O Mahur Beste Çalar Müjgan’la Ben Ağlaşırız: Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan’ın 53. Ölüm Yıldönümü

Açıklaması:
6 Mayıs 1972’de idam edilen Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın anısına Attila İlhan’ın ölümsüz dizesi “O mahur beste çalar Müjgan’la ben ağlaşırız” eşliğinde hazırlanan bu detaylı makalede; şiirin doğuş öyküsü, idam süreci ve her yıl düzenlenen anma etkinlikleri ele alınıyor.

Özet

6 Mayıs 1972 sabahı, Türkiye’nin genç devrimci önderleri Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam haberi, şair Attila İlhan’ın ünlü “Mahur Beste” şiirini doğurmuş; şiirin “O mahur beste çalar Müjgan’la ben ağlaşırız” dizesi, o büyük acının simgesi haline gelmiştir  Aradan 53 yıl geçmesine rağmen bu satırlar, her yıl 6 Mayıs’ta ülkenin dört bir yanında anma törenlerinde dile getiriliyor, genç kuşaklara hafızalarda unutulmaz bir iz bırakıyor .

Attila İlhan ve “Mahur Beste” Şiirinin Doğuşu

Şiirin İlham kaynağı

Attila İlhan, 6 Mayıs 1972 sabahı Karşıyaka vapurundayken, antika radyosundan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam haberini alır . Dalgaların hırçınlığında dökülen ilk dizeler, şairin yüreğindeki acıyı “Şenlik dağıldı bir acı yel kaldı bahçede yalnız / O mahur beste çalar Müjgan’la ben ağlaşırız” mısralarıyla ölümsüzleştirir .

Dizedeki derin anlam

“Müjgan” kelimesi, Türkçede “kirpik” anlamına gelir; burada şiirin ana teması olan yalnızlık ve hüznün mecazi sembolüdür. İlhan, üç gencin asıldığı o soğuk günün hüzün melodisini, “mahur beste” ifadesiyle bir ağıda dönüştürür .

6 Mayıs 1972: Deniz, Yusuf, Hüseyin’in İdamı

Tarih ve yer bilgisi

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972’de, sabaha karşı saat 01.00 ile 03.00 arasında Ankara Ulucanlar Cezaevi’nde idam edilmişlerdir . Her üçü de o dönemde 25 yaşındaydı .

Siyasal ve toplumsal etkiler

İdam kararları, Türkiye’de 1970’ler siyasi atmosferinin en tartışmalı olaylarından biri oldu. Genç devrimcilerin yanı sıra yargı, medya ve kamuoyu da uzun süre bu kararın hukuki ve ahlaki boyutlarını sorguladı

Anma Etkinlikleri

Ankara’daki anma

Her yıl 6 Mayıs’ta CHP, öğrenci dernekleri ve çeşitli sol örgütler, Ulucanlar Cezaevi Müzesi önünde bir araya gelip anma programları düzenliyor . Ardından Karşıyaka Mezarlığı’nda toplu anma töreni gerçekleştiriliyor .

Mersin ve Antalya’daki anmalar

Mersin’de, 68 Kuşağı temsilcileri ve genç aktivistler, 53. anma etkinliklerine katıldı  Antalya’da ise AKD Şubesi’nin düzenlediği törenle üç devrimci genç saygıyla anıldı

Şiirin Günümüzdeki Yankıları ve Önemi

• Kültürel etki: “Mahur Beste” dizeleri, şiir ve müzik dünyasında pek çok sanatçıya ilham verdi; Ahmet Kaya’nın seslendirmesiyle geniş kitlelere ulaştı

• Edebî değer: Şiir, tevriye sanatıyla işlenmiş imgeleri ve duygu yoğunluğuyla Türk şiirinin unutulmaz örneklerinden biri olarak kabul edilir .

• Toplumsal hafıza: Genç devrimcilerin anısına her yıl düzenlenen anmalar, “Mahur Beste” dizelerini nesiller arası köprü haline getirir; Türkiye’nin yakın tarihiyle yüzleşmesini sağlar