İspanya, İsrail ile üçüncü büyük savunma anlaşmasını iptal etti — 240 milyon dolar değerinde sözleşme feshedildi

Tarih / Saat: 25 Eylül 2025, 14:30

Okuma süresi: ~4 dakika

Yazar: FatihDoğanMedya Haber Merkezi

İspanya hükümeti, İsrail ile yapılan üçüncü büyük savunma sözleşmesini iptal etti. İptal edilen anlaşma, İsrailli savunma sanayi şirketlerinden biriyle yapılmış ve piyasa değerine göre yaklaşık 240 milyon ABD doları (yaklaşık 207 milyon euro) seviyesindeydi. Madrid’in adımı, hükümetin İsrail’e yönelik silah ambargosu kararları ve daha önce iptal edilen iki sözleşmenin ardından geldi

Madrid üçüncü büyük iptali açıkladı: Detaylar ve arka plan

İspanya Savunma Bakanlığı’nın aldığı karara göre, son hafta içinde Rafael Advanced Defense Systems ile yapılmış olduğu belirtilen ve değeri yaklaşık 207 milyon euro (~240 milyon USD) olarak verilen üçüncü savunma sözleşmesi feshedildi. Bu iptal haberi, Madrid’in İsrail’e yönelik sıkılaştırdığı kısıtlamalar ve arms-export (silah ihracı) politikasındaki değişikliklerin uygulanması kapsamında değerlendiriliyor.

Daha önce bu ay içinde İspanya, Elbit Systems ile yapılan yaklaşık 700 milyon euro değerindeki bir roketatar/füze destekli sistem alım sözleşmesini de feshettiği yönünde uluslararası yayınlarda yer aldı; bu karar, Madrid’in İsrail’le savunma ticaretine ilişkin geri çekilmesinin en önemli adımı olarak değerlendirildi.

Ayrıca Nisan 2025’te hükümet, İsrailli firmadan yapılması planlanan belirli mühimmat alımlarına ilişkin bir sözleşmeyi iptal etmiş; bu da Madrid’de koalisyon ortakları arasında politikalara dair ciddi tartışmalara yol açmıştı. Bu gelişme hükümet içi tansiyonu yükseltmişti

Hükümetin politikası: Yasal düzenleme ve ambargo

İspanya Hükümeti, yakın tarihli bir hükûmet kararnamesiyle (real decreto) İsrail’e yönelik genel bir silah ambargosu uygulamaya koyduğunu resmen duyurdu; bununla beraber metinde “ulusal çıkar” gerekçesiyle istisnalara izin veren maddeler bulunduğu bildirildi. Hükûmet, kararı hukuki ve diplomatik gerekçelere dayandırırken muhalefet ve bazı koalisyon ortakları istisna maddelerine itiraz ediyor.

Madrid yönetimi, ambargonun yürürlüğe girmesiyle birlikte gerek mevcut sözleşmelerin feshi gerekse yeni lisansların bloke edilmesi yönünde adımlar atıyor; bu bağlamda bazı askeri eğitim ve lojistik konularında geçici uyum çözümleri üzerinde çalıştığını açıkladı.

Etkiler: Savunma modernizasyonu, tedarik zinciri ve diplomasi

Uzmanlar, iptallerin İspanya ordusunun modernizasyon takvimini ve tedarik zincirini etkileme riskine dikkat çekiyor. İptal edilen sözleşmeler, zırh/sistem modernizasyonu ve hassas mühimmat tedarikinde boşluklar yaratabilir; ayrıca İspanya’nın bazı askeri projelerinde dışa bağımlılığı azaltma ihtiyacı gündeme gelecek. Eleştirmenler ise Madrid’in adımının hem ekonomik hem stratejik maliyetleri olacağı uyarısını yapıyor.

Diplomatik açıdan bakıldığında, İspanya’nın hamlesi İsrail ile ilişkilerde gerginliğe yol açarken, AB içindeki diğer ülkeler üzerinde de benzer adımlar atılması yönünde tartışmaları tetikleyebilir. Madrid, bu kararı “uluslararası hukuk ve insan hakları ilkelerine bağlılık” çerçevesinde savunuyor.

Madrid ne diyor? İsrail’den gelen tepki ve önümüzdeki adımlar

İspanyol yetkililer, fesihlerin gerekçesini kamu düzeni ve dış politika öncelikleriyle ilişkilendirirken, İsrail tarafı açıklama yapmak üzere zaman içinde demeçler yayımladı veya tepki gösterdi (resmi açıklamalar için tarafların bakanlık kanalları takip ediliyor). İki ülke arasında diplomatların geri çağrıldığı, notaların teatisi ve karşılıklı değerlendirmelerin sürdüğü haberleri geliyor.

Madrid ayrıca, ambargonun uygulanmasında hukuki güvence arayışını sürdürecek; Parlamento’da kararnamenin onay süreci ve istisnaların tartışılması önümüzdeki günlerde siyasi gündemin ilk sıralarında olacak.