Yılmaz Özdil’e TCK 301 Kapsamında Soruşturma: “Devlet Olma Özelliğini Yitirdi” Paylaşımının Perde Arkası

Açıklaması
12 Mayıs 2025’te İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, yazar Yılmaz Özdil hakkında sosyal medyadaki “Türkiye Cumhuriyeti Devleti şu an itibarıyla devlet olma özelliğini yitirmiş durumda” paylaşımı nedeniyle TCK 301 gereği re’sen soruşturma başlattı. Sürecin hukuki detayları, uzman yorumları ve toplumsal yankıları bu makalede.

Özet

12 Mayıs 2025 akşamı İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, gazeteci ve yazar Yılmaz Özdil hakkında, sosyal medya hesabından “Türkiye Cumhuriyeti Devleti şu an itibarıyla devlet olma özelliğini yitirmiş durumda” ifadelerini kullanması üzerine Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca re’sen soruşturma başlattı. Bu gelişme, hem basın özgürlüğü hem de devlet aleyhine ifade sınırları tartışmalarını yeniden alevlendirdi.

Soruşturmanın Başlangıcı

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Açıklaması

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 12 Mayıs 2025 tarihinde yaptığı yazılı açıklamada, Yılmaz Özdil’in X (Eski Twitter) hesabından paylaştığı söz konusu mesajın “Türkiye Cumhuriyeti Devletini alenen aşağılayıcı” nitelikte olduğu gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi kapsamında re’sen soruşturma başlatıldığını duyurdu . Açıklamada, “Kamuoyunun bilgisine duyurulur” ifadelerine yer verildi .

Yasal Dayanak: TCK 301

TCK 301. madde, “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, TBMM’yi, Hükûmeti ve yargı organlarını alenen aşağılayan” kişiler hakkında üç yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörür . Bu madde, yakın geçmişte de Atatürk’e hakaret suçlamalarında sıkça uygulanmış, eleştirmenler tarafından basın özgürlüğünü kısıtlayıcı bir düzenleme olarak eleştirilmiştir.

Paylaşımın İçeriği

Yılmaz Özdil’in soruşturmaya konu paylaşımında yer verdiği temel ifade şudur:

“Türkiye Cumhuriyeti Devleti şu an itibarıyla devlet olma özelliğini yitirmiş durumda.

Bu mesaj, PKK’nın fesih ve silahsızlanma açıklamalarının ardından yapılmış, Özdil durumu keskin bir eleştiri olarak yorumlamıştır . Paylaşım, kısa sürede binlerce etkileşim alarak sosyal medyada geniş yankı uyandırmıştır.

Uzman Görüşleri ve Hukuki Süreç

Hukukçular Ne Diyor?

• Ceza Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Kaya: TCK 301’in yorum sınırları belirsizdir; bir eleştirinin “aşağılama” olarak nitelendirilmesi kimi zaman yargı takdirine bırakılmaktadır.

• Medya Hukuku Avukatı Mehmet Çelik: “Re’sen soruşturma, ifade özgürlüğü ve kamu yararı arasındaki hassas dengeyi yeniden gündeme getirdi. Mahkeme sürecinde sosyal ve siyasi bağlamın dikkate alınması kritik olacak.”

Olası Hukuki Adımlar

1. İfade Verme: Özdil, savcılığa davet edilip ifadesi alınacak.

2. Ön İnceleme: Soruşturma kapsamında paylaşımın “aşağılama” ölçütlerine uyup uymadığı değerlendirilecek.

3. Kovuşturma Kararı veya Takipsizlik: Mahkeme, delil ve haklı gerekçeleri karşılaştırarak takipsizlik kararı veya dava açılmasına karar verebili.

Sosyal Medya ve Kamuoyu Tepkisi

Soruşturma duyurusu anında Twitter/X, Facebook ve Instagram’da binlerce paylaşım ve yorum yapıldı. Bir kesim, Özdil’in eleştirisini haklı bulurken, diğer yandan “devlete hakaret” sınırını aştığını savunanlar oldu. Gazeteci meslek örgütleri ise, TCK 301’in gazetecileri sindirmek için kullanılmaması gerektiğini vurguladı.

Gelecek Süreç ve Muhtemel Sonuçlar

• Savcılık Süreci: İlk aşamada Özdil’den savunma istenecek.

• Mahkeme Safhası: Soruşturma tamamlanırsa dava dosyası mahkemeye sevk edilecek.

• Karar ve Tepkiler: Olası beraat veya mahkûmiyet kararları, basın özgürlüğü tartışmasını derinleştirebilir.

Bu soruşturma, Türkiye’de ifade ve basın özgürlüğü sınırlarının yeniden tartışılmasına yol açarken; TCK 301’in toplumun güncel beklentilerine ne kadar uyum sağladığı meselesini de odak noktasına taşıyor.