Engüzekkapı Kalesi: Bin yıllık görkemiyle Uzundere’de ayakta kalan tarih

Engüzekkapı Kalesi: Bin yıllık görkemiyle Uzundere’de ayakta kalan tarih

FATİHDOGANMEDYA – ÖZEL HABER
14 Aralık 2025 • 10:30 • Okuma süresi: 3 dk

Erzurum’un Uzundere ilçesindeki Engüzekkapı (Engüzek) Kalesi, yaklaşık bin yıllık tarihi, hamam ve su kanalları gibi iç donatıları ile Türkiye’de ayakta kalan nadir ortaçağ yapılarından biri olarak dikkat çekiyor. Son dönemde sosyal medyada yayılan görüntüler kaleyi yerli ve yabancı turistlerin radarına taşıdı; bölge tanıtım çalışmaları ile restorasyon gündemde

Uzundere ilçe merkezine yaklaşık 3 km uzaklıkta, Tortum–Uzundere yolunun kıyısında sarp bir kayanın üzerinde yükselen Engüzekkapı Kalesi (Ağcakale), bölgenin en iyi korunmuş ortaçağ yapılarından biri olarak biliniyor. Kalenin konumu hem stratejik savunma hem de çevreyi gözetleme açısından klasik bir yerleşim örneği sunuyor.

Tarihi ve mimarisi — “bin yıllık” rivayeti

Kesin inşa tarihi tartışmalı olmakla birlikte yerel kaynaklar ve haber ajansları kalenin yaklaşık bin yıllık bir geçmişe işaret ettiğini aktarıyor. Yapıda Doğu Roma / Bizans dönemine tarihlenebilecek izler ile daha sonraki onarımların izleri bir arada görülüyor; sarp kaya üstüne inşa edilmiş iç kale surları, gözetleme kuleleri ve sağlam duvarlar bugün hâlâ ayakta.

İçinde neler var? (Hamamdan gizli tünellere)

Uzundere Belediyesi ve ilçeye ait tanıtım notlarına göre kalede; hamam kalıntıları, antik su yolları, fırın, tapınak/şapel izleri ve mutfak-yemekhane bölümlerine ait kalıntılar tespit edilmiş durumda. Ayrıca, kalenin bazı bölümlerinde içe doğru açılan tüneller ve koridor haritaları olduğu, bunların halk arasında “gizli tünel” olarak anıldığı bildiriliyor. Ziyaretçi görüntüleri ve belgesel çekimleri bu özellikleri destekliyor.

Son aylarda kale, özellikle dron ve gezi videolarının sosyal medyada geniş paylaşılmasıyla popülerlik kazandı; bu paylaşımlar hem fotoğraf meraklılarının hem de tarih meraklılarının ilgisini artırdı. Yerel haberler, paylaşımların bölgeye gelen ziyaretçi sayısını yükselttiğini bildiriyor

Erzurum Valiliği ve yerel yönetimler kalenin tanıtımı için kısa tanıtım filmleri ve görsel materyaller hazırladı; ayrıca bazı haber kaynaklarında restore edilmesi yönünde planlamalar yapıldığı belirtiliyor. Resmi tanıtım videoları ve paylaşım platformlarındaki gönderiler, kalenin korunması ve turizme kazandırılması yönünde adımların atıldığını gösteriyor

Uzundere’den notlar

• Ziyaret önerisi: Kaleye erişim sarp kayalık araziden olduğu için yürüyüş ekipmanı ve dikkat öneriliyor; yaz aylarında daha rahat ulaşılabiliyor.

• Fotoğrafçılık: Dron ile çekimler panoramik açıdan etkileyici sonuç veriyor; ancak yerel düzenlemelere uyulmalı.