Sağlık
Uçuk ve Alzheimer arasında bağlantı keşfedildi

Yeni bir araştırma, halk arasında “uçuk virüsü” olarak bilinen herpes simpleks virüsü tip 1 (HSV-1) ile Alzheimer hastalığı arasında bir bağlantı olabileceğini öne sürdü. Bu hipotez tamamen yeni değil; ancak son çalışma, bu olası ilişkiye dair bugüne kadarki en geniş verileri inceleyerek dikkat çekici sonuçlara ulaştı.
HSV-1 NEDİR?
HSV-1, sinir hücrelerini enfekte edebilen bir nörotropik virüs olarak biliniyor. Genellikle ağız ve dudak çevresinde çıkan uçuklara neden olan bu virüs, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 50 yaş altındaki dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlasında görülüyor.
İlk enfeksiyon genellikle ateş, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Sonrasında virüs sinir sistemine yerleşip uyku halinde kalıyor ve stres, hastalık gibi durumlarda yeniden aktif hale gelerek uçuk gibi semptomlara neden olabiliyor.
ÇALIŞMA NASIL YÜRÜTÜLDÜ?
BMJ Open adlı hakemli bilimsel dergide yayınlanan çalışmada, 2006 ve 2021 arasında ABD’de Alzheimer teşhisi konan 340 binden fazla kişi incelendi. Bu kişiler, yaş, cinsiyet ve coğrafi bölge gibi kriterlere göre Alzheimer teşhisi almamış benzer bireylerle eşleştirilerek analiz edildi.
Elde edilen bulgulara göre, Alzheimer hastalarının yüzde 0,44’ü daha önce HSV-1 tanısı almıştı. Kontrol grubunda ise bu oran yüzde 0,24 olarak kaydedildi.
Bu, HSV-1 taşıyan bireylerde Alzheimer gelişme riskinin yüzde 80 oranında daha fazla olabileceğini gösteriyor. Ancak bu risk göreli bir artış.
Daha da dikkat çeken diğer bulgu ise, HSV-1 tanısı alan ve antiviral ilaçlarla tedavi edilen bireylerde Alzheimer gelişme riskinin yüzde 17 daha düşük olmasıydı.
YENİ BİR TEORİ DEĞİL
Önceki bazı çalışmalar, Alzheimer hastalarının beyin dokularında HSV-1 DNA’sına rastlamıştı. Ayrıca laboratuvar ortamında yapılan araştırmalarda, HSV-1’in beyindeki sinir hücrelerinde Alzheimer hastalığına özgü olan amiloid-beta plaklarının oluşumunu tetikleyebileceği gözlemlenmişti.
Bu veriler, virüsün yeniden aktif hale gelmesinin beyinde iltihaplanma veya hasara yol açarak Alzheimer riskini artırabileceği yönünde teorilere kapı aralıyor.
Ancak uzmanlar, bu tür çalışmaların neden-sonuç ilişkisi kurmadığını, yalnızca bir bağlantı veya eşzamanlılık gösterdiğini vurguluyor.
UÇUK ÇIKARANLAR ENDİŞELENMELİ Mİ?
Hayır. Şu anki verilere göre, uçuk virüsüne sahip olmak tek başına Alzheimer riskini ciddi şekilde artırmıyor. Çoğu insan HSV-1 virüsünü taşımasına rağmen hiçbir ciddi nörolojik sorun yaşamıyor.
“HSV-1 ve Alzheimer ilişkisi” ilginç ve daha fazla araştırmaya açık bir alan olsa da, bu konuda kesin bir bilimsel yargıya ulaşılmış değil. Alzheimer hastalığı; yaş, genetik, kalp sağlığı, eğitim seviyesi, yaşam tarzı gibi birçok faktörün etkileşimiyle gelişen karmaşık bir hastalık.
Sağlık
Şizofreniyle savaşta umut olabilecek hayvan belirlendi

