Mısır, “NATO tarzı” ortak Arap askeri gücü kurmayı gündeme getirdi — Amaç: Herhangi bir üye devleti saldırı sırasında savunmak

Tarih.Saat: 14 Eylül 2025, 12:00 (TSİ)
Okuma süresi: 4 dakika

Mısır, Arap dünyasında NATO’ya benzer bir ortak askeri güç kurma planını yeniden gündeme getirdi. Plan, herhangi bir Arap ülkesine yönelik saldırı hâlinde hızlı müdahale ve kolektif savunmayı amaçlıyor; Kahire’nin önerisine göre Mısır’ın katkısı on binlerce asker düzeyinde olabilir. Konu, bölgedeki son gelişmelerin ardından Arap zirvesinde ve dışişleri/savunma kanallarında tartışılıyor.

Detaylar — Ne öneriliyor, kim ne diyor?

• Öneri neyi kapsıyor?
  Kahire kaynaklarının aktardığına göre plan, Arap Birliği üyesi ülkelerin katkısıyla oluşturulacak bir “ortak müdahale gücü” oluşturmayı hedefliyor. Gücün amacı, bir üye devlete yönelik saldırı durumunda kolektif savunma mekanizması işletmek olacak.

• Neden şimdi?
  Bu teklifin yeniden canlanmasının arkasında, son dönemde bölgedeki askeri gerilimler ve özellikle Doha’ya yönelik iddia edilen saldırılar gibi vakaların yarattığı güvenlik endişeleri gösteriliyor; Kahire kaynakları ve bölge medyası bu gelişmeleri tetikleyici faktör olarak işaret ediyor.

• Mısır ne kadar katkı verecek?
  Yerel ve bölge medyasında çıkan haberlere göre Mısır, ortak güce yaklaşık 20.000 asker ve gerekli lojistik desteği sunmayı önerebilir; planın operasyonel yapısı ve komuta düzeni hâlen tartışılıyor.

• Ne zaman ve nerede görüşülecek?
  Konunun Arap zirvesi gündeminde olduğu, dışişleri ve savunma bakanları düzeyinde ön görüşmeler yapıldığı bildiriliyor; nihai karar için üye devletlerin onayı gerekecek.

Tarihçe ve benzer girişimler

Ortak Arap askeri gücü fikri yeni değil. Tarihte Arap ülkeleri arasında ortak savunma girişimleri olmuş; 1950’de imzalanan Arap Ortak Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması ile 2010’lu yıllarda da benzer ortak yapıların kurulması gündeme gelmişti. Bu tür girişimler, bölgesel farklılıklar ve politik ayrışmalar nedeniyle hayata geçirilmesi zor projeler olarak kayıtlara geçti.

Olası etkiler ve tartışma başlıkları

• Bölgesel denge: Ortak bir Arap müdahale gücü, bölgesel güç dengesini değiştirebilir; Suudi Arabistan, Mısır, Cezayir, Fas gibi ülkelerin katılım tercihleri belirleyici olacak.

• Komuta ve hukuk: Komuta kime bağlanacak, hangi koşullar müdahaleye izin verecek, sivil denetim nasıl sağlanacak gibi hukuki-operasyonel sorular netleştirilmeden uygulama zor.

• Uluslararası yansımalar: ABD, AB ve bölge dışı aktörlerin tutumu; İsrail-Filistin gerilimi ve İran faktörü bu planın algılanışını etkileyecek.

Resmi açıklamalar ve doğrulama durumu

Şu an için Kahire’den resmi, ayrıntılı bir beyannamenin yayımlandığına dair tüm devlet kanallarından ortak bir onay görünmüyor; haberler büyük ölçüde Arap medyası kaynaklı ve birkaç dış haber kuruluşu tarafından aktarıldı. Konunun nihai haline ilişkin güvenilir resmi açıklamalar gelene kadar detaylarda değişiklik yaşanabilir. (Bu paragraf, mevcut haber raporlarının doğrulama durumuna dayanır.)

Kısa arka plan: Neden uygulanması zor?

• Katılımcı ülkelerin politika ve çıkar farklılıkları,

• Komuta/kontrol, finansman ve lojistik uyumu gerekliliği,

• Bölgesel aktörlerin birbirine karşı güvensizlikleri,

• Uluslararası hukuk ve dış aktörlerle koordinasyon ihtiyacı.
  Bu nedenlerle benzer fikirler daha önce de gündeme gelmiş, ancak kalıcı bir mekanizme dönüşememiştir.

Sonuç (editoryal not)

Mısır’ın önerisi, Arap dünyasında kolektif savunma fikrini yeniden tartışmaya açtı. Teknik ve siyasi engellerin yüksek olduğu bu alanda, önerinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, zirve kararları ve üye ülkelerin katılım iradelerine bağlı olarak şekillenecek. Okurlarımızı resmi açıklamalar çıktıkça güncelleyeceğiz.