Geriye enkaz ve gözyaşı kaldı: Gazze’ye dönenler gördüklerini ANLATTI

Geriye enkaz ve gözyaşı kaldı: Gazze’ye dönenler gördüklerini ANLATTI

Yayın Tarihi: 12 Ekim 2025 — Saat: 14:30 (TSİ)
Okuma Süresi: ~4 dakika

Gazze Şeridi’nde ilan edilen ateşkesin ardından evlerine dönen binlerce kişi, sokakları ve mahalleleri adeta şehir haritasından silinmiş halde bulduklarını anlattı. Geri dönenlerin çoğu, evlerinin tamamen yok olduğunu, hayatta kalan eşyalarının enkaz arasında arandığını ve temel altyapının çöktüğünü söylüyor.

Displaced Palestinians ride donkey carts loaded with belongings past destroyed buildings in Gaza City, Saturday, Oct. 11, 2025, after Israel and Hamas agreed to a pause in their war and the release of the remaining hostages. (AP Photo/Abdel Kareem Hana)

“Evim değil, yalnızca taş yığını”

Dönüş yapanlardan bazıları, gazetecilere verdikleri kısa ifadelerde aynı sözleri tekrarlıyor: “Evimden geriye yalnızca taş yığını kaldı”, “Çocuklarımın oyuncaklarını bulmaya çalıştım, ama her şey paramparça”. Bu anekdotlar, Reuters ve AP muhabirlerinin bölgede kaydettiği doğrudan tanıklıklarda da tekrarlandı.

Yıkımın ölçeği ve insani tablo

Uydu görüntüleri ve saha raporları, Gazze kent merkezleri dahil çok sayıda yerleşim alanının ağır hasar aldığını gösteriyor; bazı raporlara göre şehirlerde hasar gören veya yok olmuş yapıların oranı çok yüksek. Birleşmiş Milletler ve diğer kuruluşlar, enkazın milyonlarca ton seviyesinde olduğunu ve temizlenmesinin hem maliyetli hem de tehlikeli olacağını bildiriyor. Bu durum, geri dönen ailelerin barınma, su ve elektrik gibi en temel hizmetlere erişimini neredeyse imkânsız hale getiriyor

İnsani yardım ve güvenlik endişeler

Ateşkesin devreye girmesiyle sınırlı sayıda insani yardım konvoyu bölgeye giriş yaptı; fakat sağlık, su ve kanalizasyon altyapılarındaki hasar nedeniyle acil yardım ihtiyacı sürüyor. Enkaz altında kalanların kurtarılması, açlık ve bulaşıcı hastalık riski, ve bölgede bırakılmış mühimmat güvenlik ekipleri için öncelikli tehditler arasında bulunuyor. Birleşmiş Milletler ve insani yardım kuruluşları, geniş çaplı ve koordineli bir müdahale çağrısında bulundu.

Sayılar ve bağlam (kaynak gösterilerek)

• Sivil kayıp ve yaralanma sayıları konusunda farklı kaynaklar ve tarihler arasında değişimler olmakla birlikte, çatışmanın ağır insan maliyeti uluslararası ajanslarca sıkça vurgulanıyor. (Detaylı rakamlar için kaynaklara bakınız.)

• Bazı haber kuruluşları ve analizler, dönüşlerin on binler mertebesinde olduğunu; belirli günlerde yüz binleri bulan geri dönüş hareketleri gözlemlendiğini rapor etti. Buna karşın geri dönüşün güvenli ve kalıcı olması için gerekli koşullar hâlâ sağlanmış değil.

Geri dönenlerin öncelikleri

Dönen ailelerin anket ve röportajlarda öne çıkardığı öncelikler şöyle:

• Güvenli barınma: Evlerin büyük çoğunluğu yaşanamaz durumda; insanlar çadır, geçici barınak veya akrabalarının evlerinde kalıyor.

• Temiz su ve yiyecek: Şebeke suyu ve besin tedariki sınırlı; uzun kuyruklar ve dağıtım sorunları var.

• Sağlık hizmetleri: Hastaneler ve kliniklerin hasar görmesi, yaralı ve kronik hasta bakımını zorlaştırıyor.

Uzun vadeli zorluklar: yeniden inşa ve psikolojik travma

Uzmanlar, altyapının yeniden kurulmasının yıllar alacağını ve geniş çaplı finansman, mühendislik desteği ve güvenlik garantilerinin şart olduğunu belirtiyor. Ayrıca geri dönen nüfusun büyük bir bölümünde derin psikolojik travma belirtileri olduğu; çocuklar ve kadınların özel destek gerektirdiği vurgulanıyor. Uluslararası kuruluşlar, enkazın güvenli şekilde kaldırılması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi için kapsamlı bir plan çağrısı yapıyor.

Kısa değerlendirme

Gazze’ye dönüşler sevindirici bir adım gibi görünse de, geri dönenlerin karşılaştığı tablo yıkım, temel hizmetlerin yokluğu ve devam eden güvenlik riskleri nedeniyle dramatik. Yerel tanıklıklar — “geriye enkaz ve gözyaşı kaldı” — durumu özetliyor; acil yardım, uzun vadeli yeniden inşa planları ve uluslararası koordinasyon olmadan dönüşün sürdürülebilir olması mümkün görünmüyor.