Yeni bir araştırmaya göre lamalar, şizofreni tedavisinde umut ışığı olabilir.
Ciddi bir beyin hastalığı olan şizofreni, bireylerin gerçekliği anormal bir şekilde algılamalarına neden olur.
Ancak evcilleştirilmiş, Güney Amerika kökenli bu yünlü hayvan, bu hastalığın tedavisine katkı sağlayabilir.
Fransız araştırmacılar bu hafta yaptıkları açıklamada, bağışıklık sistemini korumaya yardımcı olan proteinler olan lama antikorlarını kullanarak “nanobody” olarak bilinen antikorun küçük bir parçasını tasarladıklarını duyurdu. Bu nanobody, beyindeki sinirsel aktiviteyi düzenleyen bir nörotransmitteri harekete geçirebiliyor.
Nörotransmiterler, sinir hücreleri arasında mesaj taşıyan kimyasal moleküllerdir.
COVID VE SARS’TA DA ETKİLİ OLMUŞ
Geçmişte, lama antikorlarının Covid ve diğer SARS benzeri virüslerle mücadelede de etkili olduğu gösterilmişti.
Fonksiyonel Genomik Enstitüsü’ndeki bilim insanları, bu molekülü damardan veya kas yoluyla enjekte ettiklerinde, molekülün kan-beyin bariyerini aşıp beyin reseptörlerine ulaşabildiğini gördü. Bu bariyer, beyni zararlı maddelere karşı koruyan sıkı bir hücre tabakasıdır.
FARELER ÜZERİNDE İKİ AYRI TEST
Araştırmacılar, fareler üzerinde gerçekleştirdikleri iki ayrı testte nanobody’lerin etkisini incelediklerinde, gözlemlenen bilişsel bozuklukların düzeldiğini tespit etti.
Sadece tek bir enjeksiyonla bilişsel işlevlerde iyileşme gözlendi ve bu etkinin bir hafta boyunca sürdüğü bildirildi.
Şimdi sırada, bu bulguların şizofreni tedavisinde yeni bir yol sunup sunmayacağını ortaya koymak amacıyla yapılacak klinik çalışmalar var.
ŞİZOFRENİ HASTALIĞI NASIL OLUŞUR?
Kronik bir hastalık olan şizofreninin kesin nedeni bilinmiyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, genetikle çevresel faktörlerin etkileşiminin etkili olabileceğini belirtiyor. Şizofreninin görülme sıklığını tam olarak ölçmek zor.
Şizofreni her yaşta görülebilse de genellikle 16 ila 30 yaş arasında teşhis konur. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur, ancak antipsikotik ilaçlar, terapi ve kişisel baş etme stratejileriyle yönetilebilir. Bu bilgiyi Ulusal Ruh Sağlığı İttifakı paylaşıyor.
Araştırmanın yazarları ise bu stratejilere yeni bir yöntem daha eklemeyi umuyor.
Sağlık
Yumurtalık kanserinin erken belirtisi: Hep göz ardı ediliyor

PELVİK VEYA KARIN AĞRISI BASINCI
Yumurtalık kanseri, kadınlarda genellikle alt karın ve pelvik bölgede ağrı veya rahatsızlığa neden olur. Bu rahatsızlık, donuk bir his, sürekli kramplar veya regl ağrısına benzer bir ağrı olarak ortaya çıkar. Bu rahatsızlık, sırtın alt kısmına doğru ilerleyen ağrı sinyalleri gönderir. Bu ağrı, tipik adet sancıları veya mide rahatsızlığına benzemez, çünkü sürekli devam eder ve giderek şiddetlenir. Tümör gelişimi, pelvis ve karın çevresindeki sinir, doku ve organların tümör büyümesi nedeniyle baskı altında kalmasına neden olur. Haftalarca süren yeni veya alışılmadık pelvik veya karın ağrısı için tıbbi yardım alın.
Sağlık
İstanbul’da 6 ayda 1,2 milyon ameliyat yapıldı

İstanbul İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Abdullah Emre Güner, 2025’in ilk 6 ayında kent genelinde 80,8 milyon muayene, 1,2 milyon ameliyat ve 20,1 milyon radyoloji görüntülemesi yapıldığını açıkladı. Aynı dönemde 1,8 milyon doz aşı uygulanırken, 82 bin otizm taraması gerçekleştirildi.
Güner, görevdeki birinci yılını değerlendirdiği açıklamasında, “Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’nun liderliği ve İstanbul Valisi Davut Gül’ün desteğiyle sağlık altyapısını güçlendirdik. Daha erişilebilir ve kapsayıcı hizmetler için çalışıyoruz” dedi.
2024-2025 döneminde ayrıca 106 bin meme, 228 bin serviks ve 175 bin kolorektal kanser taraması yapıldı; 522 kişiye erken evrede kanser teşhisi kondu.
-
Gündem1 gün önce
MOSSAD İddiası ve Bursa Yangınında Sabotaj Şüphesi: Gerçek Ne?
-
Gündem1 hafta önce
Sivas’ta Feci Kaza: Yolcu Otobüsü Dağın Yamacına Çarptı, 3 Ölü – 24 Yaralı
-
Politika7 gün önce
Ahmed Şara’ya 7 Ayda 3 Suikast Girişimi: Her Defasında Türk İstihbaratı Devredeydi
-
Gündem1 hafta önce
Ümraniye’de Özel Menzilli Havalı Tüfek Cinayeti: Mobilya Ustası 142 Metre Uzaklıktan Vurularak Hayatını Kaybetti
-
Gündem1 hafta önce
Kocaeli’de Kan Donduran Cinayet: “Sen Beni Aldatıyorsun” Diyen Eşi Tüfekle Vurdu – İlk İfadesi Ortaya Çıktı
-
Gündem1 hafta önce
Etçil Dev Çekirge Şaşırtıyor: Batman’da 20 cm’lik “Etcanavarı” Görüntülendi
-
Gündem1 hafta önce
Uşak’ta Orman Yangınına 6 Helikopter ve 128 Personelle Müdahale Sürüyor
-
HAVA DURUMU1 hafta önce
20–24 Temmuz Sıcak Hava Dalgası Uyarısı: Kavurucu Sıcaklıklara Karşı Tedbirler ve Günlük Tahminler