Rekabet Kurumu’ndan Netflix, Disney+, Exxen, BluTV, Amazon ve Gain’e Yönelik Soruşturma: Dijital Platformlarda Rekabet İhlalleri

Günümüz dijital medya dünyasında, film ve dizi platformları tüketici tercihlerinde önemli rol oynarken, rekabetin sağlanması sektördeki yenilik ve kalite açısından da kritik hale geliyor. Bu bağlamda, Rekabet Kurumu’nun abonelik temelli video hizmeti sunan dijital platformları yakından incelemeye alması dikkat çekiyor. Netflix, Disney+, Exxen, BluTV, Amazon ve Gain gibi devlerin, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde rekabet ihlali yapıp yapmadıkları konusunda yürüttükleri soruşturma, sektöre yönelik önemli bir denetim olarak öne çıkıyor.

Soruşturmanın Arka Planı ve Amacı

Rekabetin Korunması ve Hukuki Çerçeve

Rekabet Kurumu, film, dizi ve diğer kreatif yapım içeriklerinin yayınlanmasına yönelik abonelik temelli dijital hizmetlerin, sektördeki rekabeti olumsuz etkileyebilecek uygulamalara ev sahipliği yapıp yapmadığını araştırıyor. Bu incelemenin temel hukuki dayanağı, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’dur. Kurum, özellikle;

• Münhasırlık Koşulları: Platformların yapımcı, dağıtıcı ve telif hakkı sahipleriyle yaptıkları lisans anlaşmalarında tek taraflı münhasırlık şartları getirip getirmediklerini,
• Ayrımcılık İddiaları: Oyuncular, yönetmen, senarist ve diğer yetenek kadrosuna yönelik uygulamalarda ayrımcılık yapılıp yapılmadığını,
• Kayırmacılık Uygulamaları: Kendi orijinal yapımlarını bağımsız içeriklerle rekabetin önüne koyup koymadıklarını

konusunda soruşturma yürütüyor.

Soruşturmanın Başlatılma Süreci

Rekabet Kurulu, 27 Şubat 2025 tarihli toplantısında elde ettiği bilgi ve belgeler ışığında, bu platformların rekabeti kısıtlayıcı uygulamalarda bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla soruşturma başlatma kararı aldı. Soruşturma, 25-08/185-M sayılı karar kapsamında, söz konusu dijital platformların faaliyetlerinin detaylıca incelenmesini içeriyor. Eğer ihlaller tespit edilirse, kurum idari yaptırımlar ve para cezaları uygulama yoluna gidebilir.

İncelenen Uygulamalar ve İddialar

Münhasırlık Anlaşmaları ve Lisans Şartları

Soruşturmanın en dikkat çekici noktasından biri, Netflix başta olmak üzere tüm platformların, içerik sağlayıcıları ile yaptıkları lisans anlaşmalarında uyguladıkları münhasırlık şartlarıdır. Bu durum, yapımcılar ve telif hakkı sahipleri açısından piyasadaki rekabetin azalmasına, dolayısıyla farklı içeriklerin tüketiciye ulaşmasında kısıtlamalara neden olabilir. Ayrıca;

• Yetenek Kadrosuna Yönelik Şartlar: Platformların, oyuncular, yönetmenler ve senaristler gibi sektör profesyonelleri ile akdettiği anlaşmalarda uyguladıkları özel şartlar da rekabeti kısıtlayıcı nitelikte değerlendirilebilmektedir.
• Orijinal İçerik Kayırmacılığı: Kendi orijinal yapımlarını, bağımsız yapımcıların içeriklerine tercih etme durumları da, rekabet ihlali kapsamında ele alınmaktadır.

Dijital Platformların Rekabet Üzerindeki Etkisi

Bu soruşturmanın kapsamına giren dijital platformlar, yalnızca tüketici alışkanlıklarını şekillendirmekle kalmayıp, aynı zamanda içerik üretim süreçlerine de doğrudan müdahil oluyor. Rekabetin sınırlanması, hem sektördeki çeşitliliği hem de yenilikçi içerik üretimini olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla:

• Tüketici Çıkarlarının Korunması: Rekabetin sağlanması, izleyiciye daha geniş içerik yelpazesi ve daha uygun fiyatlarla hizmet sunulması açısından büyük önem taşımaktadır.
• Sektörel Dinamiklerin Dengelenmesi: Platformların rekabet kurallarına uygun hareket etmesi, sektörde adil rekabet ortamının oluşmasını ve uzun vadede sektörün sağlıklı büyümesini destekleyecektir.

Soruşturmanın Olası Sonuçları ve Beklentiler

İdari Yaptırımlar ve Para Cezaları

Eğer Rekabet Kurumu, soruşturma sonucunda ihlal tespit ederse, ilgili platformlara yönelik idari yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar, hem para cezaları hem de sözleşme şartlarının yeniden gözden geçirilmesi şeklinde olabilir. Böylece, platformların uygulamalarını yeniden düzenlemesi ve rekabet kurallarına uygun hale getirilmesi hedeflenmektedir.

Sektöre Yansımalar

Bu tür soruşturmalar, dijital yayın sektörü için bir uyarı niteliği taşıyor. Rekabet Kurumu’nun müdahalesi, sadece mevcut uygulamaların değil, aynı zamanda gelecekteki iş modellerinin de şekillenmesinde etkili olacaktır. Özetle:

• Rekabetin Artırılması: Platformların rekabeti sınırlayan uygulamalardan uzaklaşması, sektörde daha adil bir rekabet ortamı yaratacaktır.
• Tüketici Faydası: Rekabetin sağlanması, içerik çeşitliliğinin artmasına, fiyatların rekabetçi düzeyde kalmasına ve hizmet kalitesinin yükselmesine yol açacaktır.
• Yenilikçi Yaklaşımlar: Soruşturmanın sonuçlarına göre, dijital yayın devlerinin yeni stratejiler geliştirmesi ve iş modellerini yenilemesi beklenebilir.

Sonuç: Dijital Medya Sektöründe Adil Rekabetin Önemi

Rekabet Kurumu’nun Netflix, Disney+, Exxen, BluTV, Amazon ve Gain’e yönelik başlattığı soruşturma, dijital medya sektöründeki rekabetin sağlanması açısından kritik bir adım olarak görülüyor. Abonelik temelli video hizmetlerinin hızla büyüdüğü bu dönemde, sektör oyuncularının rekabeti kısıtlayıcı uygulamalardan kaçınması, hem tüketicilerin hem de içerik üreticilerinin yararına olacaktır. Bu süreç, adil rekabetin desteklenmesi ve dijital platformların daha şeffaf bir yapıya kavuşması için önemli bir örnek teşkil ediyor.

Gelecek süreçte, Rekabet Kurumu’nun soruşturma bulgularına göre alacağı kararlar, dijital yayın sektörünün işleyişinde önemli değişikliklere yol açabilir. Sektör paydaşları, uygulanan düzenlemelere uyum sağlayarak hem rekabeti artırmalı hem de tüketici çıkarlarını gözeten stratejiler geliştirmelidir.