Dünya Bankası’ndan Suriye’ye tarihi dönüş: 40 yıl sonra ilk anlaşma imzalandı

Dünya Bankası’ndan Suriye’ye tarihi dönüş: 40 yıl sonra ilk anlaşma imzalandı

12 ARALIK 2025 Okuma Süresi: 3 DAKİKA SAAT:04:00

Dünya Bankası ile Suriye arasında yaklaşık 40 yıl sonra imzalanan ilk anlaşma, ülkenin yeniden inşa sürecinde kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. 19 Kasım 2025’te gerçekleşen ziyaret, uluslararası finans kuruluşunun Suriye ile yeniden ilişkilerini tesis etme kararlılığını gösterdi.

Tarihi buluşma Şam’da gerçekleşti

Dünya Bankası Grubu, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Afganistan ve Pakistan (MENAAP) Bölgesi Başkan Yardımcısı Ousmane Dione liderliğindeki üst düzey bir heyetle 19 Kasım 2025’te Suriye’nin başkenti Şam’ı ziyaret etti. Heyet, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Al-Sharaa, Dışişleri Bakanı Asaad Al-Shaibani ve Maliye Bakanı Mohamad Yisr Barnieh ile bir araya geldi.

Görüşmelerde, Dünya Bankası’nın Suriye ile ortaklığının güçlendirilmesi, Suriye halkını destekleyecek öncelikli sektörlerin belirlenmesi ve program uygulamalarının hızlandırılması üzerinde odaklanıldı.

“Suriye’nin toparlanma yolculuğunu desteklemeye hazırız”

Dünya Bankası MENAAP Başkan Yardımcısı Ousmane Dione, yaptığı açıklamada, “Dünya Bankası Grubu, Suriye’nin toparlanma ve kapsayıcı büyüme yolunda ilerlemesini desteklemeye hazırdır” ifadelerini kullandı.

Dione, yeniden angajman yaklaşımlarının titiz analizler, küresel deneyim, stratejik ortaklıklar ve Suriye halkına somut faydalar sağlama konusundaki güçlü taahhüt ile şekillendiğini vurguladı.

Suriye Acil Durum Elektrik Projesi (SEEP) devreye giriyor

Görüşmelerde ele alınan en önemli konulardan biri, Haziran 2025’te onaylanan Suriye Acil Durum Elektrik Projesi (SEEP) oldu. Bu proje, Dünya Bankası’nın Suriye’deki ilk projesi olma özelliğini taşıyor ve ülkenin toparlanma ve istikrar çabalarına yönelik desteklerin temel bileşenini oluşturuyor.

SEEP projesi kapsamında:

· Elektrik iletim hatları ve trafo merkezlerinin rehabilitasyonu
· Elektrik sektöründe kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi
· Teknik gelişim için eğitim ve danışmanlık desteği sağlanması planlanıyor

Suriye ekonomisinin mevcut durumu

Dünya Bankası’nın Temmuz 2025’te yayınladığı rapora göre Suriye ekonomisi ciddi zorluklarla karşı karşıya:

Ekonomik daralma: 2024’te %1.5 küçülme yaşayan ekonomi, 2025’te ancak %1 büyüme bekleniyor.

Çatışma etkisi: 2011’den bu yana devam eden çatışmalar nedeniyle GSYİH, 2010 seviyelerine göre %50’den fazla düştü.

Kişi başı gelir: 2024’te kişi başına düşen Gayri Safi Milli Gelir sadece 830 dolar olarak gerçekleşti.

Yoksulluk: Her dört Suriyeliden biri aşırı yoksulluk içinde yaşıyor, nüfusun üçte ikisi ise düşük orta gelirli yoksulluk sınırının altında bulunuyor.

Yeniden angajman stratejisinin üç temel ayağı

Dünya Bankası’nın Suriye’ye yönelik yeniden angajman yaklaşımı üç temel alana odaklanıyor:

1. Temel hizmetlerin sağlanmasının desteklenmesi: Elektrik, su ve sağlık hizmetleri gibi temel ihtiyaçların karşılanmasına öncelik verilecek.

2. Kamu kurum ve sistemlerinin güçlendirilmesi: Maliye yönetimi ve vergi politikalarında reformlar desteklenecek.

3. Dönüştürücü altyapının hayata geçirilmesi: Ulaşım ve enerji gibi sektörlerde bölgesel altyapı projeleri için fizibilite çalışmaları yürütülecek.

Teknik yardım ve kapasite geliştirme fırsatları

Heyet ve Suriyeli yetkililer, çeşitli sektörlerdeki teknik yardım fırsatlarını da görüştü. Bu kapsamda:

· Makro-mali yönetim ve borç çözümü için kapasite geliştirme
· Sektör teşhis çalışmaları
· Ulaşım ve enerji alanlarındaki bölgesel altyapı projeleri için fizibilite çalışmaları ele alındı.

Dünya Bankası, Suriye’nin acil ihtiyaçlarının karşılanması ve sürdürülebilir bir toparlanma ile somut kalkınma kazanımlarının temelinin atılması için Suriye hükümeti, ortaklar ve topluluklarla birlikte çalışmaya kararlı olduğunu bildirdi.

Yol haritası ve gelecek beklentileri

Dünya Bankası’nın Suriye’ye yeniden angajman yaklaşımı, IDA21 kaynaklarının seferber edilmesi, Suriye hükümetinin Çoklu Bağışçı Güven Fonu kurmasına yardım edilmesi ve özel sektör yatırımlarının teşvik edilmesi yoluyla ölçekli sonuçlar elde etmeyi ve azami etki için ortaklarla koordinasyonu amaçlıyor.

Ekonomik görünüm, önemli risklere tabi olmaya devam ediyor. Güvenlik zorlukları devam ederken, yeni hükümet için petrol ithalatının güvence altına alınması önemli bir zorluk teşkil ediyor.