Teknoloji
Bilim insanları bir dinozorda kanser buldu: İnsan tümörüyle aynı tür

Romanya’dan araştırmacılar, milyonlarca yıl öncesine ait dinozor fosillerindeki yumuşak dokuları incelerken, günümüzde kanserin nasıl işlediğine ve nasıl tedavi edilebileceğine dair ipuçları buldu.
Araştırma ekibi, 66 ila 70 milyon yıl önce bugünkü Romanya topraklarında yaşamış küçük, inek boyutlarında bir otobur olan Telmatosaurus transsylvanicus adlı dinozor türüne ait fosilleri inceledi.
Yüksek çözünürlüklü mikroskoplarla yapılan analizde, daha önce çenesinde tümör tespit edilmiş bir dinozorun kemiklerinde, kırmızı kan hücrelerine (eritrositlere) benzeyen yapılar bulundu.
Eritrositlere benzeyen bu yapılar, dinozorun çenesindeki tümörle ilişkiliydi. Bu tümörlerin yeri, daha önceki bir çalışma sayesinde biliniyordu.
DİNOZORLAR KANSERLE NASIL BAŞA ÇIKTI?
Araştırmacılar, dinozor dokularında bulunan bu yumuşak doku kalıntılarının, kanserin nasıl ortaya çıktığı ve zaman içinde nasıl evrimleştiğine dair ipuçları verebileceğini belirtiyor.
Balinalar ve filler gibi büyük hayvanlar, kansere karşı kendilerini koruyacak biyolojik yollar geliştirmiş durumda. Araştırma, benzer evrimsel stratejilerin dinozorlarda da gelişmiş olabileceğini düşündürüyor. Bu mekanizmaları anlamak, gelecekte insanlarda kanserin önlenmesi ve tedavisi için yeni yaklaşımlar geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
Ancak Science Alert’e göre, bu tür değerli bulgulara ulaşmak için fosillerin dikkatli bir şekilde korunması büyük önem taşıyor.
İNSANLARDA DA GÖRÜLEN BİR TÜR
İncelenen dinozorda tespit edilen tümörün türü, günümüzde insanlarda da görülen ameloblastoma’ydı. Dinozorların Dünya’da milyonlarca yıl boyunca varlık göstermesi, kanserin bu uzun süreçte nasıl değiştiğini ve türlerin buna nasıl adapte olduğunu anlamak için önemli bir fırsat sunuyor.
Özellikle kemik gibi kireçleşmiş dokularda bulunan proteinler, DNA’ya kıyasla daha dayanıklı ve bozulmaya karşı daha dirençli. Bu da onları antik hastalıkları, özellikle de kanseri incelemek için ideal aday haline getiriyor.
Araştırmanın bulguları Biology adlı bilimsel dergide yayınlandı.
Teknoloji
Sokaklarda Akıllı Dönem: Vatandaş Ücretsiz Şarj ve İnternet Hizmetinin Keyfini Çıkarıyor
Açıklama:
TEMSAN’ın geliştirdiği “Akıllı Sokak Aydınlatması” ile elektrikli araçlardan telefonlara, akülü sandalyelerden tabletlere kadar tüm cihazlar ücretsiz şarj edilebiliyor; aynı direkten kablosuz internet de sağlanıyor
Akıllı Sokak Aydınlatması Projesi Nedir?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın kuruluşu Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. (TEMSAN) tarafından geliştirilen “Akıllı Sokak Aydınlatması” projesi; sokak lambalarını sadece aydınlatma elemanları olmaktan çıkararak, vatandaşlara ücretsiz şarj ve internet hizmeti sunan akıllı bir yaşam noktası haline getiriyor .
Projenin Temel Özellikleri
-
Ücretsiz Şarj İstasyonları: Elektrikli otomobillerden engelli akülü sandalyelere, cep telefonlarından tabletlere kadar çok sayıda cihazın doğrudan sokak lambası direkleri üzerinden şarj edilmesine imkân veriliyor .
