TÜRKİYE KENDİ YERLİ NÜKLEER REAKTÖRÜNÜ GELİŞTİRMEYE HAZIRLANIYOR

Tarih / Saat: 14 Eylül 2025 — 10:39 (TSİ).
Okuma süresi: Yaklaşık 3 dakika.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin nükleer enerji teknolojilerinde yerli kapasiteyi güçlendirmek amacıyla **“Yerli Nükleer Reaktör Geliştirilmesi Çağrısı”**nı başlattıklarını açıkladı. Çağrı kapsamında Türk sanayisi, araştırma enstitüleri ve üniversitelerin iş birliğiyle yüksek teknolojiye sahip, güvenli ve çevre dostu reaktör tasarımları ve bileşenleri geliştirilmesi hedefleniyor. Başvurular rip.sanayi.gov.tr üzerinden 31 Aralık 2025 tarihine kadar kabul edilecek.

Çağrının amacı ve kapsamı

Bakan Kacır’ın duyurusuna göre amaç, “Milli Teknoloji Hamlesi” vizyonu çerçevesinde nükleer enerji teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak, enerji güvenliğini güçlendirmek ve net sıfır emisyon hedefine katkı sağlamak. Çağrı; reaktör çekirdeği, güvenlik sistemleri, paslanmaz çelik ve özel alaşımlar, kontrol sistemleri ile reaktörlerin tasarım, simülasyon ve modelleme çalışmalarını kapsayacak şekilde tasarlandı. Resmî açıklamada, çalışmaların TENMAK, TÜBİTAK enstitüleri ve üniversitelerin katılımıyla yürütüleceği vurgulandı.

Kimler başvurabilir — başvuru süreç ve son tarih

Çağrıya Türk sanayi şirketleri, araştırma ve teknoloji enstitüleri ile üniversitelerin ortaklık teklifleriyle başvurması bekleniyor. Başvurular elektronik ortamda rip.sanayi.gov.tr adresindeki başvuru portalı üzerinden alınacak; son başvuru tarihi 31 Aralık 2025 olarak ilan edildi. Başvuru rehberi ve teknik ekler çağrı duyurusunun bulunduğu portaldan erişilebiliyor.

Neden şimdi? (Bağlam)

Türkiye’de halihazırda inşa ve devreye alma süreçleri süren projeler (Akkuyu NGS vb.) bulunuyor; ancak bu çağrı, yalnızca enerji üretimi değil aynı zamanda teknoloji geliştirme, yerlileştirme ve uzun vadeli stratejik bağımsızlık hedeflerine hizmet ediyor. Uzmanlar, yerli tasarım ve bileşen geliştirilmesinin tedarik zinciri risklerini azaltabileceğini, yerlileştirmenin ekonomi ve istihdam açısından olumlu yansımaları olacağını belirtiyor. (İlgili projeler ve mevcut durum için haber arşivleri ve resmi proje sayfalarına bakılabilir.)

Beklenen adımlar ve takvim

• Kısa vadede (2025 sonu): Çağrıya gelen başvuruların değerlendirilmesi ve ön seçmeler.

• Orta vadede: Seçilen projeler için prototip/ara dönem çalışmaları, simülasyonlar ve test altyapısının kurulması.

• Uzun vadede: Onaylanmış tasarımların seri üretim/entegrasyon ve saha uygulamalarıyla ticarileştirilmesi (tüm bu aşamalar regülasyonlar, güvenlik incelemeleri ve uluslararası standartlara göre ilerleyecek).

Not: Çağrı fazı, doğası gereği AR-GE ve tasarım odaklıdır; gerçek güç üretimine yönelik reaktör inşası için ilave izinler, lisanslamalar ve uluslararası iş birlikleri gerekmektedir.