İnternetten Alışverişlerde Güvenliğin Yeni Dönemi: Yönetmelik Yarın Yürürlüğe Giriyor

Açıklama:
1 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek olan Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği”, online alışverişlerde şeffaflık, ürün güvenliği ve tüketici haklarının korunması adına önemli yenilikler getiriyor.

Yönetmeliğin Amacı ve Kapsamı

Ticaret Bakanlığı tarafından Resmî Gazete’nin 30 Ekim 2024 tarihli sayısında yayımlanan bu yeni yönetmelik, 5 aylık geçiş sürecinin ardından yarın, 1 Nisan 2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Yönetmeliğin temel amacı;

• Ürün Güvenliği: İnternetten yapılan alışverişlerde sunulan ürünlerin, ilgili teknik düzenlemelere uygunluğunu sağlayarak tüketicilerin güvenliğini temin etmek,

• Şeffaflık: Satış ilanlarında ürünle ilgili detaylı bilgilerin (üretici/ithalatçı, iletişim bilgileri, uyarı ve güvenlik işaretleri vb.) açıkça sunulmasını sağlamak,

• Tüketici Hakları: Tüketicilerin ürün hakkında bilinçli kararlar almasını mümkün kılmak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla online platformlarda denetim mekanizmalarını güçlendirmektir.

Yönetmelik; uzaktan iletişim araçlarıyla (internet, mobil uygulamalar, televizyon, radyo gibi) gerçekleştirilen satış ve reklam faaliyetlerini kapsamakta; promosyon veya ücretsiz sunulan ürünler dahi, Türkiye’de yerleşik nihai kullanıcıları hedefliyorsa bu kapsamda değerlendirilmekte ve denetime tabi tutulmaktadır.

Satıcı ve Hizmet Sağlayıcı Yükümlülükleri

Yeni düzenleme, hem iktisadi işletmecilere hem de aracı ve ifa hizmet sağlayıcılarına önemli sorumluluklar yüklemektedir. Başlıca yükümlülükler şu şekilde özetlenebilir:

• Satış İlanlarında Bilgi Sunumu:

  • Ürünün üreticisinin ya da ithalatçısının adı, ticari unvanı ve iletişim bilgileri

  • Türkçe uyarı ve güvenlik talimatlarının yer alması

  • Ürün tipini, fotoğrafını ve tanımlayıcı diğer bilgilerin açıkça belirtilmesi

• Ürün Güvenliği ve Denetim Süreçleri:

  • Sanal pazaryerleri, ürün güvenliği bilgilerini sistemlerinde bulunduracak

  • Uygunsuz ürün tespit edildiğinde, ilgili ilanlar 24 saat içinde yayından kaldırılacak

  • Tüketicilerin şikâyet ve bildirimlerine yönelik temas noktalarının oluşturulması

• Yurtdışı Satışlarda Yerel Temsilci Zorunluluğu:

  • Yurt dışından satış yapan firmaların, Türkiye’de yerleşik bir temsilci ataması gerekecek

  • Bu şartı yerine getirmeyen firmaların Türkiye’ye satış yapması mümkün olmayacak

• Aracı Hizmet Sağlayıcıların Ek Sorumlulukları:

  • Platformlar, ürün güvenliğine ilişkin bilgilerin kolay erişilebilir olmasını sağlayacak şekilde tasarlanmalı

  • Yetkili kuruluşlardan gelen içerik kaldırma talepleri en geç 24 saat içinde yerine getirilmeli

  • Ürün güvenliği temas noktaları oluşturulup, nihai kullanıcıların kolayca ulaşabileceği iletişim kanalları sağlanmalıdır

Bu yükümlülükler, hem tüketici bilincini artırmak hem de piyasa denetimlerini daha etkin hale getirmek için titizlikle uygulanacaktır.

Tüketici Güvenliği ve Online Alışveriş Denetimi

Yeni yönetmelik, internet üzerinden yapılan alışverişlerde ürün incelemesini tıpkı fiziki mağazalarda yapılan muayeneye benzer bir şekilde, şeffaf ve güvenilir hale getirmeyi hedeflemektedir. Bu sayede;

• Tüketiciler, satın almadan önce ürün hakkında detaylı bilgi edinebilecek,

• Online pazaryerleri ve platformlar, ürün güvenliği standartlarını sağlamak adına sürekli denetim ve güncelleme mekanizmalarına tabi tutulacak,

• Uygunsuz ürünlerin yayından kaldırılması, tüketici haklarının korunması açısından önemli bir adım olarak öne çıkacaktır.

Ayrıca, yönetmeliğin getireceği düzenlemeler, ürünlerin teknik düzenlemelere uygunluğunun sürekli kontrolünü sağlayarak, olası risklerin önüne geçilmesine katkı sunacak.

Yurtdışı İhracat ve Yerel Temsil Zorunluluğu

Yönetmelikte, yurt dışından Türkiye’ye ürün gönderen firmalara da önemli düzenlemeler getirilmiştir. Özellikle;

• Yerel Temsilci Atanması:
  Yabancı firmaların Türkiye pazarında satış yapabilmesi için, ülke içinde yerleşik bir temsilci atamaları zorunlu kılınmıştır. Bu kural, tüketicilerin yerel iletişim bilgilerine erişimini kolaylaştırarak, ürünle ilgili şüphe veya sorunların hızlıca çözülebilmesini amaçlamaktadır.

• Yaptırımlar:
  Yönetmeliğe aykırı hareket edenler, 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu kapsamında öngörülen idari yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır.

Bu düzenleme, hem yerel pazarda adil rekabeti destekleyecek hem de tüketicilerin güvenli alışveriş yapmalarını sağlayacak önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.

Sonuç: Güvenli Alışverişin Anahtarı

1 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek olan “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği”, online alışverişlerde şeffaflık, ürün güvenliği ve tüketici haklarının korunmasına yönelik kapsamlı düzenlemeler içermektedir.
Bu yönetmelik sayesinde;

• Ürün bilgilerinin eksiksiz sunulması,

• Online platformlarda denetim süreçlerinin hızlanması,

• Yurtdışından satış yapan firmaların yerel temsilci zorunluluğu,
  tüketicilerin mağduriyet yaşamadan güvenle alışveriş yapabilmesi sağlanacaktır.

Yeni düzenlemeler, dijital ticaretin hızla büyüdüğü günümüzde, güvenli ve adil bir piyasa ortamının oluşturulmasına büyük katkı sağlayacak. Tüketiciler, satıcılar ve hizmet sağlayıcılar arasında sağlanacak bu şeffaf iletişim ve denetim mekanizması, Türkiye’de online alışverişin geleceğini olumlu yönde etkileyecektir.