Karahantepe’de tarihte bir ilk: İnsan yüzlü T biçimli dikilitaş bulundu

Karahantepe’de tarihte bir ilk: İnsan yüzlü T biçimli dikilitaş bulundu

Tarih: 6 Ekim 2025 · Saat: 14:10 (Europe/Istanbul) · Okuma süresi: 4 dakika

Şanlıurfa’daki Karahantepe kazılarında, T biçimli bir dikilitaşın yüz bölgesine insan yüzü betimlemesi işlenmiş olarak bulundu. Buluntu, Taş Tepeler kültürünün insan-anthropomorfik temsil anlayışına dair yeni tartışma başlatıyor.

Detaylı haber

Şanlıurfa — Taş Tepeler projesi kapsamındaki Karahantepe kazı alanında yürütülen çalışmalarda, üzerinde belirgin insan yüzü işçiliği bulunan T biçimli bir dikilitaş gün yüzüne çıkarıldı. Kazı ekipleri, daha önce ağırlıklı olarak hayvan tasvirleri ve soyut sembollerle bilinen T biçimli dikilitaşlar üzerinde ilk kez bu kadar açık bir insan yüzü betimlemesine rastlandığını belirtiyor. Bu bulgu, bölgedeki simgesel anlatının insan figürünü nasıl konumlandırdığına ilişkin yeni veriler sağlıyor.

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NIN YÜRÜTTÜĞÜ TAŞ TEPELER PROJESİ KAPSAMINDA ŞANLIURFA KARAHANTEPE’DE YAPILAN KAZILAR SONUCU İLK KEZ İNSAN YÜZLÜ, T BİÇİMLİ BİR DİKİLİTAŞI GÜN YÜZÜNE ÇIKARTILDI. (İHA/ANKARA-İHA)
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü Taş Tepeler Projesi kapsamında Şanlıurfa Karahantepe’de yapılan kazılar sonucu ilk kez insan yüzlü, T biçimli bir dikilitaşı gün yüzüne çıkartıldı.

Dikilitaşın yüz bölümünde yer alan betimleme; derinlemesine oyulmuş göz çukurları, belirgin burun hatları ve çene çizgileriyle dikkat çekiyor. Arkeologlar, taşın stilistik özelliklerinin Karahantepe’den daha önce çıkarılan insan ve hayvan figürleriyle benzerlik gösterdiğini, bunun bölge topluluklarının ortak bir sembolik dil kullandığına işaret edebileceğini söylüyor. Bu tür antropomorfik ifadelerin Neolitik dönem ritüelleri ve sosyal kimlik üretimi hakkında önemli ipuçları taşıdığı vurgulanıyor

Karahantepe, Göbeklitepe ile akraba bir yerleşim olarak Taş Tepeler ağının önemli halkalarından biri. Bölgedeki kazılarda şimdiye kadar yüzlerce T biçimli dikilitaş ortaya çıkarıldı; bu yeni buluntu ise T biçim taşların yalnızca sembolik motifler ve hayvan tasvirleri taşımadığı, aynı zamanda doğrudan insan betimlemelerine de yer verebildiğini gösteriyor. Bu durum, erken Neolitik dönemde insanın ritüel ve simgesel temsillerindeki çeşitliliğe dair literatüre yeni bir boyut ekliyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkan bu tip yeni bulgular, Karahantepe’nin korunmasına yönelik adımları da hızlandırıyor. Son aylarda alana koruma çatısı inşa edilmesi ve ziyaretçi kabulü hazırlıklarının devam etmesi kararları alındı; yetkililer buluntuların hem bilimsel incelemeye alınacağını hem de korunarak sergilenmesi için gerekli projelerin yönetileceğini açıkladı.

Uzmanların değerlendirmesi

Arkeologların ilk değerlendirmesine göre bu dikilitaş, bölgedeki sosyal yapının ve ritüel pratiklerin çözülmesinde kilit rol oynayabilir. İnsan yüzünün taşın ön yüzüne işlenmiş olması, simgesel hiyerarşiler, ataya tapınma veya belirli bir kimliği/rolü temsil eden bireylerin anısının taşlaştırılması gibi farklı yorumlara açık. Ancak kesin işlev ve anlam tespiti için taşın bağlamı, stratigrafisi ve ilişkilendirildiği diğer arkeolojik buluntuların ayrıntılı incelemesi gerekiyor.

Ne değişecek?

Bu bulgu, Karahantepe ve çevresindeki Neolitik yerleşimlerin anlaşılmasında küçük ama önemli bir dönüm noktası olabilir. Araştırmacılar şimdi taşın detaylı 3B taramasını, petrolojik analizini ve çevresindeki katmanların tarihlendirilmesini planlıyor. Bu analizler tamamlandığında, bulgunun ait olduğu kültürel bağlam ve tarihsel aralığa ilişkin daha net sonuçlar elde edilebilecek.