Zelenski: Heyetimiz 2 Haziran’da İstanbul’da Olacak; Kiev 40’tan Fazla Rus Uçağını Yok Etti, Saldırılar Devam Ediyor

Açıklama:
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Barış Görüşmeleri için heyetin 2 Haziran 2025’te İstanbul’da olacağını duyurdu. Kiev, derin Rus hava üslerine yönelik sürpriz bir drone saldırısıyla 40’ı aşkın Rus jetini imha etti. Saldırılar hâlâ sürüyor.

Giriş

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya ile yeni barış görüşmelerine hazırlık kapsamında, Ukrayna heyetinin 2 Haziran 2025 Pazartesi günü İstanbul’da bulunacağını resmen açıkladı. Aynı dönemde Kiev, derin Rus hava üslerine düzenlenen gizli drone operasyonuyla 40’tan fazla Rus askeri uçağını yok ettiğini duyurarak savaşın seyrini değiştirme potansiyeli taşıyan bir hamle gerçekleştirdi. Öte yandan, her iki tarafın da saldırıları ve karşı saldırıları sürdürdüğü belirtiliyor.

1. İstanbul’da Beklenen Barış Görüşmeleri

1.1 Görüşmelerin Zamanlaması ve Amacı

Ukrayna lideri Zelenski, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, Savunma Bakanı Rustem Umerov liderliğindeki heyetin, Rusya tarafından İstanbul’da teklif edilen barış görüşmelerine 2 Haziran 2025 Pazartesi günü katılacağını duyurdu. Bu görüşmelerin temel hedefleri arasında tam ve koşulsuz bir ateşkes sağlanması, esir takası ve savaşta kaçırılan çocukların geri iadesi gibi insani konular ön planda yer alıyor.

“Heyetimiz, tam ve koşulsuz ateşkes, esirlerin serbest bırakılması ve zorla götürülen çocukların geri dönüşü konularını masaya yatırmak üzere Pazartesi günü İstanbul’da olacak.”
— Volodimir Zelenski, 1 Haziran 2025

1.2 Heyetin Bileşimi

Resmi duyuruya göre, Ukrayna heyetini Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov yönetecek. İlk tur görüşmeler 16 Mayıs 2025’te yapılmış, ancak başlıca meselelerde anlaşma sağlanamamıştı. İkinci turda ise:

• Türkiye tarafından arabuluculuk desteği,

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın barış sürecindeki rolü ve garantörlüğü,

• NATO ve AB ile entegrasyon yolunda yardım,
  gibi başlıklar öne çıkacak.

1.3 Türkiye ve Diğer Müteşebbislerin Rolü

Türkiye, hem coğrafi konumu hem de diplomatik yaklaşımıyla iki taraf arasında uzun zamandır ara bulucu rolü üstleniyor. Erdoğan’ın daha önce de Karadeniz tahıl koridoru anlaşmasında aktif bir rol oynadığı, öne çıkan hususlardan. Yakın geçmişte Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde tahıl koridorlarını işleterek küresel gıda krizini önlemeye katkı sağlamıştı. Bu defa da güvenlik garantörlüğü ve müzakere masasında arabuluculuk üzerinden sürece destek vereceği değerlendiriliyor.

2. Kiev’in Sürpriz Drone Operasyonu: 40’tan Fazla Rus Uçağı İmha Edildi

2.1 Operasyonun Ayrıntıları

Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) tarafından yürütülen ve “Örümcek Ağı” (Web) kod adlı yaklaşık 18 aylık bir hazırlık sürecinin ardından, Kiev yönetimi derin Rus hava üslerine yönelik kapsamlı bir drone saldırısı düzenledi. Operasyon kapsamında sevkiyat kamyonları içinde gizlenen FPV (First Person View) dronelar, dört farklı Rus askeri hava üssünü hedef aldı ve raporlara göre 41 stratejik bombardıman uçağı (A-50 komuta-kontrol uçakları dâhil) imha edildi.

“Ukrayna, Irkutsk, Ivanovo, Murmansk ve Ryazan’daki hava üslerine yönelik saldırıda 41 bombardıman uçağını yok etti. Bu, bölgedeki ilk onaylı Ukrayna drone operasyonu.”
— Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) yetkilisi, AP

2.2 Stratejik ve Psikolojik Etkileri

Bu büyüklükte bir operasyon, Rusya’nın uzun menzilli gece baskınlarında kullandığı önemli bir askeri aracı olan Tu-95 ve Tu-22M3 bombardıman uçaklarının kaybını beraberinde getirdi. Aynı zamanda A-50 erken uyarı ve kontrol jetlerinin de hedef alınması, Rus hava kuvvetlerinin istihbarat ve radar yeteneklerini ciddi şekilde zayıflatma potansiyeline sahip.

• Askeri Yıkım: 41 uçak, Rus stratejik bombardıman filosunun yaklaşık %10’unu oluşturuyor.

• Moral Üzerine Etki: Rus pilotların ve yer personelinin savaş motivasyonunda dalgalanmalara yol açabilir.

• Güvenlik Eksikliği: Hava üslerinin derinliklerinde bile savunma açıklarının bulunduğunu göstererek, Rusya’nın iç hat güvenliğini sorgulatıyor

2.3 Karşılıklı İddialar ve Gerçek Durum

Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın bu iddiasını yalanlayarak kendi hava savunma sistemlerinin aktif olduğunu ve üslerin zarar görmediğini açıkladı. Ancak uydu görüntüleri ve yerel kaynaklardan gelen bilgiler, dört büyük hava üssünde hareketliliğin kesintiye uğradığını gösteriyor. Bazı uzmanlar, özellikle FPV droneların kullanıldığı bu tür operasyonların gelecekte artabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.

