Son Dakika: ABD, Alaska’daki Arctic Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı’nı (ANWR) petrol ve doğalgaz sondajına açtı

Son Dakika: ABD, Alaska’daki Arctic Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı’nı (ANWR) petrol ve doğalgaz sondajına açtı

Tarih: 23 Ekim 2025 — Saat: 22:55 (Türkiye Saati, UTC+3) — Okuma süresi: 4 dakika

ABD İçişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanı Doug Burgum öncülüğünde Arctic Ulusal Yaban Hayatı Sığınağı’nın (ANWR) kıyı ovası (Coastal Plain) bölgesindeki 1,56 milyon acre’a kadar alanı petrol ve doğalgaz kiralamalarına açacağını duyurdu. Karar, daha önce Biden yönetiminin iptal ettiği bazı ruhsatların yeniden yürürlüğe konmasını ve 2021’de verilen yedi ruhsatın tekrar tanınmasını içeriyor; çevreciler, Yerli topluluklar ve bazı bilim insanları karara sert tepki gösterdi.

Haberin ayrıntıları

ABD İçişleri Bakanlığı, bugün yaptığı duyuruda ANWR kıyı ovasındaki tüm 1.563.500 acre (yaklaşık 1,56 milyon acre) alanın petrol ve doğalgaz kiralama programına açılacağını bildirdi. İçişleri Bakanı Doug Burgum tarafından yürütülen bu adım, Biden yönetiminin daha sınırlayıcı uygulamalarını tersine çeviriyor ve Trump yönetiminin ikinci dönem enerji politikasının bir parçası olarak sunuluyor.

İçişleri Bakanlığı ayrıca 2021’de Alaska Sanayi Geliştirme ve İhracat Kurumu’na (AIDEA) verilen ve Biden döneminde iptal edilen yedi ruhsatın yeniden tanınacağını ve ilgili idari işlemlerin hızlandırılacağını açıkladı. Bu hamle, geçen yıllarda mahkeme kararlarıyla şekillenen hukuki sürecin ardından geliyor.

Neden tartışmalı?

ANWR, kutup ayıları, porcupine karibu sürüsü ve çok sayıda göçmen kuş için kritik habitat barındırır; ayrıca Gwich’in ve diğer Alaska Yerli toplulukları için kültürel ve besin güvenliği açısından büyük önem taşır. Çevre örgütleri ve Yerli temsilciler, bölgenin endüstriyel kullanıma açılmasının ekosistemi ve yerli geçim kaynaklarını tehdit edeceğini belirtiyor. Karara karşı çıkan örgütler derhal yasal ve saha düzeyinde tepki ve itirazlarını sürdüreceklerini açıkladı.

Şirketlerin ilgisi belirsiz

Bölgedeki sondaj maliyetlerinin yüksek olması ve altyapı eksiklikleri nedeniyle daha önce yapılan ihale ve ruhsat süreçlerinde büyük petrol şirketlerinin sınırlı ilgi gösterdiği, hatta bazı ihale turlarında teklif gelmediği kaydedilmişti. Uzmanlar, sahadaki ekonomik fizibilitenin enerji fiyatları, altyapı yatırımları ve finansman koşullarına bağlı olduğunu vurguluyor

Hukuki ve siyasi arka plan

2017 vergi yasası ile ANWR kıyı ovada sınırlı sondaj izni yoluna açılmış; Biden yönetimi 2023’te bazı ruhsatları iptal etmiş, daha sonra federal mahkemeler bu iptallere ilişkin kararlar vermişti. Yeni adım, hem yönetim politikası değişikliğinin hem de mahkeme süreçlerinin sonucunu yansıtıyor. Kongre ve ilgili federal kurumların ilerleyen süreçte yapacağı düzenlemeler ve açacağı ihaleler, uygulamanın kapsamını belirleyecek.

Tepkiler (kısa)

• Çevre örgütleri: Kararın iklim ve biyolojik çeşitlilik açısından tehlike oluşturduğunu, yasal mücadele ve kampanyaları sürdüreceklerini açıkladı.

• Alaska’daki bazı yerel ve ekonomik aktörler: Bölgesel kalkınma ve istihdam fırsatları olarak gördüler; altyapı ve yatırım beklentisi var.

• Yerli topluluk temsilcileri (Gwich’in vb.): Kararın kültürel ve geçim zararları doğuracağı endişesiyle eleştirilerde bulundu.

Ne olacak? (Kısa analiz)

İçişleri Bakanlığı’nın duyurusu, ruhsatlandırma süreçleri, çevresel değerlendirmeler (NEPA) ve muhtemel hukuki itirazlar nedeniyle uygulamada adım adım ilerleyecek. Sahanın ticarileşmesi için altyapı yatırımları ve şirket talepleri belirleyici olacak; uzmanlar, kararın derin ve uzun vadeli ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri olacağını belirtiyor.