Birleşmiş Milletler: Gazze’de Kıtlık İlan Edildi — “İnsan Yapımı Felaket”

Palestinians gather to receive food meals cooked by World Central Kitchen (WCK) after the charity resumed operations, at a school sheltering displaced people, amid the ongoing conflict between Israel and Hamas, in Deir Al-Balah in the central Gaza Strip May 1, 2024. REUTERS/Ramadan Abed

FatihDoganMedya | Son Dakika / Güncel Haber
Tarih: 22 Ağustos 2025

Özet (Lede): Birleşmiş Milletler destekli uzmanlar, Gazze City (Gaza Governorate) ve çevresinde kıtlık (famine) ilan etti. Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) raporu, şu anda yarım milyondan fazla kişinin “katastrofik” düzeyde açlık çektiğini ve bu sayının önümüzdeki haftalarda/aylarda artmasının beklendiğini bildiriyor.

KAYNAK:The GuardianFinancial Times

Ne ilan edildi? (Kısa ve net)

UN destekli IPC (Integrated Food Security Phase Classification) analizi, Gazze City ve çevresindeki bölgelerde kıtlıkın tespit edildiğini duyurdu. Rapor, mevcut durumun “açlık, sefalete ve ölümle karakterize” en ciddi seviye olduğunu belirtiyor. Bu, IPC’nin kurulduğu 2004’ten beri nadiren verilen en üst düzey uyarılardan biri.

Kaç kişi etkileniyor?

IPC raporu ve Birleşmiş Milletler açıklamalarına göre şu an yaklaşık 500.000’den fazla (raporlarda 514.000 civarı) insanın “katastrofik” koşullarda olduğu belirtiliyor; bazı kaynaklar bu sayının eylül sonuna kadar 641.000’e yükselebileceğini öngörüyor.

BM ve diğer ajansların tepkisi

BM Genel Sekreteri António Guterres ve WFP, FAO, UNICEF, WHO gibi kurumlar, durumu “insan yapımı felaket” ve küresel bir utanç olarak nitelendiriyor; acil, kesintisiz ve geniş çaplı insani yardım erişimi ile kalıcı ateşkes çağrısı yapıyorlar. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer ajanslar, açlık ve malnütrisyon nedeniyle özellikle çocuk ve yaşlıların hızla zarar gördüğünü vurguluyor.

İsrail ve diğer aktörlerin açıklamaları

İsrail hükümeti ve bazı yetkililer, IPC raporunu reddetti; raporun hatalı veya siyasi amaçlı olduğunu savunan açıklamalar yapıldı ve İsrail, sivilleri hedef almadığını, insani yardıma izin verildiğini iddia etti. Ancak uluslararası yardım örgütleri ve BM, uygulamadaki engellerin ve yetersiz insani koridorların insani durumu ağırlaştırdığını belirtiyor.

Kıtlık nasıl tespit ediliyor? (Kriterler)

IPC ve ilgili kurumlar kıtlık ilanı için şu tür kanıtları değerlendirir: yiyecek tüketimindeki çöküş, geniş çaplı malnütrisyon (özellikle çocuklarda akut malnütrisyon oranları), ölüm oranlarında artış ve gıda/gelir kaynaklarının tamamen tükenmesi. Gazze raporunda bu kriterlerden birkaçı veya daha fazlası doğrulandığı için ilan yapıldı.

İnsanlar sahada ne yaşıyor? (Görüntüler ve tanıklıklar)

Saha raporları, dağıtım noktalarında uzun kuyruklar, yetersiz gıda ve yakıt, su temininde büyük kesintiler ve sağlık hizmetlerinin çöküşü gibi tabloyu aktarıyor. Özellikle çocuklar arasında malnütrisyonun hızla arttığı ve birçok ailenin normal gıda tedarik kanallarını kaybettiği bildiriliyor.

Ne yapılması gerekiyor? (BM ve sivil toplumun talebi)

• Derhal ve tam kapsamlı bir ateşkes sağlanmalı,

• İnsani koridorlar kesintisiz açılmalı; gıda, su, yakıt ve tıbbi malzeme engel olmadan ulaştırılmalı,

• Sağlık ve beslenme hizmetleri acilen güçlendirilmeli; çocuklar için tedavi merkezleri faaliyete geçirilmelidir.
  BM ajansları ayrıca, yardım dağıtımının bağımsız denetimi ve güvenli erişim garanti edilmesi çağrısında bulunuyor.

Uluslararası yankılar ve olası sonuçlar

Kıtlık ilanı, diplomatik baskıyı arttırırken insani operasyonların hızlandırılmasına yönelik küresel çağrıları da beraberinde getirdi. Uzun vadede, geniş çaplı açlık ve yetersiz beslenme, Gazze’de nesiller boyu sağlık, eğitim ve ekonomik etkiler yaratabilir. Raporun ardından bazı ülkeler insani yardımı artırma vaadinde bulundu; buna rağmen sahadaki erişim sorunları çözülmeden krizin derinleşme riski yüksek.