguları ve şüpheli iddiası
Bomba imha ekiplerinin yaptığı ilk incelemede cami yakınında oyuncak tüfekler ve oyuncak tabanca bulunduğu bildirildi. Bazı kaynaklar polisin olayla bağlantılı olabileceğini belirttiği bir şüpheliyi yakaladığını, Reuters ise şüphelinin 17 yaşında olduğunu ve ameliyat altında olduğunu aktardı. Yetkililer, şüphelinin kimliği ve olayın motivasyonuna dair araştırmayı sürdürüyor
Yaralıların durumu ve sağlık raporu
Yaralılardan çoğunun hafif olduğu, yaklaşık 20 kadar kişinin hastanede tedavi altında tutulduğu, üç kişinin ise durumunun ciddi olduğu açıklandı. Aileler ve yakınları hastanelere akın etti; sağlık merkezlerinde yakın takibe alındılar
Resmi açıklama ve soruşturma
Polis ve ulusal güvenlik yetkilileri, soruşturmayı geniş kapsamlı yürütüyor; olay yeri inceleniyor, görüntüler toplanıyor ve ifade çalışmaları devam ediyor. Yetkililer halktan sakin olmalarını ve resmi kaynaklardan gelecek bilgiye itibar etmelerini istedi.
Gündem
Sapanca’da villada gizemli ölüm: 2 Filistinli hayatını kaybetti
Sapanca’da villada gizemli ölüm: 2 Filistinli hayatını kaybetti
Okuma süresi: 3 dakika
DHA
Sakarya’nın Sapanca ilçesindeki bir sitede kalan iki Filistin uyruklu genç, sabah saatlerinde odalarında hareketsiz halde bulundu. Sağlık ekiplerinin müdahalesine rağmen hayatını kaybeden gençlerle ilgili soruşturma ve otopsi sürüyor.

Sapanca Rüstempaşa Mahallesi’ndeki bir site içinde bulunan villada sabah saatlerinde iki Filistin uyruklu genç arkadaşlarının ihbarıyla hareketsiz bulundu. Olay yerine çağrılan sağlık ekiplerinin ilk müdahalesinin ardından iki kişi hastanelere sevk edildi; doktorların tüm çabalarına karşın hayatlarını kaybetti.
Olayla ilgili edinilen bilgilere göre, villada kalan dört arkadaştan Yousef Zoabı (22) ile Samır Shahwan (27) üst kattaki odalarında sabah uyandırılmak istendiğinde hareketsiz bulundu. Alt kattaki iki arkadaşın ihbarı üzerine ekipler sevk edildi. Yaralanma belirtisi ya da kesici-delici alet izi tespit edilmedi; kesin ölüm nedeni yapılacak otopsi raporuyla netlik kazanacak.
Sağlık birimleri tarafından yapılan ilk müdahalelerin ardından bir kişi Sapanca İlçe Hastanesi’ne, diğer kişi ise Sadıka Sabancı Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Her iki hastanede de yapılan müdahalelere rağmen gençlerin yaşamını yitirdiği kaydedildi. Olay yerinde ve hastanelerde yapılan çalışmalar polis gözetiminde devam ediyor.
Soruşturma sürüyor
Sapanca Cumhuriyet Savcılığı ve Emniyet Müdürlüğü ekipleri, olayla ilgili geniş çaplı inceleme başlattı. Villada ve gençlerin kaldığı odalarda inceleme yapan polis ekipleri, olayın şüpheli ölüm şeklinde değerlendirildiğini; kesin nedenin otopsi ve adli tıp sonuçlarına göre belirleneceğini bildirdi. Emniyet yetkilileri, olayla ilgili soruşturmanın tüm yönleriyle yürütüleceğini açıkladı.
Komşular ve site sakinlerinin ifadeleri
Olayın yaşandığı site sakinleri ve komşular, sabah erken saatlerde ambulans ve polis araçlarının geldiğini belirtti. Site yönetimi ve komşular, gençlerin Türkiye’de daha önce göze çarpan herhangi bir sağlık sorunu olduğuna dair bilgi vermediklerini söyledi. Resmi soruşturmada tanık beyanları ve güvenlik kamerası kayıtları inceleniyor.
Ne bilinmiyor, neler bekleniyor?
Şu an için kesin ölüm nedeni kamuoyuna açıklanmadı. Adli tıp incelemesi ve otopsi sonuçları beklenecek; ayrıca olay yerinde yapılan teknik incelemelerin raporları, güvenlik kamera kayıtları ve tanık ifadeleri soruşturmanın seyrini belirleyecek. Yetkililer, vatandaşlardan spekülasyon yapmamalarını ve resmi açıklamaları beklemelerini istiyor.
Gündem
SON DAKİKA: Çin’in en gelişmiş uçak gemisi Fujian resmen hizmete girdi
SON DAKİKA: Çin’in en gelişmiş uçak gemisi Fujian resmen hizmete girdi,
Tarih: 07 Kasım 2025
Saat: 10:03 (TSİ) — Reuters’in ilk yayınına göre.
