Molokai Kanalı’nda dehşet: Türk yüzücüyü ısıran Cookiecutter Köpek Balığı Kimdir?

Açıklaması :
Molokai Kanalı’da Murat Öz’ün belini ısıran Cookiecutter köpek balığının biyolojisi, saldırı mekanizması ve risklerden korunma yöntemleri hakkında detaylı rehber.

Makale Özeti

Molokai Kanalı’nda açık denizde antrenman yapan Türk yüzücü Murat Öz’ün bel bölgesinden ısıran “Cookiecutter” köpek balığı, nadir görülen ancak etkileyici bir saldırı yöntemiyle dünya gündemine oturdu. Bu makalede, saldırının ayrıntıları; Isistius brasiliensis türünün biyolojisi, dağılımı ve benzersiz beslenme stratejisi; insanlarla etkileşimleri ve riskleri; ayrıca benzer olaylardan korunma yöntemleri detaylandırılarak sunulmuştur.

Olayın Detayları

17 Mayıs 2025’te Güney Papohaku Plajı’ndan başlayan Molokai Kanalı geçişinin 21. kilometresinde, beslenme molası sırasında Murat Öz’ün bel bölgesine “Cookiecutter” köpek balığı tarafından çerez şeklinde bir ısırık açıldı. Yüzücünün derin doku kaybına yol açan bu saldırı sonucu yarış sonlandırıldı ve sporcu en yakın hastaneye sevk edildi . Olayda partneri Yasemin Altıntaş yara almadan kurtuldu . Teknik ekip, gece yüzüşlerine artık izin verilmeyeceğini açıkladı .

“Cookiecutter” Köpek Balığı Nedir?

Türbilim ve Genel Özellikler

• Bilimsel Adı: Isistius brasiliensis .

• Boyut: Yetişkinleri genellikle 40–50 cm uzunluğunda, nadiren 60 cm’yi bulur

• Görünüm: Silindirimsi, koyu kahverengi dorsal yüzey, açık alt taraf ve gırtlak bölgesinde koyu “yaka” bant; büyük yeşilimsi gözler ve arkaya yerleşmiş küçük dorsal yüzgeçler ile dikkat çeker .

Dağılım ve Yaşam Alanı

“Cookiecutter” köpek balıkları, tropikal ve ılıman sıcaklıkta okyanuslarda yaygın olup, özellikle Mercan Adaları ve kıyı bölgelerinde görülür. Gün boyunca 3 km’ye varan dikey göç hareketiyle derin sulardan yüzeye çıkarak avlanır. Hawai ve Galapagos’tan Atlantik’e, Pasifik’ten Hint Okyanusu’na geniş bir yayılıma sahiptir .

Beslenme ve Saldırı Mekanizması

Eşsiz “Kurabiye” Tarzı Isırık

Bu tür, çenelerinin güçlendirilmiş kıkırdak yapısı ve testere dişli alt çenesiyle, büyük deniz memelileri ve balıkların derisi altından tam yuvarlak 5–7 cm çapında parçalar koparır. Isırık, adeta kurabiye kalıbıyla kesilmiş gibidir .

Avlanma Stratejisi

1. Karartma (Counter-illumination): Alt karın bölgesindeki fotoforlar, yukarıdaki ışığı taklit ederek derinlikten bakan avın görsel algısını yanıltır.

2. Siluet Yaka: Gırtlak bölgesindeki karanlık bant küçük balık silueti izlenimi vererek avı çeker .

3. Suction ve Kesme: Suctorial dudaklarla avına tutunur, alt çenedeki keskin dişlerle yuvarlak eti koparır .

İnsanlarla Etkileşim ve Riskler

“Cookiecutter” köpek balıkları nadiren insanlarla karşılaşsa da gece dalışlarında ve uzun mesafe yüzüşlerinde kayda değer saldırı raporları bulunur.

• 2009’da Maui’den bir yüzücü, 2019’da ise Kaiwi Kanalı geçişi sırasında iki farklı sporcu bu türün saldırısına uğradı

• Saldırılar genellikle küçük, temiz ve dairesel kesikler şeklindedir; hayati tehlike oluşturmasa da derin yırtıklar ciddi acı ve doku kaybına neden olabilir .

IUCN’de “en az endişe” statüsünde olsa da, gece ve derin su aktivitelerinde risk büyür

Korunma ve Öneriler

1. Gece Yüzüşlerinden Kaçınma: Dik açıdan bakıldığında görünürlüğü azalan derinlikteki tür, gece yüzüşlerinde daha aktiftir

2. Koruyucu Giysiler ve Bariyerler: Fotofor etkisini bozan yüzey kaplamaları veya fiberglas kalkan kullanımı, saldırı ihtimalini düşürebilir .

3. Takip Teknolojileri: Derin deniz sonar ve aydınlatma sistemleri, yaklaşan küçük predatörleri tespit etmeye yardımcı olur.