Karadeniz’de Kar Erimesiyle Heyelan Riski Artıyor: Uzmanlardan Teyitli Uyarılar

Özet:
İlkbaharın gelişiyle birlikte Karadeniz Bölgesi’nde hava sıcaklıklarındaki ani artış, karların hızla erimesine ve toprakların suyla doymasına neden oluyor. Yetkili uzmanlar, özellikle Trabzon, Giresun, Ordu, Artvin, Rize, Sinop, Zonguldak ve Bartın’da heyelan riskinin arttığını belirterek, yerel yönetimlerin ve vatandaşların acil tedbirler alması gerektiğini vurguluyor.

İlkbahar Etkisi: Ani Sıcaklık Artışı ve Kar Erimesi

Bölgedeki kış mevsiminin sonunu müjdeleyen sıcaklık artışları, uzun süre biriken kar tabakasının hızla erimesine sebep oluyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cevdet Yılmaz, “İlkbaharın başlamasıyla birlikte hava sıcaklıklarının aniden yükselmesi, eriyen karın toprağa nüfuz etmesine ve toprak yapısının zayıflamasına neden oluyor” diyerek durumu teyit etti.

Heyelan Nedir ve Nedenleri Nelerdir?

Heyelan; toprak, moloz, taş ve diğer malzemelerin, eğimli arazilerde yerçekimi etkisiyle aşağı doğru akmasıdır. Karadeniz Bölgesi, coğrafi yapısı, yüksek yağış miktarı ve yanlış arazi kullanımı nedeniyle heyelan olaylarının en sık yaşandığı bölgeler arasında yer alıyor. Uzmanlar, heyelanların başlıca nedenleri arasında:

• Ani Kar Erimesi: Hızlı sıcaklık artışları ile birlikte eriyen kar, toprağın suya doymasına ve dayanıklılığını yitirmesine neden oluyor.
• Aşırı Yağışlar: Ani ve yoğun yağışlar, suyun toprakta birikmesine yol açarak heyelan riskini artırıyor.
• Yanlış Arazi Kullanımı: Ormanların tahribi, düzensiz yapılaşma ve tarım arazilerinde uygunsuz uygulamalar, toprak stabilitesini bozuyor.
• Doğal Coğrafi Yapı: Karadeniz’in engebeli ve eğimli yapısı, heyelan olaylarının meydana gelmesinde temel etkenlerden biridir.

Uzmanlardan Teyitli Açıklamalar

Prof. Dr. Cevdet Yılmaz’dan Uyarılar

Prof. Dr. Cevdet Yılmaz, “Türkiye’de heyelanların en çok görüldüğü bölgelerden biri olan Karadeniz’de, ani sıcaklık değişimleri ve kar erimeleri, toprak yapısını olumsuz etkiliyor. Özellikle Trabzon, Giresun, Ordu, Artvin, Rize, Sinop, Zonguldak ve Bartın’da bu risk daha belirgin hale geliyor” açıklamasını yaptı.

KTÜ’dan Ek Uyarılar

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Kara, “Yağmur ve kar yağışı gibi doğa olayları, yamaçların stabilitesini ciddi şekilde etkiliyor. Yanlış arazi kullanımı ile birleşen ani kar erimeleri, heyelan olaylarının sıklığını artırıyor. Bu nedenle, bölgedeki yerleşim yerlerinde ve tarım alanlarında dikkatli olunması gerekiyor” diyerek, bölgedeki risklere dikkat çekti.

Heyelan Riskine Karşı Alınması Gereken Tedbirler

Bölgedeki heyelan ve sel riskini minimize etmek için uzmanlar şu önlemlerin alınmasını öneriyor:

• Arazide Düzenli Kontrol: Yerel halkın, arazide çatlak, yarık veya eğilmiş ağaç gibi işaretleri düzenli olarak kontrol etmesi önemlidir.
• Uygun Yapı Malzemeleri Kullanımı: Heyelan riski taşıyan bölgelerde inşa edilecek binalarda beton yerine esnek yapı malzemeleri tercih edilmeli, yapıların geniş tabanlı olmamasına özen gösterilmelidir.
• Drenaj Sistemlerinin Güçlendirilmesi: Toprağın suyu verimli bir şekilde tahliye edebilmesi için drenaj kanallarının düzenli olarak temizlenmesi ve bakımı yapılmalıdır.
• Doğal Alanların Korunması: Ormanların ve doğal bitki örtüsünün korunması, toprak stabilitesini artırarak heyelan riskinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
• Yerel Yönetim Planlaması: Yerel yönetimler, riskli bölgeleri tespit ederek, imar planlarını bu doğrultuda düzenlemeli ve halkı bilinçlendiren eğitim programları düzenlemelidir.

İklim Değişikliği ve Geleceğe Yönelik Öngörüler

Küresel ısınma ve iklim değişikliği, bölgedeki hava şartlarını her geçen gün daha öngörülemez hale getiriyor. Uzmanlar, “Mevsim normallerinin dışında yaşanan ani sıcaklık artışları ve yoğun yağışlar, gelecekte de heyelan ve sel risklerini artıracaktır. Bu durum, yerel halkın yanı sıra tarım ve altyapı açısından da ciddi ekonomik kayıplara yol açabilir” şeklinde uyarıda bulunuyor.

Sonuç: Uyanık Olun, Tedbirlerinizi Alın

Karadeniz Bölgesi’nde kar erimesinin yol açtığı heyelan riski, hem can hem de mal kaybına neden olabilecek ciddi bir doğal afettir. Hem yerel halkın bilinçlenmesi hem de yerel yönetimlerin, doğru yapılaşma ve çevre koruma tedbirlerini alması, bu riskin azaltılmasında kritik rol oynamaktadır.