Zaporizhzhia Nükleer Santrali’ne Saldırı: Dumanlar Yükseliyor, IAEA Uyardı

“Ukrayna’daki Zaporizhzhia Nükleer Santrali’ndeki yardımcı tesise düzenlenen saldırı sonrası yükselen dumanlar, Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun (IAEA) açıklamaları ve uluslararası tepkilerin detaylı analizi.”

Olayın Detayları

02 Ağustos 2025 sabahı, Avrupa’nın en büyük nükleer santrallerinden biri olan Zaporizhzhia Nükleer Güç Santrali yakınlarında büyük bir patlama duyuldu ve karmaşık bir duman bulutu yükseldi. Santral yönetimi, ana üretim ünitelerinden 1.200 metre uzaklıktaki yardımcı tesis binalarının hedef alındığını açıkladı. Olay, Enerhodar şehrine yakın bölgede yaşayan halkta panik yarattı ve bölge tahliyeleri gündeme geldi .

IAEA’nın Açıklamaları

Uluslararası Atom Enerji Kurumu (IAEA), Viyana’daki merkezinden yayımladığı ilk bildiride, IAEA ekiplerinin patlama sesleri duyduğunu ve kuzeybatı alanda yoğun siyah dumanlar gözlemlediğini duyurdu. Direktör Genel Rafael Mariano Grossi, şu ana kadar herhangi bir radyasyon sapmasına rastlanmadığını, ancak bölgedeki askeri hareketliliğin nükleer güvenlik için ciddi bir risk oluşturduğunu vurguladı .

Rus Yönetimi ve Yangının Kontrol Altına Alınması

Rus tarafından atanan santral yönetimi ise yangının hızla kontrol altına alındığını ve soğutma sistemlerine zarar gelmediğini bildirdi. Moskova destekli yetkililer, tesisin bütün kritik ekipmanının çalışır durumda olduğunu ve uluslararası tehlike seviyesinin “minimum” düzeyde olduğunu iddia etti .

Uluslararası Tepkiler

• Ukrayna Hükûmeti: Kiev yönetimi, saldırının Rus güçleri tarafından gerçekleştirildiğini savunarak, “nükleer terörizm” olarak nitelendirdi.

• AB ve NATO: Brüksel’de toplanan bakanlar, IAEA’nın derhal yerinde incelemeye başlaması talimatını verdi. NATO Genel Sekreteri, santralin uluslararası koruma hattı altına alınması çağrısında bulundu.

• Sivil Toplum: Uluslararası Çevre Örgütleri, sürekli çatışma bölgelerinde nükleer tesislerin korunmasının acil bir insani güvenlik meselesi olduğunu tekrarladı.

Bu tepkiler, hem diplomatik alanda hem de saha koşullarında hızlı ve koordineli bir krize müdahale gerekliliğini ortaya koydu.

Nükleer Güvenlik Endişeleri ve Geleceğe Bakış

1. Soğutma Sistemleri: Kritik soğutma devrelerinin kesintisiz çalışması zorunlu; herhangi bir arıza, radyasyon sızıntısına kapı aralayabilir.

2. IAEA Gözetimi: Kurum, bölgedeki ekibi takviye ederek sürekli gözetim ve anlık raporlama sistemleri kurdu.

3. Yedekleme Planları: Ukrayna’nın ulusal enerji altyapısında acil müdahale senaryoları güncellendi; diğer reaktörlerin güvenliği için alternatif besleme hatları hazır bekletiliyor.

4. Uluslararası Hukuk: Nükleer tesislerin “askeri hedef” kapsamından çıkarılması için Birleşmiş Milletler nezdinde yeni bir karar tasarısı hazırlanıyor.

Bu önlemler, olası bir ikinci saldırı veya kazanın önüne geçilmesini amaçlıyor.

Sonuç

Zaporizhzhia’daki bu son gelişme, ülke içinde ve dünya kamuoyunda nükleer güvenlik endişelerini yeniden alevlendirdi. IAEA’nın titiz takibi ve uluslararası toplumun hızlı müdahalesi, bölgedeki riskin yönetilmesinde kritik rol oynayacak. Ancak saha şartlarının hızla kötüleştiği bir ortamda, sürekli ve şeffaf bilgi akışı, hem yerel halkın hem de küresel güvenliğin vazgeçilmezi haline geldi.