• Yayın tarihi: 20 Eylül 2025

• Yayın saati (TSİ): 13:45 (kaynaklara göre ilk duyuru zamanına uygun şekilde).

• Okuma süresi (tahmini): 2—3 dakika (yaklaşık 380–450 kelime).

• Yazar: FATİHDOGANMEDYA Haber Merkezi

• 

Şanlıurfa’daki Göbeklitepe kazılarında, B ile D yapıları arasındaki bir odanın duvarının içine sırtüstü yatırılmış hâlde yerleştirilmiş insan heykeli bulundu; uzmanlar eserin adak amaçlı yerleştirildiğini değerlendiriyor.

Haber Metni

ŞANLIURFA — “Tarihin sıfır noktası” olarak anılan Göbeklitepe’de yürütülen kazı çalışmalarında önemli bir buluntu daha gün ışığına çıktı. Kazı ekibi, B ile D yapıları arasındaki bir odanın duvarı içinde, sırtüstü yatırılmış ve kırık parçalar hâlinde bir insan heykeli tespit etti. Eserin Neolitik döneme ait olduğu ve yaklaşık 12 bin yıllık bir geçmişe işaret ettiği belirtiliyor.

Kazı alanında inceleme yapan yetkililer, heykelin yerleştiriliş biçiminin ve bulunduğu konumun onu adak veya ritüel nesnesi olarak değerlendirmeyi mümkün kıldığını vurguluyor. Kazı Başkanlığı ve arkeologlar, heykelin baş ve gövde kısımlarının net biçimde ayırt edildiğini; ayak kısmının ise eksik olduğunu aktardı. Yapılan ön tespitlere göre, eserin duvar içine kasıtlı olarak konduğu, bu nedenle yapının ritüel pratiğinin bir parçası olabileceği üzerinde duruluyor.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, buluntuya ilişkin yaptığı açıklamada, Göbeklitepe’de yürütülen kazıların insanlık tarihine ışık tutmaya devam ettiğini; benzer örneklerin Karahantepe’de görüldüğünü ancak Göbeklitepe’deki örneğin Neolitik Çağ’ın ritüelleri ve inanç dünyasına yeni veriler sağlayacağını söyledi. Bakan Ersoy ayrıca kazı ekibinin ve uzmanların buluntuyu detaylı şekilde incelemekte olduğunu belirtti.

Kazı başkanı ve saha arkeologları, heykelin bulunduğu katmandan ve çevresindeki mimari bağlamdan alınacak örneklerle (jeomanyetik ölçümler, stratigrafik analiz, laboratuvar tarihleme çalışmaları vb.) eserin tam bağlamının ve yerleştirilme amacının daha net ortaya konacağını söylüyor. Uzmanlar, ön analiz sonuçlarına dayanarak benzer yeni keşiflerin de sürdüğünü ve ilerleyen günlerde ek bilimsel değerlendirmelerin paylaşılacağını ifade etti.

Bilimsel ve Kültürel Önemi

• Heykelin duvar içine adak niteliğinde yerleştirilmiş olması, Göbeklitepe’nin ritüel-pratiklerine dair yeni yorumlara kapı açıyor. Bu tip düzenlemeler toplumların sembolik davranışlarını, ölüm ve anma pratiklerini veya yapının kullanım biçimini yorumlama açısından kritik veriler sağlar.

• Göbeklitepe, Neolitik Dönem’in erken evrelerine tarihlenen taş yapı ve anıtsal dikilitaşlarıyla biliniyor; yeni insan figürü buluntusu, bölgenin ritüel kullanımının çeşitliliğini gösteriyor.

Ne olacak / Sonraki adımlar

Kazı ekibi; bakım, konservasyon, ayrıntılı foto-dokümantasyon, parça birleştirme ve laboratuvar analizleri (morfolojik inceleme, karbon tarihleme gibi) başta olmak üzere kapsamlı bir değerlendirme sürecine başlayacak. Sonuçlar tamamlandıkça akademik yayınlar ve resmi basın açıklamalarıyla kamuoyuyla paylaşılacak.