Sivas Deliler Fayı’nda Deprem Gerçeği: 7.0 Büyüklük Teorisi Çürüdü mü?

Açıklaması
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fikret Koçbulut liderliğindeki paleosismolojik kazılar, Deliler Fayı’nın sahada 7.0 büyüklüğünde deprem üretemeyeceğini gösterdi. Bölgedeki yüz binlerce nüfusun geleceğini şekillendirecek bu araştırmanın ayrıntıları ve deprem riskine dair uzman görüşleri makalemizde.

1. Giriş

Türkiye, “Deprem Kuşağı” üzerinde yer alması sebebiyle sürekli gündemdeki en kritik meselelerden birini çözümsüz bırakıyor. Son dönemde Sivas ve çevresindeki aktif fay hatlarına yönelik yürütülen paleosismolojik çalışmalar, bölgedeki gerçek risk profilini bilimsel verilere dayalı olarak ortaya koyuyor. Bu çalışmanın en dikkat çeken sonucu ise, uzun zamandır “7.0 büyüklüğüne kadar deprem üretebilir” denilen Deliler Fayı hakkında oldu

2. Araştırmanın Kapsamı ve Yöntem

• Yürütücü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü

• Proje: “Türkiye’nin Diri Faylarının Paleosismolojisi” (AFAD, Belediyeler Birliği ve MTA destekli)

• Hedef Fay Hattı: Sivas–Kayseri hattını oluşturan Deliler Fayı’nın üç segmenti (Bünyan, Sarıoğlan‑Gemerek, Dökmetaş)

• Yöntem: Fay hattı boyunca açılan hendeklerden alınan stratigrafik örneklerin laboratuvarda tarihlendirilmesi ve geçmiş sismik etkinliklerin belirlenmesi

3. Deliler Fayı İncelemesinin Ana Bulguları

1. Hendek Çalışmaları:

   • Geçen yıl Bünyan, Sarıoğlan‑Gemerek segmentlerinde üç hendek

   • Bu yıl Şarkışla (Hacıyusuf ve Samankaya köyleri) ile Altınyayla‑Başyayla’daki hendekler

2. Stratigrafik Veriler:

   • Hendek kesitlerinde, yüzey kırığı oluşturan büyük ölçekli paleo-deprem belirtilerini doğrulayacak belirgin katman yokluğu

3. Tarihlendirme Sonuçları:

   • Henüz kesin tarih çalışmaları tamamlanmamış olsa da, fayın son büyük hareketinin birkaç bin yıl öncesine kadar uzanmadığı izlenimi

   • 

4. “7 Büyüklüğü” Tartışması

Prof. Dr. Fikret Koçbulut’un arazi gözlemleri ve hendek incelemeleri sonucunda vardığı kanaat şöyle özetleniyor:

“Teorik hesaplamalar, fay uzunluğuna dayalı formüllerle 7.0’a kadar deprem üretebileceğini söylüyor. Ancak sahada açtığımız altı hendek ve katman analizlerimiz, Deliler Fayı’nın hareket potansiyelinin bu denli yüksek olmadığını gösteriyor.”

Bu açıklama, hem yerel yönetimlerin hem de afet planlamacılarının risk değerlendirmelerini yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılıyor.

5. Sonuç ve Öneriler

• Risk Yönetimi: Bölgesel planlamalarda, “7+” senaryoları birincil risk olarak değil, daha düşük büyüklük olasılıklarına göre hazırlık yapmak daha gerçekçi.

• Hızlı Yayılım: Proje tamamlandığında, fayın paleosismolojik tarihçesi netleşecek; bu da bina kodları ve acil durum senaryolarına temel oluşturacak.

• Sürekli İzleme: Yerel istasyon ve jeoteknik donanım takviyesi ile fay hattının gerçek zamanlı takibi sağlanmalı.

Bölgedeki yüz binlerce kişi için güvenli gelecek, bilimsel veriler ile planlanmış önlemlerle mümkün olacaktır.

Hazırlayan: [FATİH DOGAN ]
Yayın Tarihi: 26 Temmuz 2025