SON DAKİKA — Endonezya’da Semeru püskürdü: Büyük piroklastik akış riski ve geniş kül bulutu

SON DAKİKA — Endonezya’da Semeru püskürdü: Büyük piroklastik akış riski ve geniş kül bulutu

FatihDoganMedya / Özel Haber
Tarih: 18 Kasım 2025 — Saat (Yerel, GMT+7): 06:11 | Saat (İstanbul, GMT+3): 02:11
Okuma süresi: ~3 dakika

Endonezya’nın Java adasındaki aktif yanardağ Semeru bugün sabah yerel saatle 06:11’de yeniden patladı; kül sütunu yaklaşık 800 metre yüksekliğe çıktı. Yetkililer başta Besuk Kobokan vadisi olmak üzere güneydoğu sektöre ilişkin piroklastik akış (hot cloud), lahar (çamur akışı) ve kızgın kaya parçaları tehlikesi nedeniyle geniş güvenlik uyarıları yayımladı.

Detaylar

• Olay zamanı ve gözlemler: Semeru’nun 18 Kasım 2025 sabahındaki patlaması, PVMBG (Endonezya Volkanoloji ve Jeolojik Tehlike Azaltma Merkezi) raporlarına göre seismografik kayıtlarda 22 mm maksimum genlik ve 112 saniyelik bir aktiviteyle eşlik etti; kül sütunu yoğun ve gri-beyaz tonlarda olup rüzgâr yönüne doğru sürüklendi. Gözlemler ash-cloud yüksekliğini yaklaşık 800 m (zirve üzerinde) olarak kaydetti.

• Yetkili uyarıları ve risk kuşağı: PVMBG, başta Besuk Kobokan olmak üzere güneydoğu sektördeki vadiler boyunca sıcak bulut (pyroclastic flow), lav parçacıkları ve yağışla tetiklenebilecek laharlara karşı uyarıda bulundu. Kurum, özellikle zirveye yakın 8 km’ye varan riskli alanlar konusunda dikkat çekti; ayrıca nehir kenarlarında 500 m uzaklık ihlallerinin tehlike yaratabileceğini ve bazı akışların 13 km’ye kadar ilerleyebileceğini belirtti. Yerel yetkililer vatandaşları tehlike bölgelerinden uzak durmaya çağırdı.

• Piroklastik akış uyarısı: Semeru son dönemde devam eden strombolian tarzı etkinlik ve zaman zaman kuvvetli patlamalarla izleniyor; uzmanlar sıcak bulut (wedhus gembel / pyroclastic flow) ve lav-avalanche riskinin yüksek olduğunu; bu yüzden vadiler ve nehir yataklarının (özellikle Besuk Kobokan, Besuk Bang, Besuk Kembar, Besuk Sat) tehlike altındaki alanlar olarak takip edildiğini bildiriyor. Bazı gözlem ve video kayıtları, yamaçlarda hızlı hareket eden yoğun akışların görüldüğüne işaret ediyor.

• Etkilenen yerleşimler ve altyapı: Resmi açıklamalarda şu ana dek geniş ölçekli can kaybı veya toplu tahliye bildirilmedi; ancak yetkililer riskli alanlarda yaşayanların tedbir almasını, tarım ve turistik faaliyetleri durdurmasını ve taşkın/çamur riski nedeniyle nehir yataklarından uzak durulmasını istedi. Bölgedeki yollar ve küçük yerleşimlere yönelik durumun gelişmesine göre ek tedbirler alınabileceği belirtildi.

Kısa bilimsel arka plan

Semeru, Java’nın en yüksek zirvesi olmamakla birlikte (3.676 m), Java’daki en aktif yanardağlardan biridir ve tarihsel dönemde sık sık strombolian patlamalar, lav-avalanche ve piroklastik akışlara neden olmuştur. Semeru’nun faaliyetleri yerel hidrolojiyi ve yerleşim alanlarını doğrudan etkileyebilmektedir; geçmişte de sıcak bulutların birkaç kilometre ilerleyerek büyük tahribe yol açtığı belgelenmiştir.

Ne yapılmalı? (Yerel halk ve ziyaretçiler için kısa rehber)

• PVMBG ve yerel yönetimin uyarılarına uyun; tehlike bölgesine yaklaşmayın.

• Nehir yatakları, vadiler ve alçak kesimlerden uzak durun (lahar riskine karşı).

• Kül yağışı varsa dışarıda korunmalı, maske/bez kullanın; su kaynaklarını koruyun.

• Güncel resmi duyuruları takip edin; arama-kurtarma ve afet yönetimi talimatlarına uyun.