Filler İnsanlığın Yardımına Koştu: Aceh’deki Sel Felaketinin Yürek Burkan Hikayesi

Filler İnsanlığın Yardımına Koştu: Aceh’deki Sel Felaketinin Yürek Burkan Hikayesi

Yayın Tarihi: 10 Aralık 2025 | Okuma Süresi: 4 DAKİKA| saat 02:00

Endonezya’nın Aceh eyaletinde haftalarca süren şiddetli yağmurların tetiklediği ölümcül seller ve toprak kaymaları, bölgeyi adeta bir enkaza çevirdi. Hayatını kaybedenlerin sayısı 950’ye ulaşırken, umutla beklenen bir destek geldi: Sumatra filleri, ulaşılması zor bölgelerdeki enkaz kaldırma çalışmalarına katılarak insanlığın yardımına koştu.

Felaketin Boyutları: 950 Can Kaybı ve 3 Milyar Dolarlık Yıkım

Endonezya Ulusal Afet Yönetim Ajansı’nın (BNPB) son açıklamaları, Sumatra Adası’ndaki felaketin boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Kuzey Sumatra, Batı Sumatra ve Aceh’i vuran sel ve toprak kaymalarında hayatını kaybedenlerin sayısı 950’ye yükseldi. 5 bini aşkın kişi yaralanırken, 274 kişi için ise arama kurtarma çalışmaları umutla sürdürülüyor.

Afetten doğrudan etkilenen insan sayısı 1.1 milyonun üzerinde. 156 binden fazla bina hasar gördü ve yüz binlerce kişi geçici barınaklarda yaşam mücadelesi veriyor. BNPB Başkanı Suharyanto, sadece Sumatra’daki altyapı hasarlarını onarmak için yaklaşık 3.1 milyar dolar (51.82 trilyon Endonezya Rupisi) finansmana ihtiyaç duyulduğunu açıkladı.

Filler Doğal Afet Müdahalesine Dahil Edildi

Arama kurtarma ekiplerinin yanı sıra, felaket bölgesinde alışılmadık bir destek göze çarpıyor. Sumatra filleri, ağır iş makinelerinin ulaşamadığı engebeli ve çamurlu arazilerde, dev kütükleri ve enkaz parçalarını taşıyarak yolların açılmasına yardım ediyor. Bu uygulama, fillerin gücünden ve bölge coğrafyasına hakimiyetinden yararlanarak müdahale hızını artırmayı amaçlıyor.

İklim Değişikliği ve İnsan Eli: Felaketin Arkasındaki Çifte Darbe

Uzmanlar, bu kadar yıkıcı sonuçların ardında iklim değişikliği ve insan kaynaklı çevresel tahribatın iç içe geçtiğini vurguluyor. Felaketin tetikleyicisi, Kasım ayında Malakka Boğazı’nda oluşan Tropikal Siklon Senyar oldu. La Niña koşullarının güçlendirdiği muson yağmurlarıyla birleşen siklon, bölgeye tarihi seviyelerde yağış getirdi. Örneğin, Tayland’ın Hat Yai şehrinde bir günde 335 mm yağış kaydedilerek 300 yıllık bir rekor kırıldı.

Ancak, yağmurun şiddetini felakete dönüştüren asıl faktör, onlarca yıldır süren ormansızlaştırma oldu. Çevre örgütü WALHI’ye göre, sadece Aceh, Kuzey Sumatra ve Batı Sumatra’da 2016-2025 yılları arasında 1.4 milyon hektardan fazla orman alanı yok edildi. Palmiye yağı plantasyonları, madenler ve yasa dışı ağaç kesimi, suyu tutan ve toprağı sabitleyen doğal bariyerleri ortadan kaldırdı. Bu durum, yağmurun hızla yüzey akışına geçmesine ve ölümcül heyelanlara yol açtı. Aceh’deki 954 su havzasından çoğu bu tahribattan ciddi şekilde etkilendi.

Aceh Valisi’nden Çarpıcı İtiraf: “İnsanlar Selden Değil, Açlıktan Ölüyor”

Aceh Valisi Muzakir Manaf’ın açıklamaları, bölgedeki insani krizin boyutunu tüm çıplaklığıyla ortaya koydu. Manaf, “İnsanlar selden değil, açlıktan ölüyor. Durum bu.” ifadesini kullandı. Temiz su, gıda ve tıbbi malzeme eksikliği, hayatta kalanlar için en büyük tehdit haline gelmiş durumda.

Bölge sakinleri, market raflarının boşaldığını ve fiyatların üç katına kadar çıktığını belirtiyor. Bir bölge sakini, “Çoğu fiyat zaten fırladı… Sadece kırmızı biberin kilosu 300 bin Rupiah (yaklaşık 570 TL) oldu” diyerek yaşanan zorluğu anlattı.

Yardım ve Yeniden İnşa Çalışmaları Hız Kesmeden Sürüyor

Endonezya hükümeti, acil yardım ve uzun vadeli iyileştirme için seferber oldu.

Acil Yardımlar:

· Devlet, olası suistimallerin önüne geçmek için nakit yardım yerine, doğrudan 40 metrekarelik geçici konutlar inşa etmeyi planlıyor.
· Yükseköğretim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı, afetten etkilenen 60 üniversiteye destek için acil müdahale çalışmalarını 31 Aralık 2025 tarihine kadar tamamlamayı hedefliyor.

Uzun Vadeli Planlar:

· Ocak 2026’da başlaması planlanan rehabilitasyon sürecinde, altyapı onarımı, sürdürülebilir ekonomik programlar ve afet riskini azaltma eğitimleri ön planda olacak.
· Başkan Prabowo Subianto, 2026 yılında savunma ve afet hazırlığı için 200 helikopter satın alınacağını duyurdu.

Bu büyük felaket, iklim değişikliğinin yanı sıra doğal kaynakların hoyratça tüketilmesinin, toplumları afetler karşısında ne kadar savunmasız hale getirdiğini bir kez daha gösterdi. Aceh’de yaşam mücadelesi verenler için yol uzun, ancak fillerin de aralarında olduğu dayanışma, umudu ayakta tutuyor.