-
Kablosuz İnternet (Wi-Fi): Her bir direğe entegre edilen erişim noktaları sayesinde halka açık alanlarda kesintisiz ve ücretsiz internet hizmeti sağlanıyor .
-
Dijital Bilgilendirme Ekranı: Trafik yoğunluğu, hava durumu ve şehir duyuruları gibi güncel bilgilere kolayca ulaşılabiliyor .
-
Güvenlik Kameraları ve Acil Durum Anons Sistemi: Kamusal güvenliği artırmak ve afet durumlarında hızlı bilgilendirme yapmak için sesli ve görüntülü uyarı sistemleri bulunuyor .
-
Hava Kalitesi Sensörü: Sokaklardaki hava kirliliği ölçülüyor ve dijital ekran üzerinden gerçek zamanlı veriler paylaşılıyor .
-
Güneş Enerjisi Desteği: Direklerin üstünde yer alan panellerle enerji verimliliği maksimize ediliyor, karbon ayak izi azaltılıyor .
Vatandaşa Sağladığı Faydalar
-
Erişilebilirlik ve Konfor: Günlük yaşamda sıkça ihtiyaç duyulan şarj ve internet hizmeti, park, meydan gibi kamusal alanlarda ücretsiz olarak sunuluyor.
-
Sürdürülebilirlik: Güneş enerjisi entegrasyonu ve LED aydınlatma sayesinde enerji tüketimi düşürülüyor, çevre dostu bir altyapı oluşturuluyor.
-
Güvenlik ve Bilinçlendirme: Kameralar ve acil durum anons sistemi ile halkın güvenliği artırılırken; hava kalitesi ve trafik bilgileriyle vatandaşlar anlık kararlarını bilimsel verilere dayandırabiliyor.
Uygulama Süreci ve Yaygınlaştırma
-
Prototip Testleri: Şu anda Tokat gibi pilot şehirlerde prototip üretimi tamamlandı ve testleri devam ediyor .
-
Seri Üretim ve Kurulum: Başarılı testlerden sonra, şehir genelinde klasik sokak lambalarının yerini akıllı direkler alacak şekilde yaygınlaştırma planlanıyor .
-
İleri Dönem Hedefleri: Projenin hedefi, önümüzdeki 3 yıl içinde tüm büyükşehirlerde aktif hizmete geçerek, Türkiye’yi dünyada akıllı şehir çözümlerinde öncü ülkeler arasına taşımak.
Sonuç ve Gelecek Vizyonu
Akıllı Sokak Aydınlatması, “şehirlerin akıllı hizmet merkezleri” anlayışını hayata geçirerek, vatandaşların günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde yükseltiyor. Ücretsiz şarj, kesintisiz internet, güvenlik ve çevre takibi gibi çok sayıda hizmeti tek bir noktada sunan bu proje, sürdürülebilir şehircilik vizyonuna güçlü bir örnek oluşturuyor. Yakın gelecekte tüm Türkiye’de yaygınlaşması beklenen bu sistem, modern yaşamı kamusal alanlara taşıyarak akıllı şehirler çağını başlatıyor.
Teknoloji
Duvarların arkasındaki insanları görebilen sistem

Bir zamanlar Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) uzmanları olan Jay Stanley ve Barry Steinhardt, “Bigger Monsters, Weaker Chains” (Daha Büyük Canavarlar, Daha Zayıf Zincirler) başlıklı çarpıcı raporlarında, ABD’nin hızla tam teşekküllü bir gözetim toplumuna dönüştüğünü yazmıştı.
Raporda, gelişmiş teknolojiler ile yetersiz düzenlemelerin, yalnızca distopik bilim kurgu dünyalarında görülebilecek bir gerçeklik yarattığı vurgulanıyordu.
“Artık George Orwell’in 1984 romanındaki ‘Büyük Birader’ rejimini teknik olarak engelleyecek hiçbir bariyer kalmadı.”
Bu uyarı, 2003 yılına aitti.
Aradan geçen 20 yılda, teknolojide adeta bir gözetim patlaması yaşandı. Hedefli algoritmalar, sürekli açık konum paylaşımı, yüz tarama yazılımları, biyometrik pasaportlar ve gözetim drone’ları geliştirildi.
