İnsan beyninde mikroplastik birikimi tespit edildi ancak bunun sağlığa zarar verip vermediğine dair henüz yeterli kanıt bulunmuyor.

Gözle görülmeyen bu plastik parçacıkları, dağ zirvelerinden okyanus diplerine, soluduğumuz havadan yediğimiz yiyeceklere kadar her yerde tespit ediliyor. Şimdiye kadar insan vücudunda akciğer, kalp, plasenta gibi organlarda görüldüler.

Mikroplastiklerin artan yaygınlığı, gelecek hafta Cenevre’de yapılacak BM plastik kirliliği anlaşması müzakerelerinin de gündem maddelerinden biri. Ancak bu parçacıkların insan sağlığı üzerindeki etkileri henüz tam olarak bilinmiyor.

“BİR BEYİN, BİR PLASTİK KAŞIK”

Beyinlerdeki mikroplastiklere dair en dikkat çekici araştırma, Şubat ayında Nature Medicine dergisinde yayımlandı. ABD’nin New Mexico eyaletinde 2016’da ölen 28 kişi ile 2023’te ölen 24 kişinin beyin dokuları incelendi; mikroplastik miktarının yıllar içinde arttığı belirlendi.

Çalışmanın başyazarı toksikolog Matthew Campen, beyinlerde yaklaşık bir plastik kaşık ya da kullanılmamış bir pastel boya ağırlığında (yaklaşık 10 gram) mikroplastik tespit ettiklerini söyledi.

BİLİM İNSANLARINDAN TEMKİN ÇAĞRISI

İskoçya’daki Heriot-Watt Üniversitesi’nden toksikolog Theodore Henry, “Bağımsız doğrulama yapılmadan bu bulgular temkinle yorumlanmalı” uyarısında bulundu.

Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden kimya profesörü Oliver Jones ise, mikroplastiklerin beyinlerde atık sudakinden fazla olmasının “oldukça düşük ihtimal” olduğunu belirterek, “Eğer gerçekten beynimizde mikroplastik varsa bile şu an için zarara dair kanıt yok” dedi.

KALP-DAMAR HASTALIKLARIYLA OLASI BAĞ

Mikroplastiklerin sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmaların çoğu gözlemsel nitelikte ve doğrudan neden-sonuç ilişkisi kuramıyor.

Geçen yıl New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir araştırma, kan damarlarında biriken mikroplastiklerin kalp krizi, felç ve ölüm riskini artırabileceğini ortaya koydu.

Ocak ayında Science Advances’ta yayımlanan bir deneyde ise farelerin beyinlerinde mikroplastik tespit edildi.

Doktorlar, kanserin tekrarlama riskini azaltmak için 10 yıl sürecek hormon tedavisi uygulanacağını, bu tedavinin erken menopoza ve kısırlığa yol açabileceğini belirtti.

Henderson, genç kadınları düzenli meme muayenesi yapmaya çağırarak, “Meme uçlarınızı ihmal etmeyin, koltuk altlarınızı da kontrol edin. Herhangi bir çukurlaşma, şişlik, içe çökme ya da değişiklik varsa vakit kaybetmeden doktora gidin” dedi.

Dokuları zehirli olduğu için bu türü tüm Türkiye’de tanıtmak bir zorunluluktur. Sadece deniz kıyısında yaşayanlar değil, herkes bu zehirli balık hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Örneğin, bu yıl Van’da meydana gelen bir olayda, bir kişi balon balığı yediği için hayatını kaybetti. Dolayısıyla, bu tehlikenin farkında olmalı ve tükettiğimiz balıklara dikkat etmeliyiz.