Faiz indirimine doğru adım adım ilerliyoruz.

Normal şartlarda Aralık 2024’te faiz indiriminin startı zaten verilmişti. Ancak 19 Mart ve sonrasında yaşanılanlar bu süreci geciktirdi.

Hatta faiz artışına gidildi. Merkez Bankası, çok yüksek ihtimalle 24 Temmuz’da yeniden faiz indirim sürecini başlatacak.

Faiz indirimini güçlendiren en önemli unsur, Haziran ayı enflasyonunun beklentinin çok altında gelmesi. Geçen ayın enflasyonu aylık yüzde 1,37 olarak açıklandı. Enflasyonun aylık yüzde 1,6 olması bile faiz indiriminin önünü açacaktı.

Merkez Bankası Haziran toplantısının karar metninden “gerekmesi durumunda faiz sıkılaştırılacaktır” ifadesini çıkararak indirim sinyalini zaten vermişti.Faiz indirim beklentileri 250 ila 350 baz puan arasında değişiyor.

Faiz indirimi ihtiyaç ve ticaret kredi faizleri ile mevduat faizlerine yansıyacaktır. En hızlı etkinin daha önce olduğu gibi yine konut kredisi faizlerinde görülmesi muhtemel. Hem diğer kredilerde uygulanan büyüme sınırları hem de uzun vadeli beklentilerin konut kredisi faizine daha hızlı yansıması bu durumun ana nedenleri olarak öne çıkıyor.

Halihazırda bir evi olanlara konut kredisi kullanım kısıtı uygulanıyor. Alacakları konutun değerinin en fazla yüzde 22,50’si kadar kredi kullanabiliyorlar. Konut değeri arttıkça bu oran da yüzde 12,50’lere kadar geriliyor. Eğer satın alınacak konut ikinci el ise 5-10 milyon lira arasında en fazla 750 bin lira kredi çekilebiliyor. Konut 10 milyon liranın üzerinde bir değere sahipse kredi kullanılamıyor.

Merkez Bankası’nın yıl sonuna kadar toplam 4 toplantısı kaldı. Her birinde 250 baz puan indirim yapılsa bile faizler en az 1 puan gerilemiş olacak. Konut kredisinde mevcut en düşük faiz oranı yüzde 2,89. Konut kredisi faizi 1 puan düşmese bile yüzde 2’lere yaklaşacaktır. Sektör uzmanlarına göre, konut kredisi kullanımının cazip hale gelmesi için faiz oranının en az yüzde 2’nin altına gerilemesi gerekiyor. Bu seviyenin altındaki oranlar ile piyasada hareketliliğin başlayacağı düşünülüyor.

FİYAT ARTIŞLARI YAŞANIR MI?

Son yıllardaki kredi faiz indirimleri konut fiyatlarına hep artış getirdi. Bunun nedeni, üretimin artan talebi karşılayacak düzeyde olmamasıydı. Faiz düşüşüyle birlikte talep sıçraması yaşanırsa yine fiyat artışları yaşanabilir.

Bunun önüne geçmek için yeni konut üretiminin hızlanması gerekiyor. Ancak mevcut şartlarda üretimin hızlanması pek mümkün değil. Çünkü üreticiler de maliyetlerinin düşmesini bekliyor.

Konut şirketleri kolları sıvasa bile projelerin üretim süresi en az 1 yıl. Dolayısıyla faiz indirim sürecinin ilk aşamasında talep artışı görülmesi halinde fiyatların da yükselmesi olası.

Yine de “düşük faiz” döneminde yaşanılan kadar bir fiyat artışı olması çok mümkün görünmüyor.