Gündem
MP Materials, Pentagon ve Ma’aden Suudi Arabistan’da ortak nadir toprak rafinerisi kuruyor
MP Materials, Pentagon ve Ma’aden Suudi Arabistan’da ortak nadir toprak rafinerisi kuruyor
Tarih / Saat: 20 Kasım 2025 | 20:00 (TSİ)
Okuma Süresi: 4 dakika
Yazar: FatihDoğanMedya Haber Merkezi
ABD’li MP Materials, Suudi Arabistan’ın devlet madencilik şirketi Ma’aden ve ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ile birlikte Suudi Arabistan’da entegre nadir toprak işleme/rafinaj tesisi kurmak üzere ortak girişim (JV) kurdu. Anlaşma, Ma’aden’in en az %51 kontrol payına sahip olduğu; MP Materials ve ABD tarafının toplamda %49 pay ile projede yer alacağı şeklinde tasarlandı. Proje, küresel nadir toprak tedarik zincirini Çin egemenliğinden uzaklaştırma hedefinin bir parçası olarak sunuluyor.
Detaylar — Ne, Kim, Nasıl?
-
Taraflar: MP Materials (ABD), Saudi Arabian Mining Company — Ma’aden (Suudi Arabistan) ve ABD Savunma Bakanlığı/Pentagon
-
Ortaklık Yapısı: Kamuya yansıyan bilgilere göre Ma’aden en az %51 pay ile kontrol elementi taşırken, MP Materials ile ABD tarafının toplamda %49 hisseye sahip olması planlanıyor. Bu oranlar resmi şirket duyurularına dayandırılıyor.
-
Projenin Kapsamı: Sadece ayrıştırma/rafinaj değil; madencilikten ayırma, rafinaj ve mıknatıs (magnet) üretimine kadar “tam değer zinciri” kurulması hedefleniyor. Ayrıca mıknatıs üretimi ve ileri işlemler için çalışmaların değerlendirilmesi gündemde.
Neden Önemli? Stratejik ve Ekonomik Arka Plan
Nadir toprak elementleri (NTE) elektrikli araçlar, rüzgâr türbinleri, savunma sistemleri ve yüksek teknolojili elektronikler için kritik önemde. Küresel işleme kapasitesinin büyük kısmı uzun süredir Çin merkezli olduğundan, ABD ve müttefikleri alternatif tedarik kaynakları oluşturmak için hamleler yapıyor. Bu ortaklık, Washington-Riyad ekonomik ilişkilerindeki genişleme ve Batı’nın kritik madde tedarikini çeşitlendirme stratejisinin bir parçası olarak okunuyor.
Finansal Etki ve Piyasa Tepkisi
Haberlerin ardından MP Materials hisselerinde yükseliş görüldü; şirketin stratejik ortaklık ve Pentagon desteği yatırımcı ilgisini artırdı. Bazı piyasa yorumları, projenin MP’nin küresel pozisyonunu güçlendirebileceği yönünde. Ancak proje boyutu, yatırımın kaynak yapısı ve takvimine dair ayrıntılar şirketlerce detaylandırılmayı bekliyor.
Riskler ve Bilinmesi Gerekenler
-
Teknoloji ve Çevresel Zorluklar: Nadir toprakların ayrıştırılması karmaşık, çevresel etkisi yüksek prosesler gerektiriyor — tesisin çevre izinleri ve teknoloji transferi kritik.
-
Jeopolitik Riskler: Tedarik zincirindeki jeopolitik gerilimler, yaptırımlar veya ticaret kısıtları projenin altyapısını etkileyebilir.
-
Süre ve Yatırım Miktarı: Şu aşamada proje takvimi ve toplam yatırım tutarı kamuya tam olarak açıklanmadı; ayrıntılar ilerleyen dönemde şirket/ortaklar tarafından paylaşılacak
Ne Olacak — Takip Edilecek Gelişmeler
-
Resmi ortaklık sözleşmesinin (JV agreement) yayımlanması ve pay sahipliği dokümanlarının açıklanması.
-
Tesisin lokasyonu, yatırım büyüklüğü ve inşaat takviminin netleşmesi
-
Oluşacak üretim kapasitesine yönelik teknik detaylar: hangi nadir toprak elementleri (hafif/ ağır) işlenecek, mıknatıs üretimi planlanıyor mu?