3. Saldırıların Devam Eden Seyri

3.1 Rusya’nın Büyük Ölçekli Drone ve Füze Saldırıları

Ukrayna sınırlarından binlerce kilometre ötede dahi operasyon yapabilen Kiev, aynı zamanda kendi hava savunmasını güçlendirmek zorunda. Rusya, son haftalarda 472 İran yapımı Shahed SİHA ve 7 seyir füzesini tek seferde Ukrayna’ya yönelterek bu yılın en büyük insansız hava aracı saldırısını gerçekleştirdi.

“Rusya, rekor seviyede 472 İHA ve 7 seyir füzesi fırlatarak Ukrayna’ya karşı en büyük hava saldırısını düzenledi.”
— AP Haber Ajansı

Ukrayna’nın hava savunma sistemleri (F-16, Patriot, S-300, Buk-M1 vb.), birçok İHA ve füzeyi etkisiz hâle getirse de, saldırılar sonucunda siviller ve enerji altyapısına yönelik hasarlar yaşanmaya devam ediyor.

3.2 Kritik Kentlerde Durum

• Kiev: Kentteki hava savunma bataryaları, gece boyunca füzelere ve dronelara karşı alarm durumundaydı. Birden fazla enkaz haberi ve patlama sesi rapor edildi; üç sivil yaralı olarak kurtarıldı.

• Harkov: Rus kara birlikleri şiddetli direnişle karşılaşsa da şehrin çevresinde çatışmalar yoğunlaşıyor. Telgraf ve sosyal medya videolarında, sivil altyapıya yönelik bombardıman saldırıları yer aldı.

• Mariupol ve Odesa: Karadeniz üzerinden sivil gemilere yönelik baskınlar ve topçu saldırıları sürüyor; liman tesisleri zarar görüyor.

3.3 Sivillere Etkisi ve İnsani Durum

Birleşmiş Milletler verilerine göre, son üç gün içinde en az 64 sivil hayatını kaybetti, 176’sı yaralandı. Yerinden edilen mülteci sayısı 368 bini buldu. Düşen füzeler ve dronelar, sivillere ait binaları hedef alarak halkta tedirginlik oluşturuyor.

4. Müzakerelerin Beklentileri ve Zorluklar

4.1 Stratejik Öncelikler

Heyetin İstanbul’daki masada üç temel talebi var:

1. Tam ve Koşulsuz Ateşkes: Zamanlı ve kalıcı insani ateşkes.

2. Esirlerin Serbest Bırakılması: Hem askerî hem sivil esirlerin iadesi.

3. Zorla Transfer Edilen Çocukların Geri İadesi: 2022’de Rusya’ya götürülen çocukların evlerine döndürülmesi.

Zelenski, görüşmenin “hazırlık aşaması” olduğunu vurgularken, nihai kararların yüksek seviyede liderler zirvesinde alınması gerektiğini de sözlerine ekledi.

4.2 Olası Engeller

• Rusya’nın Ön Şartları: Rusya, masaya “Nazilerden arındırma” ifadesini bu turda gündeme getirmemesine rağmen; Ukrayna’nın NATO’ya üyelik talebinden vazgeçmesini vs. içerebilecek yeni beklentiler formüle edebilir.

• Türkiye’nin Ara Buluculuğu: Türkiye her iki tarafa da yakın olmakla birlikte, garantörlük sunmakta zorlanabilir; zira Batı’nın yaptırımları ve Rus cephesinin iç siyaset baskıları farklı taleplere yol açıyor.

• AB ve NATO’nun Rolü: Avrupa Birliği ve NATO, Ukrayna’nın savunma ihtiyaçlarını finanse ederken, savaşın devamı halinde desteğin şekli ve hızı tartışma konusu olabilir.

5. Sonuç ve Beklentiler

1. İstanbul Görüşmelerinin Önemi: İstanbul, coğrafi ve diplomatik açıdan hem Doğu hem de Batı’yı birleştiren bir kavşak. Burada taraflar arasında geçici ateşkes sağlanırsa, ilerleyen dönemde daha geniş bir liderler zirvesi için zemin hazırlamış olacaklar.

2. Kiev’in Hava Üssü Operasyonu: 40’ı aşkın Rus uçağının yok edilmesi, Ukrayna’nın saldırı kabiliyetini ve cesaretini gösterirken, Rusya’nın savunma eksikliklerini de ortaya serdi. Gelecek dönemde hem savunma hem de taarruz olasılıkları bu saldırıdan etkilenecek.

3. Siviller ve İnsani Yardım: Sivil kayıpların artmaması ve kritik altyapıların korunması, öncelikli gündem maddeleri olmalı. İstanbul’da muhtemelen insani koridorlar, sığınak güvenliği ve yardımlarla ilgili de kararlar alınacak.

4. Uzun Vadeli Barış: Müzakereler ne kadar umut vadedici görünse de kalıcı barış, liderler düzeyindeki siyasi iradeye bağlı. Özellikle garantör ülkelerin (Türkiye, ABD, AB Üyesi Ülkeler) süreci desteklemesi kritik.