Okuma süresi: 3 dakika
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması (PLAN), ülkenin üçüncü ve şimdiye kadarki en gelişmiş uçak gemisi Fujian (Type-003)’ı resmen donanmaya kattığını açıkladı. Törene ülke lideri Şi Jinping’in katıldığı, geminin elektromanyetik katapultlara sahip ilk Çin yapımı uçak gemisi olduğu ve bu yapısıyla bölgesel deniz gücü projeksiyonunu güçlendireceği bildirildi.

Detaylar — ne oldu, nerede ve kim katıldı?
Resmî törenin Hainan adası, Sanya’daki Yulin/Sanya deniz üssünde yapıldığı, törene Şi Jinping’in katıldığı ve gemiyi denetlediği devlet medyası aracılığıyla duyuruldu. Reuters, haberi 07 Kasım 2025 07:03 UTC (Türkiye saatiyle 10:03) olarak geçti. NavalNews ise commissioning (resmî hizmete alma) töreninin 5 Kasım 2025’te gerçekleştiğini aktarıyor; tören görüntüleri ve devlet haber ajansı bildirimleri benzer tarih aralığını işaret ediyor.
Teknik kapasite ve yenilikler
Fujian, Çin’in tamamen yerli tasarlayıp inşa ettiği ilk uçak gemisi kabul ediliyor ve elektromanyetik katapult (EMALS) sistemi taşıyan ilk Çin gemisi olmasıyla dikkat çekiyor — bu teknoloji ABD’nin en yeni Ford-sınıfı carrier’larından sonra dünyada sınırlı sayıda gemide mevcut. Katapult sistemi, daha ağır ve daha donanımlı uçakların gemiden kalkışına izin vererek hava kanadının menzil ve taşıma kapasitesini artırıyor. Gemiye denemeler sırasında J-35, J-15 türevleri ve KJ-600 tipleriyle kalkış-iniş testleri yapıldığı bildirildi.
Boyut, uçak kapasitesi ve güç kaynağı
Analistler Fujian’ın tam yüklü deplasmanının 80.000 tonun üzerinde olduğunu, taşıyabileceği uçak sayısının tahmini 40–60 arasında yer aldığını belirtiyor. Gemi nükleer değil — konvansiyonel (diesel) tahrikli; bu nedenle nükleer gemilere kıyasla seyir ömrü ve menzili sınırlı (tahmini 8.000–10.000 deniz mili civarı) ve düzenli ikmal gerektirecek.
Operasyonel hazır hale gelmesi zaman alacak
Uzmanlar ve açık kaynak izleyicileri, commissioning’in bir dönüm noktası olsa da Fujian’ın tam muharip kabiliyete ulaşmasının zaman alacağını vurguluyor. Reuters’ın aktardığına göre bazı uzmanlar bunun en az bir yıl daha sürebileceğini, çünkü hem havacılık hem gemi sistemlerinin hem de görev grubu lojistiğinin test edilip rutine sokulması gerektiğini söylüyor.
Stratejik anlamı — bölgesel ve küresel yansımalar
EM katapultlu bir carrier, Çin’in Tayvan Boğazı, Güney Çin Denizi ve geniş Pasifik’te daha uzun menzilli hava harekâtları yürütme kapasitesini artırıyor. Bu durum bölgesel aktörleri ve ABD-liderli deniz varlığını izleyen diplomatları ve askeri çevreleri yakından ilgilendiriyor; uzmanlar Fujian’ın özellikle hava keşif ve erken uyarı uçakları (KJ-600 gibi) ile birlikte kullanıldığında Çin’in deniz projeksiyonunu önemli ölçüde güçlendirebileceğini belirtiyor.
Kısa kronoloji
-
17 Haziran 2022: Fujian tersaneden denize indirildi (ilk suya indirme).
-
Mayıs 2024: İlk deniz denemeleri bildirildi.
-
2024–2025: Çok sayıda deniz denemesi ve uçuş testleri yapıldı.
-
5–7 Kasım 2025: Resmî hizmete alma töreni; Şi Jinping törene katıldı ve gemiyi inceledi (haber kaynaklarına göre).
-
Teknoloji1 hafta önceABD Hazine Bakanı Scott Bessent: “Çin, TikTok transfer anlaşmasını onayladı” — Anlaşma haftalar/aylar içinde ilerleyebilir
-
Magazin1 hafta önceSoykırımı dünyaya gösteren fotoğrafçıya büyük ödül
-
Teknoloji7 gün önceKaliforniya’lı Reflect Orbital’ın “Geceleri Güneş Işığı Satma” Projesi Tartışma Yarattı: “Korkunç ve Ürkütücü” İddiaları
-
Son Dakika5 gün önceTürkiye-Ermenistan sınırında 4,2 büyüklüğünde deprem
-
Ekonomi1 hafta önceMerkez Bankası, Papara Elektronik Para A.Ş.’nin faaliyet iznini iptal etti
-
Magazin5 gün önceTürk Hava Yolları Reha Muhtar’ı kara listeye aldı
-
Magazin1 hafta önce“Güller ve Günahlar” setinde kriz: Çalışanlar ücretlerini alamadı, çekimler durdu
-
Son Dakika7 gün önceSON DAKİKA — “İstanbul Senin” soruşturmasında 4 kişi tutuklandı