Ve şimdi, tüm bu gözetim araçlarına bir yenisi daha ekleniyor: Wi-Fi sinyalleriyle insan takibi yapabilen “WhoFi” sistemi.
DUVARLARI AŞIYOR
İtalya’daki Sapienza Roma Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından geliştirilen WhoFi adlı sistem, Wi-Fi sinyallerindeki bozulmaları analiz ederek insanların “biyometrik imzalarını” tespit edebiliyor.
Işık koşullarından bağımsız çalışan sistem, duvarların arkasındaki kişileri bile algılayabiliyor ve insanları yüzde 95,5 doğruluk payıyla tanıyabiliyor.
Araştırmacılar, bu sistemin “görsel olmayan bir ortam” yarattığı için “mahremiyet dostu” olduğu iddiasında.
Ancak diğer uzmanlara göre, sistemin insanın iç yapısıyla (kemikler, organlar, vücut kompozisyonu) etkileşim kurarak kişiye özgü sinyaller üretmesi, mahremiyet açısından ciddi riskler barındırıyor olabilir.
Futurism’de yer alan habere göre araştırma ekibi, “Optik sistemler yalnızca kişinin dış yüzeyini algılayabilir. Wi-Fi sinyalleri ise kemikler, organlar gibi iç yapılara nüfuz ederek kişiye özel bozulmalar üretir” diyor.
ŞİMDİLİK ARAŞTIRMA PROJESİ
Şu an sadece bir laboratuvar çalışması olan WhoFi, tıpkı geçmişteki yüz tanıma, konuşma tanıma veya plaka okuma sistemleri gibi çok yakında gündelik hayatın parçası olabilir.
Bazıları bu gelişmelerin, modemlerin bile birer gizli takip cihazına dönüşebileceği bir geleceğe işaret ettiği görüşünde.
Teknoloji
MEB.gov.tr çöktü mü, neden açılmıyor? MEB sitesinde LGS yoğunluğu

SERVİS SUNULAMIYOR HATASI
“Servis sunulamıyor” hatası (özellikle “Şu anda servis sunulamıyor, daha sonra tekrar deneyiniz” mesajı), genellikle bir web sunucusunun geçici olarak isteklere yanıt veremediğini belirtir. Bu hata, arka planda çalışan sistemin geçici olarak durması ya da yavaşlaması nedeniyle kullanıcıya ulaştırılamayan bir sistem cevabıdır.
Bu hatanın verilmesinin başlıca nedenleri şunlardır:
-
Gündem1 hafta önce
MOSSAD İddiası ve Bursa Yangınında Sabotaj Şüphesi: Gerçek Ne?
-
Gündem2 gün önce
Foça’yı Şoke Eden Kayıp: “Efsane Başkan” Ahmet Nihat Dirim’in Oğlu Kerem Dirim Sazlıkta Ölü Bulundu – Vücudunda Derin Kesikler Tespit Edildi!
-
Gündem6 gün önce
“Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı Duyurdu: Bursa Harmancık‑Orhaneli Yangını Kontrol Altına Alındı”
-
Gündem4 gün önce
Aydın’ı Sarsan Bebek Skandalı: 9 Günlük Bebeği Para Karşılığı Satın Alan Çocuk Doktorunun Kan Donduran İtirafı
-
Gündem3 gün önce
“Banyoda Boğazından Bıçaklanarak Öldürüldü: Trans Birey Nida Nazlıer Cinayeti ve Ardındaki Gerçekler”
-
Gündem6 gün önce
Türkiye, Azerbaycan Üzerinden Cumartesi Günü Suriye’ye Günlük 6 Milyon m³ Doğalgaz Tedarikine Başlıyor
-
HAVA DURUMU6 gün önce
Meteoroloji Uzmanı Tekin Tarih Verdi: Cuma Günü Sıcaklık Düşüyor, Yağış Geliyor!
-
Gündem4 gün önce
Denizli’de Polis Dehşeti: Ailesini Katleden Memur İntihar Etti, Şok Gerçekler Ortaya Çıktı