Filipinler ve Vietnam’ı yerle bir eden Kalmaegi’den sağ kurtulanlar, yaklaşan Fung-wong’a hazırlanıyor

Filipinler ve Vietnam’ı yerle bir eden Kalmaegi’den sağ kurtulanlar, yaklaşan Fung-wong’a hazırlanıyor

Tarih / Saat: 08 Kasım 2025, 18:30 (GMT+3) — Okuma süresi: ~4 dakika

: Kalmaegi’nin yol açtığı can ve mal kaybının acısı taze; yetkililer Fung-wong (yerel adı “Uwan”) için büyük ölçekli tahliyeler, deniz trafiği durdurmaları ve okul kapatmaları ilan etti. Hayatta kalanlar hem temizlik hem de yeniden tahliye endişesiyle mücadele ediyor.

Kısa özet

Geçtiğimiz günlerde Filipinler’de ve ardından Vietnam’da büyük yıkıma yol açan Typhoon Kalmaegi, yüzlerce can kaybı, on binlerce evin tahribi ve yüzbinlerce kişinin yerinden edilmesine sebep oldu. Ülke toparlanmaya çalışırken bir başka kasırga, Fung-wong / Uwan, hızla güçlenerek Filipinler’e doğru ilerliyor; meteolojik uyarılar şiddetli rüzgâr, hayatı tehdit eden fırtına dalgaları ve sel riskine işaret ediyor. Yetkililer geniş çaplı hazırlık ve tahliye önlemleri uyguluyor.

Kalmaegi’nin bilançosu: can kaybı, tahliyeler, hasar

• Ölü ve kayıplar: Kalmaegi’nin Filipinler’deki can kaybı raporları hızla güncelleniyor; farklı kaynaklarda ilk belirlemeler 60–200+ aralığında bildirilirken merkezi sayılar yüzler seviyesine yükseldi ve yüzlerce kişi hâlâ kayıp/aranıyor. Özellikle Cebu ve çevresi ağır darbe aldı.

• Yerinden edilmeler: Filipinler genelinde yüzbinlerce insanın tahliye edildiği, yaklaşık yarım milyondan fazla kişinin acil barınma/çatışma durumuna geçtiği rapor edildi. Vietnam’da da binlerce kişi güvenli bölgelere taşındı.

• Yerel yaşam: Talisay (Cebu) gibi bölgelerde sokaklar çamur, kırık eşyalar ve enkazla dolu; hayatta kalanlar çadır ve okul yapılan barınaklara yerleşirken, kimi aileler enkazdan artıkları toplayıp geçim kaynağı arıyor. Reuters muhabirleri, bölgedeki geri dönüş ve temizleme çalışmalarını görüntüledi.

Fung-wong (Uwan): ne bekleniyor?

• Güçlenme ve karakter: Bölgesel meteoroloji kurumları Fung-wong’un hafta sonu içinde süper tayfona (çok güçlü kategoriye) dönüşme potansiyeli taşıdığını ve maksimum rüzgâr hızlarının 140–185 km/s aralığına çıkabileceğini bildiriyor. Storm surge (fırtına dalgası) uyarıları, bazı kıyı kesimlerinde 3–5 metreye varan dalgalar olabileceği konusunda uyarıyor.

• Tahmini geliş ve karaya çıkış: Resmi PAGASA bültenleri Fung-wong’un Kuzey ve Orta Luzon bandından geçerek 9–10 Kasım tarihleri arasında kara etkisi gösterebileceği yönünde uyarı yayımladı; ülke çapında deniz trafiği, okullar ve kamusal hizmetlerde tedbir kararları alınıyor.

Yetkililer ve acil önlemler

• Ulusal tavır: Filipin hükümeti Kalmaegi sonrası 6 Kasım’da olağanüstü hal / state of emergency (veya national state of calamity) ilan ederek hem kurtarma hem de hazırlık kaynaklarını seferber etti; aynı zamanda Fung-wong için erken tahliyeler ve yerel yönetim alarm durumları bildirildi.

• Yerel uygulamalar: Bicol, Samar, Cebu civarı gibi doğu ve merkez illerde okullar kapatıldı, limanlar ve balıkçı faaliyetleri durduruldu; asker ve arama-kurtarma ekipleri, botlar ve afet personeli hazır bekletiliyor.

Hayatta kalanlar nasıl hazırlanıyor?

Kalmaegi’den kurtulanlar iki ana endişeyi aynı anda yaşıyor: (1) en acil barınma, su ve gıda ihtiyacı; (2) yeni bir fırtına nedeniyle tekrar tahliye riski. Bölgedeki halk, çadırlarını sağlamlaştırma, önemli evrak ve eşyaları su ve rüzgârdan koruma, komşularla dayanışma ve erken uyarılara hızlı tepki verme yönünde önlemler alıyor. Reuters muhabirleri sahada enkaz temizliği ve hızlı tahliye hazırlıklarını görüntüledi.

Okuyucu için kısa, pratik hazırlık rehberi (yerel halka ve ziyaretçilere)

1. Resmi uyarıları takip edin: PAGASA, Office of Civil Defense ve yerel valilik duyurularını izleyin.

2. Tahliye planı yapın: Evde acil çanta (su, gıda, ilaç, önemli evrak kopyaları, el feneri, powerbank) hazır bulundurun.

3. Denizden uzak durun: Fırtına dalgaları ölümcül olabilir; kıyı ve alçak bölgelerden uzaklaşın.

4. Güvenli barınma sağlayın: Eğer barınağa gitmeniz gerekiyorsa yetkililerin yönlendirmelerine uyun; kalabalık alanlarda sağlık tedbirlerini göz önünde bulundurun.

5. Telefonları şarj edin, iletişim kurun: Aile/komşu haberleşme zinciri oluşturun.

Ne eksik, neye dikkat edilmeli?

Uzmanlar hızlı ardışık tropikal siklonların (aynı bölgeyi kısa sürede tekrar vuran fırtınalar) hem lojistik hem fiziksel yıkımı katladığını, afet müdahalesinin sürdürülebilirliğini zorladığını vurguluyor. İklim değişikliğinin tetiklediği deniz yüzeyi sıcaklıkları ve daha geniş fırtına dolaşımı, sezondaki ekstrem olayları artırıyor — bölgesel hazırlık kapasitesi bu sebeple kritik önem kazanıyor. (Bu analiz, bölgesel bilimsel değerlendirmelere dayanan medya raporlarına paraleldir.)